Analysis of Turkey-USA Relations in the Context of Security from 2016 to the Present

Yıl 2022, Sayı: 73, 53 - 71, 29.07.2022

Eren Alper Yılmaz

https://doi.org/10.51290/dpusbe.1068073

Öz

The problems that Turkey has been experiencing in both domestic and foreign policy since 2016 have also been reflected in its foreign relations with the U.S., one of its NATO allies, and Ankara directly connected with Washington in many issues that concern its own interests. In this context, the U.S. has not refrained from intervening in issues that Turkey regards as its internal security issue; also it gave support to the opponents of Turkey by remaining silent about some issues. In the last five years, the relations between the U.S. and Turkey have mostly progressed in a heavy atmosphere even though they have entered into a detente era in some periods of presidencies of Donald Trump and Joe Biden. Thus, it is possible to point out that the relations have been conducted in an unstable manner between two sides. In the study, it was emphasized on the issues related to Turkish foreign policy from the beginning of the period of former US President Trump to the current President Biden; in this context, it was touched on Turkey's act by prioritizing its rational interests and national security priorities, use of military power against the elements of threats and shape of foreign policy within the framework of a neo-realist concept about serious issues such as the S-400 missile defense system, CAATSA sanctions, PKK/PYD issue, Gülen case and Priest Brunson issue. As a method, literature review was used and statements, reports, news and articles related to the subject were included.

Anahtar Kelimeler

Foreign Policy, the U.S., Donald Trump, Joe Biden, National Security

2016 Yılından Günümüze Türkiye-ABD İlişkilerinin Güvenlik Bağlamında Değerlendirilmesi

Öz

Türkiye’nin 2016 yılından bu yana hem iç politikada hem de dış politikada yaşamış olduğu sorunlar, NATO müttefiklerinden olan ABD ile yürüttüğü dış ilişkilere de yansımış, kendi çıkarlarını ilgilendiren birçok konuda Ankara direkt olarak Washington ile muhatap olmuştur. Bu bağlamda ABD, Türkiye’nin bilhassa iç güvenlik meselesi olarak gördüğü hususlara müdahale etmekten imtina etmemiş, bazı hususlara ise sessiz kalarak Türkiye karşıtlarına örtülü destek vermiştir. Son beş yıldır ABD-Türkiye ilişkileri, Donald Trump ve Joe Biden’ın başkanlıklarının bazı dönemlerinde yumuşama dönemine girse de çoğunlukla gergin bir atmosferde ilerlemiştir. Bu sebeple taraflar arasındaki ilişkilerin istikrarsız biçimde yürüdüğü söylenebilir. Çalışmada, ABD eski başkanı Trump döneminin başından mevcut başkan Biden dönemine kadar olan süreçte Türk dış politikasını meşgul eden hususlara vurgu yapılmış, bu bağlamda S-400 füze savunma sistemi, CAATSA yaptırımları, PKK/PYD meselesi, Gülen davası ve Rahip Brunson meselesi gibi mühim hususlarda Türkiye’nin rasyonel çıkarlarını ve ulusal güvenlik önceliklerini ön planda tutarak hareket etmesi, tehdit olarak gördüğü unsurlara karşı askeri gücünü kullanması ve dış politikasını neo-realist bir zeminde şekillendirmesi ele alınmıştır. Yöntem olarak literatür taramasından yararlanılmış olup, konu ile ilgili demeçlere, raporlara, haberlere ve makalelere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türk Dış Politikası, ABD, Donald Trump, Joe Biden, Ulusal Güvenlik

