Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Yoksulluğun İç Göç Üzerindeki Mekânsal Etkileri: Ampirik Bir İnceleme

Yıl 2024, Sayı: 81, 72 - 91, 26.07.2024

Serhat Gözen Ferdi Çelikay

https://doi.org/10.51290/dpusbe.1430200

Öz

Günümüzde neredeyse tüm ülkeler yoksulluk ve göç ile mücadele etmekte, bu problemlere çözüm geliştirmeye çalışmaktadır. Bu araştırma, Türkiye’de kamu harcamaları ve yoksulluğun iç göç üzerindeki mekânsal etkilerini incelemek amacıyla tasarlanmıştır. Bulgulara göre yoksulluk alınan göçü azaltmakta, özellikle komşuluk ilişkisi içerisindeki bölgelerde itici bir faktör olarak gözlemlenmektedir. Bunun yanında ihracat miktarı, işgücüne katılım oranı, nüfus artış hızı ve kamu harcamalarının GSYİH içerisindeki payı alınan göçü pozitif yönlü etkilemektedir. Ayrıca bu ilişki referans bölgeler ile bu bölgelere komşuluk ilişkisi içerisinde bulunan birimler itibariyle de gözlemlenmektedir. Araştırma sonuçları, göç ve yoksullukla mücadele kapsamında uygulanacak kamu politikalarına ve ilgili literatüre ampirik katkı sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

İç göç, Yoksulluk, kamu harcamaları politikası, Bölgesel kalkınma, Mekânsal panel veri analizi

Spatial Effects of Public Expenditures and Poverty on Internal Migration in Turkey: An Empirical Investigation

Öz

Nearly all countries today deal with poverty and immigration and work to find solutions to these difficulties. This paper is designed to examine the spatial effects of public expenditures and poverty on internal migration in Turkey. According to the findings, poverty reduces immigration. It is seen as a driving force, especially in areas with close neighbors. In addition, the amount of exports, labor force participation rate, population growth and the share of public expenditures in GDP positively affect migration. This relationship is also observed in terms of reference regions and units that are adjacent to these regions. The study's findings offer empirical input for relevant public policies and literature that will be used to fight poverty and migration.

Anahtar Kelimeler

Internal migration, Poverty, Public expenditure policy, Regional development, Spatial panel data analysis

