İkili ve Bölgesel Yönleriyle Azerbaycan-Kazakistan İlişkileri

Yıl 2021, Sayı: 70, 62 - 76, 26.10.2021

Halit Hamzaoğlu

https://doi.org/10.51290/dpusbe.932568

Öz

Azerbaycan ve Kazakistan ortak tarihi, gelenekleri ve kültürel bağları paylaşan iki bağımsız ülkedir. Bağımsızlık sonrası her iki ülke hem siyasi hem de ekonomik anlamda önemli başarılar kazanmışlardır. İki ülke arasında yakın dostluk ilişkileri, 1 Mart 2004’te Nur-Sultan’da imzalanan “Azerbaycan Cumhuriyeti ve Kazakistan Cumhuriyeti arasındaki dostluk ilişkileri ve Stratejik Ortaklık Deklarasyonu” ile güçlendirilmiştir. 24 Mayıs 2005’te Bakü’de imzalanan “Azerbaycan Cumhuriyeti ile Kazakistan Cumhuriyeti arasında stratejik ortaklık ve müttefiklik ilişkileri Antlaşması” ile ilişkiler stratejik düzeye ulaşmıştır. İki ülke arasında var olan ekonomik ilişkiler ve ortak projeler, bölgesel istikrarın ve refahın sağlanmasında önemli rol oynamaktadır. Ortak tarih, gelenekler ve kültürel bağlar Azerbaycan- Kazakistan stratejik ilişkilerinin daha da genişlemesine ve gelişmesine olanak tanımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan, Bölgesel Politikalar, İşbirliği Mekanizmaları, Kazakistan, Ortak Projeler

Bilateral and Regional Aspects of Azerbaijan-Kazakhstan Relations

Öz

Azerbaijan and Kazakhstan are two independent countries that share a common history, traditions, and cultural ties. After independence, both countries have achieved significant political and economic successes. The amicable relations between the two countries were strengthened with the "Amicable relations and strategic partnership declaration between the Republic of Azerbaijan and the Republic of Kazakhstan" signed in Nur-Sultan on 1 March 2004. With the "Agreement on strategic partnership and alliance relations between the Republic of Azerbaijan and the Republic of Kazakhstan" signed in Baku on May 24, 2005, the relationship have reached a strategic level. The economic relations and joint projects between the two countries play an important role in ensuring regional stability and prosperity. A common history, traditions, and cultural ties allow the further expansion and development of the strategic relations between Azerbaijan and Kazakhstan.

Anahtar Kelimeler

Azerbaijan, Common Projects, Cooperation Mechanisms, Kazakhstan, Regional Politics