Kaynakça

• 15 Temmuz darbe girişimi: Türkiye neden ABD'yi suçluyor, Amerikan yönetimi ne diyor?. (2021, Şubat 5). BBC. Erişim adresi: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-55952909
• 15 Temmuz’u FETÖ ABD ile yaptı. (2021, Şubat 4). Hürriyet. Erişim adresi: https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/nedim-sener/15-temmuzu-feto-abd-ile-yapti-41732285?sessionid=2
• ABD Başkanı Trump'tan FETÖ açıklaması. (2018, Kasım 17). CNN Türk. Erişim adresi: https://www.cnnturk.com/dunya/son-dakika-trumptan-gulen-aciklamasi
• ABD Başkan Yardımcısı Pence: Brunson serbest kalana kadar Türkiye'ye yaptırım uygulamaya hazırız. (2018, Temmuz 26). BBC. Erişim adresi: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-44969818
• ABD ve AB’den Gara Operasyonu açıklaması. (2021a, Şubat 15). VOA. Erişim adresi: https://www.amerikaninsesi.com/a/abd-ve-ab-den-gara-operasyonu-aciklamasi-/5778740.html
• ABD Senatosu Türkiye'ye yaptırımları da öngören tasarıyı onayladı. (2020, Aralık 12). MepaNews. Erişim adresi: https://www.mepanews.com/abd-senatosu-turkiyeye-yaptirimlari-da-ongoren-tasariyi-onayladi-41372h.htm
• ABD’nin ülkemize karşı açıkladığı yaptırım Kararları Hk. (2020, Aralık 14). MFA. Erişim Adresi: https://www.mfa.gov.tr/no_-321_-abd-nin-ulkemize-karsi-acikladigi-yaptirim-kararlari-hk.tr.mfa
• ABD’ye tepki: ‘‘Bal gibi PKK’nın arkasındasınız. (2021b, Şubat 15). VOA. Erişim adresi: https://www.amerikaninsesi.com/a/abd-yetepki-bal-gibi-pkk-nin-arkasindasiniz-/5778761.html
• ABD'den YPG/PKK sahasına bir haftada 300 tırlık sevkiyat. (2019, Ekim 4). AA. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/abdden-ypg-pkk-sahasina-bir-haftada-300-tirlik-sevkiyat/1601970
• Ağır, B. S. (2015). Güvenlik kavramını yeniden düşünmek: Küreselleşme, kimlik ve değişen güvenlik anlayışı. Güvenlik Stratejileri, 11(22), 97-131.
• Batı, YPG'nin 'terör örgütü' olduğuna ikna edilebilir mi?. (2016, Şubat 19). BBC. Erişim adresi: https://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/02/160219_pyd_ypg_turkiye
• Baylis, J. (2008). Uluslararası ilişkilerde güvenlik kavramı. Uluslararası İlişkiler,5(18), 69-85.
• Biden Döneminde Türkiye-ABD ilişkileri. (2021, Ocak 20). Perspektif. Erişim adresi: https://www.perspektif.online/biden-doneminde-turkiye-abd-iliskileri/
• Birdişli, F. (2011). Ulusal güvenlik kavramının tarihsel ve düşünsel temelleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(31), 149-169.
• Bozdağlıoğlu, Y. ve Özen, Ç. (2004). Liberalizmden neoliberalizme güç olgusu ve sistemik bağımlılık. Uluslararası İlişkiler, 1(4), 59-79.
• Buzan, B. (1983). People, states and sear: The national security problem in ınternational relations. Brighton: Harvester Books, ChapelHill, University of North Carolina Press.
• Congressional Research Service. (2019). Turkey: Background and U.S. Relations in Brief, 1-14. Erişim adresi: https://www.justice.gov/eoir/page/file/1198776/download
• Cumhurbaşkanı Erdoğan: Trump S-400'ler konusunda konumunu belirledi. (2019, Temmuz 1). TRT Haber. Erişim adresi: https://www.trthaber.com/haber/gundem/cumhurbaskani-erdogan-trump-s-400ler-konusunda-konumunu-belirledi-421291.html
• Çeviköz, Ü. (2016). ABD ile yeni bir sayfa açmak. Hürriyet. Erişim adresi: https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/unal-cevikoz/abd-ile-yeni-bir-sayfa-acmak-40273398
• Çıtak, E. (2014). Yeni Gerçekçilik ve güvenlik. E. Çıtak ve O. Şen (Ed.), Uluslararası İlişkilerde Güvenlik içinde (ss.33-47). Ankara: Kripto Yayınları.
• Çopur, H. (2019). Türk-Amerikan ilişkilerinde çözülemeyen düğüm: FETÖ. Kriter. Erişim adresi: https://kriterdergi.com/dosya-feto-ve-15-temmuz/turk-amerikan-iliskilerinde-cozulemeyen-dugum-feto
