Kybele Figurine Group from Afyonkarahisar Museum

Yıl 2022, Sayı: 73, 245 - 255, 29.07.2022

Aslıhan Özbay Fikret Özbay

https://doi.org/10.51290/dpusbe.1121313

Öz

The Kybele figure group with inventory number 10027, which is preserved in the warehouse of Afyonkarahisar Museum today, appears as a unique Kybele depiction that takes its roots from the Boğazköy Kybele sculpture group (6th century BC). The group of Kybele figures in the Afyonkarahisar Museum, which goes beyond the usual depictions of Kybele in the iconographic context, undoubtedly carries important clues about the Phrygia Mater cult practices, on which there is limited information. Another important point is that it shows that the Phrygians retained their ethnic identity despite the fact that they retreated culturally during the Macedonian and then Roman domination. The group of Kybele figures from the Afyonkarahisar Museum indicates that in the 1st century AD in Phrygia, coroplastic workshops that made production by adhering to local elements continued to exist.

Anahtar Kelimeler

Kybele, Phrygia, Cult, Terracotta Figurine, Bust

Afyonkarahisar Müzesinden Kybele Figürin Grubu

Öz

Günümüzde Afyonkarahisar Müzesi deposunda korunan 10027 envanter no.lu Kybele figürini grubu köklerini, Boğazköy Kybele heykel grubundan (MÖ 6. yüzyıl) alan ünik bir örnek olarak karşımıza çıkar. İkonografik bağlamda alışagelmiş Kybele tasvirlerinin dışına çıkan Afyonkarahisar Müzesi Kybele figürin grubu şüphesiz üzerine sınırlı bilgi bulunan Phrygia Mater kült pratiklerine ilişkin ipuçları taşımaktadır. Figürin grubunun işaret ettiği bir diğer önemli nokta, Phryg’lerin önce Makedon ardından Roma hakimiyeti döneminde kültürel anlamda geri çekilmiş olmasına karşın etnik kimliklerini koruduklarını göstermesidir. Afyonkarahisar Müzesi Kybele figürin grubu Phrygia’da MS 1.–2. yüzyılda yerel unsurlara bağlı kalarak üretim yapan koroplastik atölyelerin varlığını devam ettirdiğini işaret eder.

Anahtar Kelimeler

Kybele, Phrygia, Kült, Pişmiş toprak figürün, Büst

Kaynakça

• Berndt Ersöz, S. (2004). The Phrygian Mother Goddess and her companions. On Phrygian religious iconography. Newsletter of the Department of archaeology and history of art, Bilkent University, 3, 41-42.
• Bøgh, B. (2007). The Phrygian background of Kybele. Numen 54, 304-339.
• Burr Thompson, D. (1963). Troy, The Terracotta figurines of the Hellenistic Period: Supplementary monograph III. Princeton: Princeton University Press.
• Çapar, Ö. (1978) Roma tarihinde Magna Mater Kybele tapınımı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Dergisi, 29(1-4), 167-210.
• Erdoğan, A. (2003). Phokaia kaya tapınakları [Yayınlanmamış doktora tezi], Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Graf, F. (1985). Nordionische külte, Religiongeschictliche und epigraphische Untersuchungen zu der Kulten von Chios, Erytrai, Klazomenai und Phokaia. Roma: Schwabe Verlagsgruppe AG Schwabe Verlag.
• Graillot, H. (1912). Le Culte De Cybèle, Mère des Dieux, à Rome et dans L’ Empire Romain. Paris: Fontemoing.
• Işın, G. (2007). Patara terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma dönemleri. İstanbul: Ege Yayınları.
• Kielau, S. (2009). Terrakotten Aus Pergamon Tonfiguren Aus Wohnhӓusern Der Stadtgrabung. Dissertation. Bilefeld.
• Kofler, V. S. (2018). Kybele in Griechenland Ankunft und Aufnahme der Götttermutter in der Griechischen Welt. Historia Scribere, 10, 379-400.
• Mansel, A. (1995). Ege ve Yunan tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Mollard-Besques, S. (1963). Musée national du Louvre Catalogue raisonné des figurines et reliefs en terre cuite grecs étrrusques et romains II. Myrina. Paris.
• Naumann, F. (1983). Die Ikonographie der Kybele in der Phrygischen und der Griechischen Kunst. Tübingen: E. Wasmuth.
• Peled, I. (2013). Eunuchs in Hatti and Assyria: A Reassessment. L. Felıu, J. LLop, A. M. Alba, J. Sanmartin (Ed.) Time and history in the ancient Near East içinde (ss.785-797). Pennsylvania: Penn State University Press
• Peled, I. (2017). Cultural transformatıons from Mesopotamıa to hattı? The case of the Gala. JCS 69, 109-116.
• Roller, L.E. (1991). The Great Mother at Gordion: The Hellenization of an Anatolian Cult. JHS 111, 128-143.
• Roller, L. E. (1999). Ana Tanrıça’nın izinde. Anadolu Kybele kültü, (B. Avunç, Çev.), İstanbul: Alfa Yayınları.
• Romano, I. B. (1995). The Terracotta figurines and related vessels. Philadelphia: University Museum.
• Rumscheid, F. (2006). Die figürlichen terrakotten von Priene: Fundkontexte, ikonographie und Funktion in Wohnhäusern und Heiligtümern im Licht antiker Parallelbefunde, Wiesbaden: Reichert Verlag
• Şare, T. (2017). Woman and music in ancient Anatolia: The iconographic Evidence. E. Kozal, M. Akar, Y. Heffron, Ç. Çilingiroğlu, T.E. Şerifoğlu, C. Çakırlar, S. Ünlüsoy, E. Jean (Ed.) Questions, Approaches, and Dialogues in Eastern Mediterranean Archaeology, içinde (ss. 555-580). Münster: Ugarit-Verlag.
• Thonemann, P. (2013). Phrygia: an anarchist history, 950 BC- AD 100. Roman Phrygia Culture and Society, (Ed: P. Thonemann) içinde (ss.1-40). Cambridge, New York: Cambridge University Press.
• Töpperwein, E. (1976). Terrakotten von Pergamon, Berlin: de Gruyter.
• Tunay, M. İ. (1972). Pişmiş toprak Kybele heykelciği. Belleten, XXXVI (142), 137-143.
• Tüfekçi Sivas, T. (1997). Eskişehir- Afyonkarahisar, Kütahya il sınırları içindeki Phryg kaya anıtları [Yayınlanmamış doktora tezi], İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Vassileva, M. (2001). Futher considerations on the cult of Kybele. Anatolian Studies 51, 51-63.