Kaynakça

• Akan, Y. ve Arslan, İ. (2008). Göç ekonomisi Türkiye üzerine bir uygulama. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Akyıldız, İ. E. ve Ertürk, E. (2021). Lee kuramı perspektifinden kırdan kente göçün mekaniği: Bursa örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30(2), 1-17.
• Amini, S., Delgado, M.S., Henderson, D.J. ve Parmeter, C.F. (2012). Fixed vs random: The hausman test four decades later. B.H. Baltagi, R. Carter Hill, W.K. Newey, and H.L. White, (Eds.) Essays in Honor of Jerry Hausman (Advances in Econometrics, Vol. 29) içinde (ss.479-513). Bingley: Emerald Group Publishing Limited.
• Anselin, L. (1988). Lagrange multiplier test diagnostics for spatial dependence and spatial heterogeneity. Geographical analysis, 20(1), 1-17.
• Anselin, L. (1989). What is special about spatial data? Alternative perspectives on spatial data analysis. Technical Report (89-4). Santa Barbara, CA: National Center for Geographic Information and Analysis University of California.
• Anselin, L. (2003). Spatial econometrics. B. H. Baltagi (Ed.), A Companion to Theoretical Econometrics içinde (ss. 310-330). United Kingdom: Blackwell Publishing Ltd.
• Arbia, G. (2011). A lustrumof SEA: recent research trends following the creation of the spatial econometrics association (2007-2011). Spatial Economic Analysis, 6(4), 377-395.
• Bahar, O. ve Bingöl, F. K. (2010). Türkiye’de iç göç hareketlerinin istihdam ve işgücü piyasalarina etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 43-61.
• Beer, C. ve Riedl, A. (2012). Modelling spatial externalities in panel data: The spatial durbin model revisited. Papers in Regional Science, 91(2), 299-318.
• Bıçaksız, A. D. ve Çelikay, F. (2021). İç göç, gelir ve sosyal harcamalar: Türkiye’de istatistiki bölge birimleri üzerine bir deneme. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 7(3), 37-52.
• Bulutay, T. ve Taştı, E. (2004). Informal sector in the Turkish labour market. TEA Working Papers, No. 2004/22, Ankara: Turkish Economic Association.
• Buzdağlı, Ö. ve Kızıltan, A. (2011). Göç-ticaret ilişkisi: Türkiye’nin tüketim malı ihracatı üzerine bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(3-4), 65-75.
• Castañeda, A., Dung, D., David, N., Minh, C. N., Hiroki, U. ve João P. A. (2018). A new profile of the global poor. World Development, 101, 250-267.
• Chamaratana, T. ve Sangseema, T. (2018). Moving on the Chain: Push-pull factors affecting the migration of laotian workers to Udon Thani, Thailand. European Journal of Social Science Education and Research, 5(2), 99-105.
• Chamunorwa, W. ve Mlambo, C. (2014). The unemployment impact of immigration ın South Africa. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(20), 2631-2640.
• Chapman, J. ve Bernstein, J. (2003). Immigration and poverty: How are they linked. Monthly Labor Review, 126, 10-15.
• Christiaensen, L. ve Todo, Y. (2014). Poverty reduction during the rural-urban transformation-the role of the missing middle. World Development, 63, 43-58.
• Christiaensen, L., De Weerdt, J. ve Todo, Y. (2013). Urbanization and poverty reduction: The role of rural diversification and secondary towns. Agricultural Economics, 44(4-5), 435-447.
• Cimpoeru, S. (2020). Macro-economic determinants of migration. A comparative analysis for old vs. new european member states. Economic Computation & Economic Cybernetics Studies & Research, 54(4), 5-22.
• Crawford, T. W. (2009). Scale analytical. R. Kitchin ve N. Thrift (Ed.), International Encyclopedia Of Human Geogarphy (1nd Edition) içinde (ss. 29-36). Oxford: Elsevier.
• Çalışkan, Ş. (2010). Türkiye’de gelir eşitsizliği ve yoksulluk. Sosyal Siyaset Konferansları, 59, 89-132.
• Çelebioğlu, F. ve Dall’Erba, S. (2010). Spatial disparities across the regions of Turkey: An exploratory spatial data analysis. The Annals of Regional Science, 45(2), 379-400.
• Çelik, F. (2006). İç göçlerin itici ve çekici güçler yaklaşımı ile analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27, 149-170.
• Çelik, O. (2021). Türkiye’de kamu yatırımlarının istihdamdaki cinsiyet eşitsizlikleri üzerine etkisi: Mekânsal panel veri analizi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39(2), 191-209.
• Çelikay, F. (2017). İşsizlik, kamu harcamaları ve iç göçler arasındaki nedensellik ilişkileri: Türkiye üzerine bir inceleme. Maliye Araştırmaları Dergisi, 3(2), 205-219.