• Erdoğan'dan ABD ve Yunanistan'a takas teklifi. (2018, Nisan 22). DW. Erişim adresi: https://www.dw.com/tr/erdo%C4%9Fandan-abd-ve-yunanistana-takas-teklifi/a-43486524
• 'Erdoğan'ı seçimle değiştireceğiz' diyen Biden başkanlığında Türkiye-ABD ilişkileri nasıl olacak?. (2020, Kasım 7). Euronews. Erişim adresi: https://tr.euronews.com/2020/11/07/joe-biden-baskanl-g-nda-turkiye-abd-iliskileri-nas-l-olacak
• G20'den terörle mücadele mesajı. (2015, Kasım 16). DW. Erişim adresi: https://www.dw.com/tr/g20den-ter%C3%B6rle-m%C3%BCcadele-mesaj%C4%B1/a-18854265
• Goldstein, J. S. ve Pevehouse, J. C. (2015). Uluslararası ilişkiler (H. Özdemir, Çev.). Ankara: BB101 Yayınları.
• Gökçe, G. (2021). BrettMcGurk: Demokratların kristalleşmiş hali. Kriter. Erişim adresi: https://kriterdergi.com/portre/brett-mcgurk-demokratlarin-kristallesmis-hali
• Haugom, L. (2019). Turkish foreign policy under Erdogan: A change in international orientation?. Comparative Strategy, 38(3), 206.
• Kanat, K.B. (2017). Türkiye-ABD ilişkileri ve yeni ABD yönetimi. SETA Analiz, (187), 1-24.
• Kibaroğlu, M. (2018). Türkiye-ABD ilişkilerinde zor dönemeçler: QuoVadis?. Stratejist, (17), 13-17.
• Kibaroğlu, M. (2019). On Turkey's missile defense strategy: TheFourFaces of the S-400 Deal Between Turkey and Russia (Rapor No.16). SAM. Erişim Adresi: http://sam.gov.tr/pdf/sam-papers/SAM-Papers-No.-16.pdf
• Kolodzeij, E.A. (2005). security and ınternational relations. Cambridge: Cambridge University Press.
• Lamy, S. L. (2001). Contemporary mainstream approaches neo-realism and neo-liberalism. J. Baylis ve S. Smith (Ed.), Theories of International Politics içinde. Oxford: Oxford University Press
• Magnitsky yasası ve yaptırımları nedir? (2018, Kasım 21). Karar. Erişim adresi: https://www.karar.com/magnitsky-yasasi-ve-yaptirimlari-nedir-1036687
• Misto M. ve Özcan E. (2021). Suriye'de YPG/PKK işgalindeki bölgelerde ilkel yollarla işlenen petrol sivillerin sağlığını tehlikeye atıyor. AA. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/suriyede-ypg-pkk-isgalindeki-bolgelerde-ilkel-yollarla-islenen-petrol-sivillerin-sagligini-tehlikeye-atiyor/2317719
• Mevlütoğlu, A. (2021). ABD'nin Türkiye'ye S-400 yaptırımları yürürlüğe girdi, sonuçları ne olacak? Medyascope. Erişim adresi: https://www.youtube.com/watch?v=1Cq98WC80eo
• Operation Euphrates Shield: Aims and Gains. (2017, Ocak 19). Carnegie Europe. Erişim adresi: https://carnegieeurope.eu/2017/01/19/operation-euphrates-shield-aims-and-gains-pub-67754
• ORDAF Araştırmalar Grubu. (2018). Rahip Brunson davası: Türkiye-ABD ilişkilerinin çıkmazı (Rapor No.15). Erişim adresi: https://ordaf.org/wp-content/uploads/2018/09/dd15-rahipbrunson.pdf
• Örmeci, O. (2021). Türk-Amerikan ilişkileri (1.bs). İstanbul: Urzeni Yayınevi.
• Özgen, C., Yılmaz, E. A., & Örmeci, O. (2022). F‐35 Crisis: Will Turkish‐US defense cooperation continue?. Middle East Policy, 29(2), 1-13.
• Pastör Andrew Brunson kimdir: Türkiye-ABD ilişkilerinde kriz yaratan davada hüküm ve tahliye. (2018, Nisan 16). BBC. Erişim adresi: https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-43782841
• Patriotların konuşlandırılacağı yerler belli oldu! (2012, 24 Aralık). 21. yüzyıl enstitüsü. Erişim adresi: https://www.21yyte.org/tr/merkezler/patriotlarin-konuslandirilacagi-yerler-belli-oldu
• Read Trump’s Letter to President Erdogan of Turkey. (2019, Ekim 16). The Newyork Times. Erişim adresi: https://www.nytimes.com/interactive/2019/10/16/us/politics/trump-letter-turkey.html
