Demographic Structure in Rodoscuk in the Light of the Archive Documents (1785-1839)

Yıl 2021, Sayı: 67, 222 - 237, 28.01.2021

Pınar Doğanay

https://doi.org/10.51290/dpusbe.824414

Öz

In this study, which discussed the change in the demographic structure of Rodoscuk in historical process, after giving information on the history and general structure of Rodoscuk, current demographic structure in this city was focused. In this context firstly; avarız, nüzul hane and census records were determined, then the data obtained from these records were digitized and tabulated separately by centuries. As a result of these data; it has been determined that Rodoscuk, which was originally a settlement belonging only to Greeks, gradually lost its identity and turned into a cosmopolitan structure where Turks, Greeks, Armenians and Jews lived together.

Anahtar Kelimeler

Rodoscuk, Population, Turkish, Greek, Armenian

Arşiv Belgeleri Işığında Rodoscuk’ta Demografik Yapı (1785-1839)

Öz

Rodoscuk’un demografik yapısında meydana gelen değişimin tarihsel süreç içerisinde ele alındığı bu çalışmada; Rodoscuk’un tarihi ve genel yapısı üzerine bilgi verildikten sonra şehirdeki mevcut demografik yapıya odaklanılmıştır. Bu bağlamda ilk olarak tahrir, avârız, nüzul hane ve nüfus sayım kayıtları tespit edilmiş ardından bu kayıtlardan elde edilen veriler sayısallaştırılarak yüzyıllara göre ayrı ayrı tablolaştırılmıştır. Bu veriler neticesinde; başlangıçta sadece Rumlara ait bir yerleşim yeri olan Rodoscuk’un zamanla bu kimliğinden sıyrılarak Türkler, Rumlar, Ermeniler ve Yahudilerin yaşadığı kozmopolit bir yapıya dönüştüğü tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Rodoscuk, Nüfus, Türk, Rum, Ermeni.

Anahtar Kelimeler

Rodoscuk, Nüfus, Türk, Rum, Ermeni

Kaynakça

• Rodoscuk Şer’iye Sicili (RŞS): “nr. 1697, 1700, 1701, 1703, 1704, 1705, 1706, 1707, 1708, 1709, 1710, 1711, 1712, 1713, 1714, 1715, 1716 ve 1717”.
• Salnâme-i Vilâyet-i Edirne (EVS): “1317”.
• Nüfus Defteri (NFS) : d. nr. 3993, 1-57.
• Ateş, H. (2009). Kuzey Marmara sahilleri ve ard alanında şehirleşmenin tarihi süreci: XVI.-XVII. yüzyıllarda Tekirdağ ve yöresi. Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aydın, M., & Aydın, L. (2015). Osmanlı nüfus kayıtlarına göre XIX. yüzyılda Tekirdağ’ın nüfus yapısı. M. Yıldız (Ed.), Rodosto’dan Süleymanpaşa’ya Tekirdağ. Uluslararası Tekirdağ sempozyumu bildirileri içinde (ss. 326-350). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Barkan, Ö. L. (1953). Tarihi demografi araştırmaları ve Osmanlı tarihi. Türkiyât Mecmuası, C(X), 1-26
• Ekin, Ü., Kanal, H. (2014). Tekfurdağı sancağının sosyal ve ekonomik yapısı (1890-1902). HUMANİTAS, 2(4), 109-128.
• Çevik, H. (1971). Tekirdağ yürükleri. İstanbul: Tekirdağ Halkevi Yayınları.
• Emecen, F. (1992). Bennâk. İslâm ansiklopedisi içinde (C.5, s.458-459). İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi Yayınları.
• Gökbilgin, M. T. (2007). XV. ve XVI. asırda Edirne ve paşa livası / vakıflar-mülkler-mukataalar. İstanbul: İşaret Yayınları.
• Güldür, K. (2016), Tereke defterlerine göre Rodosçuk kazasında sosyo-ekonomik hayat (1788-1790). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Karal, E. Z. (1997). Osmanlı İmparatorluğu’nda ilk nüfus sayımı 1831. Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası.
• Karpat, H. K. (2010). Osmanlı nüfusu 1830-1914. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Polat, S. (2018). Osmanlı Devlet’inde nüzul vergisinin teşkili ve gelişimi: XVI- XVII. yüzyıllarda Osmanlı ekonomisini nüzul vergisi üzerinden değerlendirmek. BELLETEN, C:LXXXII, 82 (295), 829-862.
• Sahillioğlu, H. (1991). Avârız. İslâm ansiklopedisi içinde (C.4, s. 108-109). İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi Yayınları.
• Serez, M. (2014). Tekirdağ tarihi coğrafyası ve araştırmaları II, odalar ve dernekler. Ankara: Dönmez Ofset.
• Şenel, Ş, & Doğanay, P. (2018). 1703 numaralı şer’iye siciline göre Rodoscuk’ta mülk satışları. Researcher: Social Science Studies, 6(4), 383-394.
• Şahiner, Y. (2018). Rodosçuk’ta gayrimüslimler 1640-48 (şer’iyye sicilleri göre), Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Erzurum.