• Çelikay, F. (2023). Social spending qnd chronic unemployment: Evidence from OECD countries. Review of Economics and Political Science, 8(2), 86-107.
• Çelikkaya, S. ve Atila, M. (2021). Yoksulluğun belirleyicileri olarak göç ve istihdam: Dinamik panel veri yöntemi ile Türkiye üzerine bölgesel bir inceleme. M. Dalkılıç (Ed.), New Developments in Education and Social Sciences içinde (ss.563-580). Ankara: Gece Kitaplığı.
• Çınar, İ.T. (2016). Türkiye’de bölgeler arası işgücü verimliliğinin yakınsaması: 2005-2011 Arası mekânsal panel veri analizi, [Yayımlanmamış doktora tezi]. Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Çolakoğlu, E. (2003). Kentsel yoksulluk. M. A. Çukurbayır ve A. Tekel (Ed.), Yerel ve Kentsel Politikalar içinde (ss. 463-490). Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Datta, P. (2004). Push-pull factors of undocumented migration from Bangladesh To West Bengal: A perception study. The Qualitative Report, 9(2), 335-358.
• Davies, P. S., Greenwood, M. J. ve Li, H. (2001). A conditional logit approach to US state‐to‐state migration. Journal of Regional Science, 41(2), 337-360.
• Dowding, K., John, P. ve Biggs, S. (1994). Tiebout: A survey of the empirical literatüre. Urban Studies, 31(4-5), 767-797.
• Dökmen, G. ve Tosuner, F. (2019). Türkiye’de kamu harcamaları ve vergilerin iç göç üzerindeki etkileri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 653-677.
• Dücan, E. (2016). Türkiye’de iç göçün sosyo-ekonomik nedenlerinin bölgesel analizi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(2), 167-183.
• Elhorst, J. P. (2003). Specification and estimation of spatial panel data models. International Regional Science Review, 26(3), 244-268.
• Elhorst, J. P. (2014). Spatial econometrics, London: SpringerBriefs in Regional Science.
• Erkan, R., ve Aydın, A. G. D. (2010). Güneydoğu Anadolu bölgesi illerinde bölge içi ve dışı göç eğilimleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 22(22), 31-46.
• Etzo, I. (2011). The determinants of the recent interregional migration flows in Italy: A panel data analysis. Journal of Regional Science, 51(5), 948-966.
• Filiztekin, A. ve A. Gökhan (2008). The determinants of internal migration in Turkey. Paper presented at International Conference on Policy Modelling (EcoMod2008). Berlin, Germany, 2-4 July 2008.
• Fitchen, J. M. (2010). Spatial redistribution of poverty through migration of poor people to depressed rural communities. Rural Sociology, 60(2), 181-201.
• Gimba, Z. ve Kumshe, M. G. (2011). Causes and effects of rural-urban migration ın Borno state: A case study of Maiduguri metropolis. Asian Journal of Business and Management Sciences, 1(1), 168-172.
• Girma, S., ve Yu, Z. (2002). The link between ımmigration and trade: Evidence from the United Kingdom. Weltwirtschaftliches Archiv, 138(1), 115-130.
• Golgher, A.B. ve Voss, P.R. (2016). How to interpret the coefficients of spatial models: Spillovers, direct and indirect effects. Spatial Demography, 4(3), 175-205.
• Greenwood, M.J. (1997). Internal migration in developed countries. M.R. Rosenzweig ve O. Stark (Ed.), Handbook of population and family economics içinde (ss. 647-720). Amsterdam: Elsevier.
• Guriev, S. ve Vakulenko, E. (2015). Breaking out of poverty traps: Internal migration and interregional convergence in Russia. Journal of comparative economics, 43(3), 633-649.
• Güneş, F. (2009). Kentsel yoksulluk/dışlanma(mı), göç ve istihdam: Eskişehir’de belediyeden yardım alan haneler. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(18), 449-471.
• Hilmi, E. T. C. İ. ve Karagöl, V. (2019). Türkiye’de istihdam ve işsizlik: 2000-2018. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 58-75.
• Huan, D. M., Binh, P. T. T. ve Thu, N. T. H. (2022). The role of internal migration in poverty reduction of Vietnam. Journal of Social Economics Research, 9(1), 52-60.
• Joshi, S. ve Gebremedhin, T. (2012). A spatial analysis of poverty and income inequality in the Appalachian region. The Journal of Rural and Community Development, 7(2), 118-130.
• Kainth, G.S. (2010). Push and pull factors of migration: A case study of Brick Kiln Migrant workers in Punjab. MPRA Paper 30036.
• Karagöz, K. (2011). Göç-ticaret ilişkisi: Panel çekim modeli. Sosyoekonomi, 15(15), 55-68.
• Karal Önder, Z. (2018). Türkiye’de iç göç ve kamu politikaları ilişkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Kaygalak, S. (2001). Yeni kentsel yoksulluk, göç ve yoksulluğun mekânsal yoğunlaşması: Mersin/Demirtaş Mahallesi örneği. Praksis, 2, 124-172.