• Rusya ile S-400 müzakerelerinde son durum. (2021, Ağustos 24). DW. Erişim adresi: https://www.dw.com/tr/ankara-i%CC%87kinci-parti-s-400-sistemine-dair-yeni-geli%C5%9Fme-yok/a-58971841
• S-400 ve F-35: ABD ile Türkiye arasındaki kriz hakkında bilinmesi gerekenler. (2019, Nisan 4). BBC. Erişim adresi: https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-47809807
• Sprenger, S. (2018, Temmuz 11). Turkey defiant on purchase of Russian S-400 anti-missile system. Defense News. Erişim adresi: https://www.defensenews.com/smr/nato-priorities/2018/07/11/turkey-defiant-on-purchase-of-russian-s-400-anti-missile-weapon/
• Stefanoviç, D. (2019). Turkey's perennial strategic importance and the S-400 Saga. AIES Fokus, (10), 1-5.
• Trump hails his own ‘great and unmatched wisdom’ in warning toTurkey. (2019, Ekim 7). The Washington Post. Erişim adresi: https://www.washingtonpost.com/politics/trump-hails-his-own-great-and-unmatched-wisdom-in-warning-to-turkey/2019/10/07/13c65990-e935-11e9-9306-47cb0324fd44_story.html
• Trump ve Erdoğan telefonda görüştü. (2020, Temmuz 14). VOA. Erişim adresi:https://www.amerikaninsesi.com/a/trump-ve-erdogan-telefonda-gorustu/5502705.html
• Trump’ın mektubu iade edilmeliydi. (2019, Ekim 17). DW. Erişim adresi:https://www.dw.com/tr/trump%C4%B1n-mektubu-iade-edilmeliydi/a-50876166
• Turgut, S. (2016). Türkiye için ne ifade ediyor?, Habertürk. Erişim adresi: https://www.haberturk.com/yazarlar/serdar-turgut-2025/1321815-turkiye-icin-ne-ifade-ediyor
• Turkey Frees Pastor Andrew Brunson, Easing Tensions With U.S. (2018, Ekim 12). The Newyork Times. Erişim adresi: https://www.nytimes.com/2018/10/12/world/europe/turkey-us-pastor-andrew-brunson.html
• Turkey to place US pastor under house arrest after over 600 days in prison. (2018, Temmuz 25). The Guardian. Erişim adresi: https://www.theguardian.com/world/2018/jul/25/turkey-andrew-brunson-american-pastor-released-house-arrest
• Türkiye ile ABD arasında varılan 13 maddelik anlaşmada neler var?. (2019a, Ekim 18). Euronews. Erişim adresi: https://tr.euronews.com/2019/10/17/turkiye-ile-abd-arasinda-varilan-13-maddelik-anlasmada-neler-var
• Türkiye'nin S-400 alması F-35 teknolojisini ve NATO güvenliğini tehlikeye sokuyor mu?, (2019b, Temmuz 15). Euronews. Erişim adresi: https://tr.euronews.com/2019/07/15/turkiye-nin-s-400-almasi-f-35-teknolojisini-ve-nato-guvenligini-nasil-tehlikeye-sokuyor
• Uluslararası toplumda barış Pınarı Harekâtı’nı hedef alan bazı yorumlar Hk. (2019, Ekim 11). MFA. Erişim adresi: https://www.mfa.gov.tr/no_297_-baris-pinari-harekati-ni-hedef-alan-yorumlar-hk.tr.mfa
• Ukrayna’da Bayraktar TB2 SİHA üretimi için anlaşma imzalandı (2022, Şubat 3). DefenceTürk, Erişim adresi: https://www.defenceturk.net/ukraynada-bayraktar-tb2-siha-uretimi-anlasma-imzalandi
• U.S. VP Pence warns Turkey against buying Russian air defenses. (2019, Nisan 3). Reuters. Erişim adresi: https://www.reuters.com/places/russia/article/us-usa-nato-turkey/u-s-vp-pence-warns-turkey-against-buying-russian-air-defenses-idUSKCN1RF2EI
• US begins sending weapons to Kurdish YPG in Syria. (2017, Mayıs 31). Aljazzera. Erişim adresi: https://www.aljazeera.com/news/2017/5/31/us-begins-sending-weapons-to-kurdish-ypg-in-syria
• US sanctions on Turkish officials over S-400s come into force. (2021b, Nisan 6). Daily Sabah. Erişim adresi: https://www.dailysabah.com/politics/diplomacy/us-sanctions-on-turkish-officials-over-s-400s-come-into-force
• Waltz, K. N. (1979). Theory of ınternational policitics. Massachusett. Addison-Wesley Publishing.
• Williams, Paul D. (2008). Security studies: An introduction. New York: Routledge.
• Wolfers, A. (1952). National security” as an ambiguos symbol. Political Science Quarterly, 67(4), 481-502.