Kaynakça

• Abdikerimov, S. (2019). Tokayev Bakı ile elaqelerin inkişafına mühüm ehemiyyet verir. Retrieved from .https://azvision.az/news/196427/-tokayev-baki-ile-elaqelerin-inkisafina-muhun-ehemiyyet-verir--sefir---.html
• Abdullayev, C. (1999). Uluslararası hukuk çerçevesinde Hazar’ın statüsü ve doğal kaynaklarının işletilmesi sorunu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1 (4), 255-290.
• Ahmedov, A. (2013). Azerbaydjan-Kazaxstan: iz İstoriyi Vozniknoveniya Politicheskiy Otnosheniy (90-e gg XX veka). Vestnik KazNU, Almaty.
• Akorda Ofitsyalniy Sayt Prezidenta Respubliki Kazaxstan. (2009). V Aktau sostayalsya Neformalniy Sammit Azerbaydjana, Kazaxstana, Rossii i Turkmenistana. Retrieved from http://www.akorda.kz/ru/events/v-aktau-sostoyalsya-neformalnyi-sammit-azerbaidzhana-kazahstana-rossii-i-turkmenistana
• Akorda Ofitsyalniy Sayt Prezidenta Respubliki Kazaxstan. (2011). Vstrecha Nursultana Nazarbayeva s İlxamom Aliyevym. Retrieved from https://www.akorda.kz/ru/special/events/glava-gosudarstva-nursultan-nazarbaev-vstretilsya-s-prezidentom-respubliki-azerbaidzhan-ilhamom-alievym-kotoryi-pribyl-v-kazahstan-s-oficial
• Akorda Ofitsyalniy Sayt Prezidenta Respubliki Kazaxstan. (2018). Komnyuke Pyatogo Kaspiyskogo Sammita. Retrieved from https://www.akorda.kz/ru/events/astana_kazakhstan/astana_other_events/kommyunike-pyatogo-kaspiiskogo-sammita
• Aliyev, A. (2009). Sahilyanı Dövletlerin Xezer siyaseti. Tarix ve Onun Problemleri, (1), 192-201.
• Amirbek, A. (2015). Soğuk savaş sonrası Hazar’ın statüsü ve sınırlandırma sorunu: Kıyıdaş Devletler’in yaklaşımları açısından analizi. Karadeniz Araştırmaları, (46), 23-48.
• Aslanli, A. (2017), Trans Hazar Enerji İş Birliğinin Türk Cumhuriyetleri açısından önemi, Bilig, Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, (89), 27-51.
• Assambleya Naroda Kazaxstana. (2021). Etnosi Kazaxstana. Retrieved from https://assembly.kz/ru/ethnos/ru/azerbaydzhantsy/
• Ayulbayev, B. (2009). “Pozitsiya Kazaxstana i Azerbaydjana Vnesli Bolshoy Vklad v Opredeleniya Pravovogo Statusa Kaspiyskogo Morya”. Retrieved from https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=30361746#pos=3;-80
• Azerbaycan Respublikasının Qazaxistan Respublikasındaki Sefirliyi. Azerbaycan ile Qazaxstan arasında ticaret dövriyyesi süretle artır. Retrieved from https://nursultan.mfa.gov.az/az/news/3193/azerbaycan-ile-qazaxistan-arasinda-ticaret-dovriyyesi-suretle-artir
• Ceferova, R. (2019). Merkezi Asiya Respublikalarında Azerbaycan Diasporunun teşekkülü ve fealiyyet tarixi. Bakı: Turxan.
• Day.Az. (2005). İz Poti otpravlen perviy konteynerniy poezd po marshrutu Poti-Baku-Aktau-Almaty. Retrieved from https://news.day.az/georgia/37834.html
• Djafarova, R. (2013). Deyatelnosty Azerbaydjanskoy Diaspori v Respublike Kazaxstan v Postsovetskiy Period. Jurnal Sovremennaya Nauchnaya Mysli (3), 68-74.
• Djangabayeva, K. (2009). “Perspektivi Torgovo-Ekonomicheskogo Sotrudnichestvo Kazaxstana i Azerbaydjana”. Kazakhstan i Azerbaydjan:Perspektivi Sotrudnichestva i Vzaimodeystviya, Materyali Kazaxtansko-Azerbaydjanskogo Kruglogo Stola. Almaty.
• Dünya Gazetesi. (2017). Bakü-Tiflis-Kars demiryolu’nda ilk tren yola çıktı. Retrieved from https://www.dunya.com/ekonomi/baku-tiflis-kars-demiryolunda-ilk-tren-yola-cikti-haberi-388824
• Galiyev, A. (2012). Kazaxstan kak Peregovornaya Ploshadka po Uregulirovaniyu Armyano-Azerbaydjanskogo Konflikta Vokrug Nagornogo Karabaxa. Kavkaz&Globalizatsiya, (3), 33-39.