• Khalaf, S. (2019). Doğu Anadolu Bölgesi’nde nüfus gelişimi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(2), 241-262.
• Kızılgöl Ö. ve Demir, Ç. (2010). Türkiye’de yoksulluğun boyutuna ilişkin ekonometrik analizler. Business and Economics Research Journal, 1(1), 21-32.
• Kundu, A. ve Sarangi, N. (2007). Migration, employment status and poverty: An analysis across urban centres. Economic and Political Weekly, 42(4), 299-306.
• Lee, H. ve Ghosh, S. K. (2009). Performance of ınformation criteria for spatial models. Journal of Statistical Computation and Simulation, 79(1), 93-106.
• LeSage, J. (2015). Spatial econometrics. Handbook Of Research Methods And Applications İn Economic Geography içinde (ss. 23-40), Edward Elgar Publishing.
• LeSage, J. P. (2008). An introduction to spatial econometrics. Revue d'économie industrielle, 123, 19-44.
• Lesage, J. ve Pace, R.K. (2009). Introduction to spatial econometrics. A.B.D.: CRC Press Taylor & Francis Group.
• Levent, C. ve Arvas, M. A. (2019). Sosyo-ekonomik faktörlerin bölgesel yoksulluğa etkisi: Düzey-1 bölgeleri üzerine panel veri analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 46, 171-194.
• Lichter, D. T., Johnston, G. M. ve McLaughlin, D. K. (1994). Changing linkages between work and poverty in rural America. Rural Sociology, 59(3), 395-415.
• Memon, R. (2005). Pakistan: Internal migration and poverty reduction. Migration Development and Poverty Reduction Asia, 129-147.
• McAuliffe, M. ve Triandafyllidou A. (Ed.) (2021). World Migration Report 2022. https://worldmigrationreport.iom.int/wmr-2022-interactive/.
• Miranti, R. (2010). Poverty in Indonesia 1984-2002: The impact of growth and changes in inequality. Bulletin of Indonesian Economic Studies, 46(1), 79-97.
• Miranti, R. (2019). Examining the interdependencies between urbanization, internal migration, urban poverty, and inequality: Evidence from Indonesia. K. Jayanthakumaran, R. Verma, G. Wan and E. Wilson (Ed.), Internal Migration, Urbanization And Poverty In Asia: Dynamics And Interrelationships içinde (ss. 47-76). Singapur: Springer.
• Mitra, A. ve Murayama, M. (2009). Rural to urban migration: A district‐level analysis for India. International Journal of Migration, Health and Social Care, 5(2), 35-52.
• Narayan, D., Chambers, R., Shah, M. K. ve Petesch, P. (2000). Voices Of The Poor: Crying Out For Change. New York: Oxford University Press for the World Bank. Erişim adresi: http://hdl.handle.net/10986/13848.
• Nguyen, L. D., Raabe, K. ve Grote, U. (2015). Rural-urban migration, household vulnerability, and welfare ın Vietnam. World Development, 71, 79-93.
• Öndes, H. ve Kızılgöl, Ö. A. (2020). Türkiye’de iç göçü etkileyen faktörler: mekânsal panel veri analizi. Business and Economics Research Journal, 11(2), 353-369.
• Özbilgin, M. (2016). Türkiye’de kentsel yoksulluğun belirleyicileri (Mekânsal panel veri analizi), [Yayımlanmamış doktora tezi]. Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Pissarides, C. ve J. Wadsworth (1989). Unemployment and the inter-regional. mobility of labour. Economic Journal, 99(397), 739-755.
• Rangan, S. ve Sengul, M. (2009). The influence of macro structure on the foreign market performance of transnational firms: The value of IGO connections, export dependence, and ımmigration links. Administrative Science Quarterly, 54(2), 229-267.
• Ravallion, M., Chen, S. ve Sangraula, P. (2007). New evidence on the urbanization of global poverty. Population and Development Review. 33(4), 667-701.
• Ravenstein, E. G. (1889). The laws of migration. Journal of the royal statistical society, 52(2), 241-305.
• Rogan N., Lebani L. ve Nzimande M. (2009). Internal migration and poverty in Kwazulu-Natal: findings from censuses, labour force surveys and panel data. A Southern Africa Labour and Development Research Unit Working Paper Number 30. Cape Town: SALDRU, University of Cape Town.
• Sağlam, S. (2006). Türkiye’de iç göç olgusu ve kentleşme. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD), 5, 33-44.
• Sarker, M. N. I., Yang, B., Tingzhi, W., Chakrovorty, A., Salam, M. A. ve Huda, N. (2020). Impacts of internal migration on poverty alleviation ın Bangladesh. International Transaction Journal of Engineering. Management, & Applied Sciences & Technologies, 11(11), 1-8.
