Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Mali Sürdürülebilirliği: Ampirik Bir Analiz

Yıl 2021, Sayı: 70, 77 - 96, 26.10.2021

Mustafa Tekdere , Abdullah Şuhan Gürbüz

https://doi.org/10.51290/dpusbe.932599

Cited By: 1

Öz

Yerel yönetimlerin mali sürdürülebilirliği, yerelde kamu hizmetlerinin etkin bir şekilde yerine getirilmesi noktasında büyük öneme sahiptir. Bu çalışmada, 2010:Q1-2019:Q1 döneminde Türkiye'de yedi coğrafi bölgede yerel yönetimler için bütçe gelirleri-bütçe harcamaları ve vergi gelirleri-bütçe harcamaları değişkenleri arasındaki uzun dönemli ilişki incelenmiştir. Araştırma aşamasında Hakkio ve Rush (1991) ve Quintos (1995) tarafından belirlenen finansal sürdürülebilirlik prosedürü çerçevesinde ikinci nesil panel birim kök testleri ve eşbütünleşme teknikleri kullanılmıştır. İlgili dönemde hem bütçe gelirleri hem de vergi gelirlerine göre yedi coğrafi bölgede yer alan yerel yönetimler için bütçe açıklarının zayıf formda sürdürülebilir olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mali Sürdürülebilirlik, Panel Veri, Yerel Yönetimler

Fiscal Sustainability of Local Governments in Turkey: An Empirical Analysis

Öz

The financial sustainability of local governments is of great importance for the efficient delivery of public services in the local area. In this study, the long-term relationship between the variables of budget revenues-budget expenditures and tax revenues-budget expenditures for local governments in seven geographical regions in Turkey in the period 2010:Q1-2019:Q1 was investigated. In the research phase, were used second generation panel unit root tests and cointegration techniques within the framework of the financial sustainability procedure determined by Hakkio and Rush (1991) and Quintos (1995). In the relevant period, it was concluded that budget deficits were sustainable in weak form for the local governments in the seven geographical regions according to both budget revenues and tax revenues.