• Heydar Aliyev Heritage International Online Library. Azerbaycan-Qazaxstan münasibetleri. Retrieved from https://lib.aliyevheritage.org/az/549420.html
• Huseynov, R. (2017). Azerbaijan-Kazakhstan Relations: Current Situation and Prospects. Retrieved from http://przeglad.amu.edu.pl/wp-content/uploads/2017/10/pp-2017-3-11.pdf
• Huseynova, R. (2014). “Azerbaycan-Qazaxstan Münasibetleri (1993-2003-cü iller)”. Retrieved from http://az.strategiya.az/news.php?id=17289
• Indeo, F. (2018). Settling the Caspian Issue and Realizing the Trans-Caspian Energy Corridor. Retrieved from https://thediplomat.com/2018/07/settling-the-caspian-issue-and-realizing-the-trans-caspian-energy-corridor/
• Interfax-Azerbaijan. (2020). Konventsiya o statuse Kaspiya zalojila fundament dlya krupnomasshtabnogo sotrudnichestva v regione- Tokayev. Retrieved from https://interfax.az/view/792525
• Ismayilova, S. (2011). Nezavisimiy Azerbaydjan i Vzaimootnosheniya s Tyurkskimi Gosudarstvami. Tarix ve Onun Problemleri, (3), 197-204.
• Kapital Kazaxistan. (2016). Prezident prizval k deskalatsyii situatsyii v Nagornom Karabaxe. Retrieved from https://kapital.kz/gosudarstvo/49278/prezident-prizval-k-de-eskalatsii-situatsii-v-nagornom-karabakhe.html
• Kapital Kazaxistan. (2017). Nursultan Nazarbayev Vstretilsya s İlxamom Aliyevym. Retrieved from https://kapital.kz/gosudarstvo/58705/nursultan-nazarbayev-vstretilsya-s-il-khamom-aliyevym.html
• Kazakhstan Business Magazin. (2020). Esho odin shag na puty k realizatsyi Transkaspiyskogo Proyekta. Retrieved from http://www.investkz.com/articles/1708.html
• Kostanai News (2020). MİD Kazaxstana sdelal zayavleniye po situatsiyu v Karabaxe. Retrieved from https://kstnews.kz/news/kazakhstan/item-63103
• Kozgambayeva, G.(2017). Deportatsiya Azerbaydjantsev v Kazaxstan. Vestnik KazNU, (1) Retrieved from https://articlekz.com/article/18117
• Kurayev, I. (2020). Vopros Nagorno-Karabaxskogo konflikta ne vihodit v obyazannosti ODKB. Trend News Agency, Retrieved from https://www.trend.az/azerbaijan/karabakh/3317353.html
• Memmedov, R. (2019). Mejdunarodno-Pravovoye Soderjaniya i Znacheniya Konventsyii o Pravovom Statuse Kaspiyskogo Morya ot 12 Avgusta 2018 goda, Jurnal Problemi Postsovetskogo Prostranstva, (3), 175-194.
• Muhamedjanov, B. (2009). “Privetstvennoye Slovo”. Kazakhstan i Azerbaydjan:Perspektivi Sotrudnichestva i Vzaimodeystviya, Materyali Kazaxtansko-Azerbaydjanskogo Kruglogo Stola. Almaty.
• Myrzabekova, M & Zhaxyglova, G. (2016). Boru hattı lojistiği: Kazakistan-Türkiye işbirliği imkânların değerlendirmesi. The International New Issues in Social Sciences (3), 7-23.
• Neftgaz.Ru. (2016). Azerbaijan and Kazakhstan are Planning to Lay New Eksene-Kuryk-Baku Oil Pipeline. Retrieved from https://neftegazru.com/news/oil/409593-azerbaijan-and-kazakhstan-are-planning-to-lay-new-eskene-kuryk-baku-oil-pipeline/
• Nicklin, A. (2016). Kazakhstan and Azerbaijan to Lay New Oil Pipeline. Retrieved from https://www.worldpipelines.com/contracts-and-tenders/07102016/kazakhstan-and-azerbaijan-to-lay-new-oil-pipeline/
• Nuriyev, E. (2009). Kazaxstan i Azerbaydjan: Perspektivi Sotrudnichestva i Vzaimodeystviya. Kazakhstan i Azerbaydjan:Perspektivi Sotrudnichestva i Vzaimodeystviya, Materyali Kazaxtansko-Azerbaydjanskogo Kruglogo Stola. Almaty: 9-18.
• Ongarova, Y. (2018). Kazakistan’ın çok yönlü enerji politikası ve Hazar Denizi, Alınteri Sosyal Bilimler Dergisi (ASOBİD), (3), 1-21.