• Seldadyo, H., Elhorst, J.P. ve De Haan, J. (2010). Geography and governance: Does space matter?. Papers in Regional Science, 89(3), 625-640.
• Sigeze, C. ve Balli, E. (2016). The determinants of internal migration: The case of Turkey. Internatıonal Journal of Economics and Finance Studies, 8(2), 292-303.
• Skeldon, R. (2002). Migration and poverty. Asia-Pacific Population Journal, 17, 67-82.
• Taş, H. Y. ve Özcan, S. (2013). Türkiye’de iç göçün yoksulluğa ve istihdama etkileri. S. Sarı, A. H. Gencer ve İ. Sözen (Ed.), International Conference On Eurasian Economies içinde (ss. 289-298). St. Petersburg - Russia.
• Tatlı, S. ve Yerdelen Tatoğlu, F. (2021). Econometric models and the analysis of the determinants of internal migration in Turkey. EKOIST Journal of Econometrics and Statistics, 36, 93-110.
• Taylor, J. E. ve Martin, P. L. (2001). Human capital: Migration and rural population change. Handbook of agricultural economics, 1, 457-511.
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü (2023). https://muhasebat.hmb.gov.tr/.
• Temel, R. (2017). Doğu ve Güneydoğu’dan göç eden bireylerin yoksulluk ve sosyal dışlanma boyutunda incelenmesi (Manisa İli Örneği), [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Terzioğlu, M. K., Yücel, M. A., Demirkıran, S. ve Acaroğlu, D. (2020). Kentsel inovasyonun kentleşme üzerine mekânsal etkisi. İDEALKENT, 11(30), 592-620.
• Terzioğlu, M. K., Yücel, M. A. ve Gençler, A. (2021). Sosyal inovasyon ve artımsal inovasyon çerçevesinde iç-göç olgusunun dinamik mekânsal etkileşimi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 11 (1), 69-94.
• Tiebout, C. M. (1956). A pure theory of local expenditures. Journal of Political Economy, 64(5), 416-424.
• Todaro, M. (1980). Internal migration in developing countries: A survey. R. A. Easterlin (Ed.), Population and Economic Change in Developing Countries içinde (ss. 361-402). Chicago: University of Chicago Press.
• Turan, M. (2022). Göç ve yoksulluk İlişkisi: OECD ülkeleri üzerine panel veri analizi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Tutar, H. ve Özyakışır, D. (2013). TRA2 Bölgesinden İstanbul’a göç hareketlerinin nedenlerine ilişkin bir araştırma. Istanbul Journal of Sociological Studies, 47, 31-58.
• Tümtaş, M. S. (2009). Yoksulluktan yoksunluğa göç: Marmaris ve Mersin örnekleri. Toplum ve Demokrasi Dergisi, 3(5), 111-134.
• Türkiye İstatistik Kurumu ÜİK (2023). https://biruni.tuik.gov.tr/bolgeselistatistik/sorguSayfa.do? target=degisken.
• United Nations (UN) (2019). World urbanization prospects 2018: Highlights. New York: United Nations. Erişim adresi: https://digitallibrary.un.org/record/3828520.
• United Nations Department of Economic and Social Affairs (UN DESA) (2019). International migrant stock 2019. Erişim adresi: https://www.un.org/en/development/desa/ population/migration/publications/wallchart/docs/MigrationStock2019_Wallchart.pdf.
• United Nations Development Programme (UNDP) (2009). Human development report 2009. New York: Palgrave Macmillan. Erişim adresi: https://hdr.undp.org/content/human-development-report-2009.
• Vega, S. H. ve Elhorst, J. P. (2013). On spatial econometric models, spillover effects, and W. ERSA Conference Papers, European Regional Science Association.
• Wilson, E., Jayanthakumaran, K. ve Verma, R. (2019). Interdependencies of internal migration, urbanization, poverty, and inequality: The case of Urban India. K. Jayanthakumaran, R. Verma, G. Wan and E. Wilson (Ed.), Internal migration, urbanization and poverty in Asia: Dynamics and interrelationships içinde (ss.109-131). Singapur: Springer.
• Yerdelen Tatoğlu F. (2017). Determining the factors that affect the net migration rate in Turkey with ordered panel logit regression analysis. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 18(1), 1-13.
• Yıldız, M. Z. ve Alaeddinoğlu, F. (2011). Göç ve yoksulluk: Hakkâri örneği. Gaziantep Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 437-462.
• Yorimitsu, H. (1985). A review on the determinants of migration. Hitotsubashi Journal of Social Studies, 17(1), 17-27.
• Yüksel, S., Eroğlu, S. ve Özsarı, M. (2016). An analysis of the reasons of internal migration in Turkey with logit method. Business and Management Horizons, 4(2), 34-45.
• Zanbak, M. ve Özgür, R. Ö. (2019). Türkiye’de iç göçün bölgesel yoksulluk üzerindeki etkisi: Tarım sektörünün belirleyici rolü. Journal of Economy Culture and Society, 60, 145-169.