Anahtar Kelimeler

Fiscal Sustainability, Panel Data, Local Governments

Kaynakça

• Afonso, A. (2005). Fiscal sustainability: The unpleasant european case. FinanzArchiv/Public Finance Analysis, 61(1), 19-44.
• Ahmed, S. ve Rogers, J. H. (1995). Government budget deficits and trade deficits: Are present value constraints satisfied in long-term data? Journal of Monetary Economics, 36(2), 351-374.
• Akduğan, U. ve Agun, B. H. (2018). Türkiye'de belediyelerin mali sürdürülebilirliği: Birincil denge yaklaşımı. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 207-222.
• Akkuş, Ö. ve Durmaz, A. (2019). Türkiye’de bütçe açığının sürdürülebilirliği: Saklı eşbütünleşme ilişkisi. Maliye Dergisi, 176, 52-71.
• Al, İ. (2019). Mali sürdürülebilirlik analizi: Türkiye üzerine bir uygulama. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 7(2), 67-84.
• Arısoy, İ. ve Ünlükaplan, İ. (2009). Türkiye’de mali açıkların sürdürülebilirliği ile kamu gelirleri ve harcamaları ilişkisinin analizi. Maliye Dergisi, 159, 444-462.
• Azgün, S. ve Taşdemir, M. (2006). Bütçe açıklarının sürdürülebilirliği: Zamanlararası borçlanma kısıtının testi (1980-2004). Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 20(2), 35-47.
• Baltacı, C. (2005). Dört halife devri şehir hayatı ve yerel yönetim hizmetleri. V. Akyüz (Ed.), İslam Geleneğinden Günümüze Şehir Hayatı ve Yerel Yönetimler Cilt I içinde (ss. 81-103). İstanbul: İlke Yayıncılık
• Belke, M. (2021). Türkiye’deki il belediyelerinin mali sürdürülebilirliği: Dinamik panel veri analizi. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 6(1), 128-158.
• Bravo, A. B. ve Silvestre, A. L. (2002). Intertemporal sustainability of fiscal policies: Some tests for European countries. European Journal of Political Economy, 18, 517-528.
• Breusch, T. S. ve Pagan A. R. (1980). The Lagrange multiplier test and its application to model specifications in econometrics. Review of Economic Studies, 47, 239-253.
• Bulut, H. (2020). Assessing fiscal sustainability in Turkey through cointegration analysis with multiple structural breaks. International Journal of Applied Business and Management Studies, 5(1), 1-9.
• Ceylan, R. (2010). Türkiye’de mali sürdürülebilirlik göstergeleri istikrarlı mı?. Maliye Dergisi, 158, 388-397.
• Çınar, S. ve Özçalık, M. (2014). Gelişmekte olan ülkelerde mali sürdürülebilirlik. Journal of Yaşar University, 9(33), 5597-5622.
• Çiçek, H. G. ve Yavuz, İ. S. (2014). Vergi-harcama paradoksu:Türkiye'de belediyeler üzerine bir araştırma. Çağdaş Yerel Yönetimler, 23(4), 17-31.
• Dağ, M., Kızılkaya, O. ve Kızılkaya, F. (2018). Türkiye’de büyükşehir belediyelerinin bütçe sürdürülebilirliği üzerine bir uygulama. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 55(635), 65-72.
• Dalgıç, B., İyidoğan, P. V. ve Balıkçıoğlu, E. (2014). Sustainability of fiscal policy: An empirical examination for Turkish economy. Journal of Business Economics and Finance, 3(2) , 133-137.
• Ehrhart, C. ve Llorca, M. (2008). The sustainability of fiscal policy: evidence from a panel of six South-Mediterranean countries, Applied Economics Letters, 15(10), 797-803.
• Eryılmaz, B. (2005). Osmanlı yerel yönetiminde İstanbul şehremaneti. V. Akyüz (Ed.), İslam Geleneğinden Günümüze Şehir Hayatı ve Yerel Yönetimler Cilt I içinde (ss. 398-414). İstanbul: İlke Yayıncılık
• Gegenbach, C., Urbain, J-P. ve Westerlund J. (2016). Error correction testing in panels with common stochastic trends. Journal of Applied Econometrics, 31(6), 982-1004.
• Göktan, A. (2008). Türkiye'de mali sürdürülebilirlik üzerine ampirik bir çalışma. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 25(2), 425-445.
• Göktaş, Ö. (2008). Türkiye ekonomisinde bütçe açığının sürdürülebilirliğinin analizi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 8, 45-64.
• Greiner, A., Koeller, U. ve Semmler, W. (2006). Testing the sustainability of german fiscal policy: Evidence for the period 1960-2003. Empirica, 33, 127-140.
• Hakkio, C. S. ve Rush, M. (1991). Is the budget deficit “Too large?”. Economic Inquiry, 29, 429-445.
• Hamilton, J. D. ve Flavin, M. A. (1986). On the limitations of government borrowing: A framework for empirical testing, The American Economic Review, 76(4), 808-819.
• Haug, A. A. (1995). Has federal budget deficit policy changed in recent years?. Economic Inquiry, 33(1), 104-118.
• Hepsağ, A. (2011). Mali politikaların sürdürülebilirliğinin yapısal kırılmalı periyodik birim kök testi ile analizi: Türkiye örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12(1), 32-45.
• İlgün, M. F. (2016). Mali sürdürülebilirlik: OECD ülkelerine yönelik panel veri analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(1), 69-90.
• İnal, V. (2020). Türkiye’de mali sürdürülebilirlik. Ankara: İKSAD Yayınevi.
• Kalyoncu, H. (2005). Fiscal policy sustainability: test of intertemporal borrowing constraints. Applied Economics Letters, 12(15), 957-962,
