Bütçe Şeffaflığı ve Mali Disiplin: Yükselen Ekonomiler Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2021, Sayı: 69, 107 - 120, 30.07.2021

Mete Dibo

https://doi.org/10.51290/dpusbe.847923

Cited By: 2

Öz

Bütçe şeffaflığı, kamu gelirlerinin toplanması ve kamu harcamalarının gerçekleştirilmesine ilişkin süreç ve eylemlerin halka açık olmasını ifade etmektedir. Bütçe şeffaflığının, kamuoyu denetimi yoluyla kamu mali göstergelerinde iyileşme sağlayarak mali disipline pozitif katkı yapması beklenmektedir. İlgili kapsamda çalışmanın amacı bütçe şeffaflığının kamu borçları ve bütçe açığı üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi ve analizidir. Çalışmada şeffaflık göstergesi olarak 2006-2019 dönemine ilişkin bütçe şeffaflık endeksi kullanılmıştır. Yükselen piyasa ekonomileri içerisinde yer alan on iki ülke kapsamında gerçekleştirilen panel FMOLS (Fully Modified Ordinary Least Squares) ve panel DOLS (Dynamic Ordinary Least Square) analizi sonuçlarına göre bütçe şeffaflığı ile bütçe açığı arasında negatif ve anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Bütçe şeffaflığı ile borç stoku arasında ise pozitif ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Şeffaflık ve mali disiplin ilişkisi dâhilinde ülkemizde gerçekleştirilen başkaca bir uygulamalı araştırmaya rastlanmamış olması çalışmanın literatüre katkısını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bütçe şeffaflığı, Bütçe açığı, Borç stoku, Mali disiplin

Budget Transparency and Fiscal Discipline: An Evaluation on Emerging Economies

Öz

Budget transparency refers to the disclosure of processes and actions related to the collection of public revenues and realization of public expenditures. Budget transparency is expected to contribute positively to fiscal discipline as it provides public scrutiny. In this context the aim of this article is to evaluate and analysis the effect of budget transparency on government debt stock and budget deficit. In the study, budget transparency index for the period 2006-2019 is used as a transparency indicator. According to the results of panel FMOLS (Fully Modified Ordinary Least Squares) and panel DOLS (Dynamic Ordinary Least Square) analysis conducted within the scope of twelve countries in emerging market economies, there is a negative and significant relationship between budget transparency and budget deficit. On the other hand a positive and significant relationship is found between budget transparency and debt stock. The fact that no other applied research has been found in Turkey within the scope of the relationship between transparency and fiscal discipline constitutes the contribution of this study to the literature.