• OSCE Summit in Astana. (2010). Astana Sammiti. Retrieved from http://anl.az/el/emb/QARABAQ/beynelxalq-senedler/atet(astana-sammiti).pdf
• Republic of Azerbaijan Ministy of Foreign Affairs. İkiterefli Münasibetler. Retrieved from https://www.mfa.gov.az/az/content/215/qazaxistan
• Republic of Azerbaijan Ministy of Foreign Affairs. Dvuxstoronniye otnosheniya. Generalnoye Konsulstvo Azerbaydjanskoy Respubliki v gorode Aktau. Retrieved from .https://aktau.mfa.gov.az/ru/content/3/dvustoronnie-otnosheniya
• Republic of Azerbaijan Ministy of Foreign Affairs. Münaqişenin helli prosesi. Retrieved from https://www.mfa.gov.az/az/content/111/munaqisenin-helli-prosesi
• Republic of Azerbaijan Ministy of Foreign Affairs. Qazaxstan. Retrieved from https://mfa.gov.az/az/content/215/qazaxistan
• Republic of Turkey Ministy of Foreign Affairs. “Türkiye’nin çok taraflı ulaştırma politikası. Retrieved from http://www.mfa.gov.tr/turkiye_nin-cok-tarafli-ulastirma-politikasi.tr.mfa
• Ria Novosty. (2009). Neftprovod Baku-Tbilisi-Djeyxan im. Geydara Aliyeva. Ria Novosty, Retrieved from https://ria.ru/20090417/168381928.html
• Ria Novosty. (2020). Prezident Kazaxstana nazval soglasheniyu po Karabaxu istoricheskim. Retrieved from https://ria.ru/20201202/karabakh-1587329652.html
• Satpayev, D. (2020). My ne mojhem podderjat Armeniyu, ne lishivshis svyazey s Azerbaydjanom: kak skajetsa konflikt Nagornom Karabaxe na Kazaxstane. Retrieved from https://www.caravan.kz/news/my-ne-smozhem-podderzhat-armeniyu-ne-lishivshis-svyazejj-s-azerbajjdzhanom-kak-skazhetsya-konflikt-v-nagornom-karabakhe-na-kazakhstane-677329/
• Sultanov, B. (2009). “Privetstvennoye Slovo”. Kazakhstan i Azerbaydjan:Perspektivi Sotrudnichestva i Vzaimodeystviya, Materyali Kazaxtansko-Azerbaydjanskogo Kruglogo Stola. Almaty: 4-5.
• Tass News Agency. (2020). MİD Kazaxstana Otmetil Konstriktivnuyu Rol Rossii v Uregulirovaniyi v Nagornom Karabaxe. Retrieved from https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/9971049
• Terzioğlu, S. (2008). Hazar’ın statüsü hakkında kıyıdaş devletlerin hukuksal görüşleri. Orta Asya ve Kafkasya Araştırmaları Dergisi, (5), 26-47.
• The Library of the First President of the Republic of Kazakhstan. Visokaya nagrada. Retrieved from https://presidentlibrary.kz/ru/news/vysokaya-nagrada
• The State Committee on Work with Diaspora of the Republic of Azerbaijan. Diaspora map. Retrieved from http://diasporamap.com/az/country/119
• The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan. Retrieved from https://www.stat.gov.az/source/trade/
• Toprak, N. G. (2020). Orta koridor girişimi bağlamında Türkiye’nin değişen orta asya politikası. Ahi Evran Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (1), 19-32.
• Trend News Agency. (2018). Prezident İlham Eliyev: Transxezer kemerinin tikintisi daha çox qazın aahibi üçün maraqlı olmalıdır, tranzit ölkeler burada teşebbüs göstermemelidir. Retrieved from https://az.trend.az/azerbaijan/politics/2944104.html
• Trend News Agency. (2020). Na ulitsah Aktobe Kazaxi i Azerbaydjantsi otmetili pobedu avtoprobegom Karabax-eto Azerbaydjan. Retrieved from https://www.trend.az/life/socium/3333635.html
• Velizade, I. (2019). Tsentralnaya Aziya dlya Azerbaydjana-prioritetniy partner. Cabar – Central Asian Bureau for Analytical Reporting: 1-7.
• Yergaliyev, G. (2020). Chem grozit Kazaxstanu konflikt mejdu Armeniey i Azerbaydjanom. Retrieved from https://zonakz.net/2020/10/05/chem-grozit-kazaxstanu-konflikt-mezhdu-armeniej-i-azerbajdzhanom/