• Kia, A. (2008). Fiscal sustainability in emerging countries: Evidence from Iran and Turkey. Journal of Policy Modeling, 30(6), 957-972.
• Konak, A. ve Mütevelli, D. (2019). Türkiye’de cari açığın finansman yapısı ve sürdürülebilirliği: Ekonometrik bir analiz. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(1), 123-140.
• Korlu, R. K. (2019). Financial sustainability and assesment for municipalities in Turkey. Ü. Çağlar, H. Şimşek ve İ. Şiriner (Ed.), Current Debates on Economic Growth Public Finance & Game Theory içinde (ss. 145-158). London: IJOPEC Publication.
• Kremer, J. J. M. (1989). U.S. federal indebtedness and conduct of fiscal policy. Journal of Monetary Economics, 23(2), 219-238.
• Kurtuluş, B. (2006). Türkiye'de belediyelerin mali yapısı ve harcamaların finansmanı. Yıllık Programlar ve Konjonktür Değerlendirme Genel Müdürlüğü, Bütçe ve Mahalli İdareler Dairesi, Devlet Planlama Teşkilatı, DPT Yayın No: 2692.
• Magazzino, C. ve Mutascu, M. A. (2019). A wavelet analysis of Italian fiscal sustainability. Journal of Economic Structures, 8(1), 1-13.
• Marinheiro, C. F. (2006). The sustainability of portuguese fiscal policy from a historical perspective. Empirica, 33, 155-179.
• Martin, G. M. (2000). US deficit sustainability: A new approach based on multiple endogenous breaks. Journal of Applied Econometrics, 15(1), 83-105.
• Mercan, M. (2013). Zamanlararası dış denge kısıtı yaklaşımı çerçevesinde Türkiye’de bütçe açığının sürdürülebilirliği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(3), 91-110.
• Mercan, M. (2014). Budget deficits sustainable? An empirical analysis for OECD countries. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 131, 258-263.
• Özer, M. A. ve Akçakaya, M. (2014). Yerel yönetimler. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Payne J. E., Mohammed, H. ve Çak M. (2008). Turkish budget deficit sustainability and the revenue expenditure nexus. Applied Economics, 40, 823-830.
• Pesaran, M. H. (2004). General diagnostic tests for cross section dependence in panels. Institute for the Study of Labor (IZA), Discussion Paper No: 1240.
• Pesaran, M. H. (2006). Estimation and inference in large heterogeneous panels with a multifactor error structure. Econometrica, 74(4), 967–1012.
• Pesaran, M. H. (2007). A simple panel unit root test in the presence of cross-section dependence. Journal of Applied Econometrics, 22, 265–312.
• Pesaran, M. H., Ullah, A. ve Yamagata, T. (2008). A bias-adjusted LM test of error cross-section independence. Econometrics Journal, 11, 105–127.
• Quintos, C. E. (1995). Sustainability of the deficit process with structural shifts. Journal of Business & Economic Statistics, 13(4), 409-417.
• Slack, E. ve Bird, R. M. (2004). The fiscal sustainability of the greater toronto area. Rotman School of Management ITP Paper, University of Toronto Joseph L, 0405, 1- 41.
• Swamy, P. A. V. B. (1971). Statistical inference in random coefficient models. New York: Springer-Verlag Statistical Inference in Random Coefficient Models
• Şen, H., Sağbaş, İ. ve Keskin, A. (2010).Türkiye'de mali sürdürülebilirliğin analizi: 1975-2007. Maliye Dergisi, 158, 103-123.
• Tekeli, R. ve Hotunoğlu, H. (2014). Türkiye’de merkezi yönetimle yerel yönetimlerde mali sürdürülebilirlik analizi. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(3), 113 - 127.
• Trehan, B. ve Walsh, C. (1988). Common trends, the government budget constraint and revenue smoothing. Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 425– 444.
• Trehan, B. ve Walsh, C. (1991). Testing ıntertemporal budget constraints: Theory and applications to US federal budget and current account deficits. Journal of Money, Credit and Banking, 23, 210-223.
• Ulusoy, A. ve Akdemir, T. (2019). Mahalli idareler. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Ulusoy, A. ve Tekdere, M. (2020). AB üyesi ülkelerdeki yerel vergi uygulamaları ve Türkiye’deki belediyeler için vergi önerileri. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 9(17), 37–70.
• Uzunali, E. ve Görmez, A. H. (2019). Türkiye’de büyükşehir belediyelerinin mali yapıları ve bütçe sürdürülebilirliklerinin oran analiz yöntemiyle karşılaştırılması. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 25, 95-118.
• Wilcox, D. W. (1989). The sustainability of government deficits: Implications of the present-value borrowing constraint. Journal of Money, Credit and Banking, 21(3), 291-306
• Yenisu, E. (2020). Türkiye'de dış borçlar sürdürülebilir mi? ARIMA modeli. Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences, 22(1), 195-213.
• Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü (2020). 2019 yılı mahalli idareler genel faaliyet raporu. Erişim Adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/yerelyonetimler/icerikler//2019-yili-mahall--i-darele r-genel-faal-yet-raporu-18082020-20200818142825.pdf
• Yerdelen Tatoğlu, F. (2013). İleri panel veri analizi: Stata uygulamalı. İstanbul: Beta Yayıncılık
• Yerdelen Tatoğlu, F. (2018). Panel zaman serileri analizi. İstanbul: Beta Yayıncılık.