Anahtar Kelimeler

Budget transparency, Budget deficit, Debt stock, Fiscal discipline

Kaynakça

• Alt, J. E. ve Lassen, D. D. (2006). Fiscal transparency, political parties, and debt in OECD countries. European Economic Review, 50(6), 1403–1439.
• Badun, M. (2009). Budget transparency. Financial Theory and Practice, 33(4), 481–483.
• Bastida, F. ve Benito, B. (2007). Central government budget practices and transparency: An international comparison. Public Administration, 85(3), 667–716.
• Çınar, S. ve Öçalık, M. (2014). Gelişmekte olan ülkelerde mali sürdürülebi̇li̇rli̇k: Panel veri anali̇zi̇. Journal of Yasar University, 9(33), 5597–5622.
• De Hoyos, R. E. ve Sarafidis, V. (2006). Testing for cross-sectional dependence in panel-data models. The Stata Journal, 6(4), 482–496.
• Dumrul, Y. ve Kilicarslan, Z. (2018). The effect of research and development (r&d) expenditures on export: Evidence from a panel of selected OECD countries. Pressacademia, 5(3), 234–241.
• Gerunov, A. (2016). Financial effects of fiscal transparency: A critique (Bulgarian Economic Papers No. 01–2016). Sofia, IDEAS web sitesinden erişildi: https://www.uni-sofia.bg/index.php/eng/content/ download/150778/1088221/file/BEP-2016-01.pdf.
• Günel, T. (2018). Türkiye Maastricht ekonomik kriterlerine yakınsıyor mu? Yapısal kırılma altında ekonometrik bir uygulama. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(3), 640–658.
• Hameed, F. (2005). Fiscal transparency and economic outcomes (IMF Working Paper No. WP/05/225). web adresinden erişildi: https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2005/wp05225.pdf.
• IBP (International Budget Partnership). (2018). Open Budget Survey 2017. Washington, DC, Retrieved from https://www.internationalbudget.org/sites/default/ files/2020-04/2017_Report_EN.pdf.
• IBP (International Budget Partnership). (2019). Open Budget Survey 2019. Washington, DC, Retrieved from https://www.internationalbudget.org/sites/default/ files/2020-04/2019_Report_EN.pdf.
• International Monetary Fund. (2012). IMF Fiscal Monitor. Washington, DC, Retrieved from https://www.imf.org/en/Publications/FM.
• International Monetary Fund. (2020). IMF Fiscal Monitor. Washington, DC, Retrieved from https://www.imf.org/en/Publications/FM.
• Jarmuzek, M. (2006). Does fiscal transparency matter? The evidence from transition economies. https://www.cerge-ei.cz/pdf/gdn/rrc/RRCV_ 77_paper_03.pdf, (Erişim Tarihi: 19.09.2020).
• Jebli, M. Ben, Youssef, S. Ben ve Ozturk, I. (2013). The environmental Kuznets curve: The role of renewable and non-renewable energy consumption and trade openness (MPRA Paper No. 51672). Munich. Personal RePEc Archive web sitesinden erişildi: https://mpra.ub.uni-muenchen.de/id/eprint/51672.
• Koçbulut, Ö. ve Bolat, S. (2017). Balkan ülkelerinde işsizlik histerisi ve doğal oran hipotezinin geçerliliği: Ampirik bir değerlendirme. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 8(16), 295–317.
• Kutlu, V. ve Kavrukkoca, N. (2007). Evaluating the maastricht convergence criteria for new prospective european union members. Central Bank Review, 7(1), 13–26.
• Mitic, P., Ivanovic, O. M. ve Zdravkovic, A. (2017). A cointegration analysis of real GDP and CO2 emissions in transitional countries. Sustainability, (9), 568–585.
• Nazlıoğlu, Ş. (2010). Makro iktisat politikalarının tarım sektörü üzerindeki etkileri: Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için bir karşılaştırma Yayımlanmamış doktora tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Neal, T. (2014). Panel cointegration analysis with xtpedroni. The Stata Journal, 14(3), 684–692.
• Orviská, M., Huňady, J., Pisár, P. ve Hudson, J. (2019). From academic publications and patents to the technological development of the economy: Short and long run causalities. Quality Innovation Prosperity, 23(1), 74–101.
• Ouedraogo, N. S. (2013). Energy consumption and economic growth: Evidence from the economic community of West African States ( ECOWAS ). Energy Economics, 36, 637–647.
• Pedroni, P. (2000). Fully modified OLS for heterogeneous cointegrated panels. Nonstationary Panels, Panel Cointegration and Dynamic Panels, 15, 93–130.
• Pedroni, P. (2001). Purchasing power parity tests in cointegrated panels. Review of Economics and Statistics, 83(4), 727–731.
• Renzio, P. De ve Masud, H. (2011). Measuring and promoting budget transparency: The open budget ındex as a research and advocacy tool. Governance: An International Journal of Policy, Administration, and Institutions, 24(3), 607–616.
• Sedmihradská, L. ve Haas, J. (2013). Budget transparency and fiscal performance: Do open budgets matter? Acta Vsfs, 7, 109–122.
• Urban, I. ve Badun, M. (2009). Open budget ındex 2008 - small advances made in the accessibility of ınformation about Croatian public finance. Press release, no:8, 1-4, Zagreb, https://www.bib.irb.hr/529288?rad= 529288, (Erişim Tarihi: 23.11.2020).
• Von Hagen, J. ve Harden, I. J. (1995). Budget processes and commitment to fiscal discipline. European Economic Review, 39(3–4), 771–779.
• Yıldırım, K., Mercan, M. ve Kostakoğlu, S. F. (2013). Satın alma gücü paritesinin geçerliliğinin test edilmesi: Zaman serisi ve panel veri analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(3), 75–95.