Aşk, Mark ve Ölüm (2022) Belgeselinde Göç, Kültür ve Müzik

Yıl 2024, Sayı: 82, 63 - 77, 24.10.2024

Muhammed Said Tuğcu

https://doi.org/10.51290/dpusbe.1477389

Öz

Belgesel sinema gerçeklerin film diliyle aktarıldığı ve yönetmenin özgün yaklaşımının yer aldığı bir film türüdür. 2022 yapımı Aşk, Mark ve Ölüm belgeseli 1961 yılından itibaren Türkiye’den Almanya’ya göçenlerin ve onlardan devam eden nesillerin hikâyesini müzik kültürleri üzerinden anlatmaktadır. Türkiye’den Almanya’ya göç ve etkileri pek çok çalışmada incelenmiştir. Kurmaca filmlerde ve belgesel sinemada göçün nasıl aktarıldığını inceleyen çalışmalar da vardır. Fakat Almanya özelinde ve müzik kültürüyle birlikte belgesel sinemada göçün nasıl aktarıldığını inceleyen bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu durum çalışmanın önemini göstermektedir. Anlatılan müzik kültürü de aslında belgesel sinemanın yaptığı gibi gerçeklikleri sanatsal bir üslupla yansıtmaktadır. Göçmenlerin sorunlarını anlatan müzikler, belgeselin de göçmenleri bu müziklerle anlatmasıyla birleştiğinde katmanlı ve etkin bir anlatı ortaya çıkmaktadır. Bu çalışma Aşk, Mark ve Ölüm belgeselinin göçmenleri ve müzik kültürünü belgesel sinemanın unsurlarıyla nasıl aktardığını incelemektedir. Belgeselin muhtevasında yer alan müziklerin, röportajların ve arşivlerin nasıl kullanıldığı, birbirleriyle nasıl bir etkileşimle bağlandığı veya montajlandığı, kullanılan müziklerin toplumsal gerçeklikleri nasıl yansıttığı içerik analiziyle çözümlenmiştir. Aşk, Mark ve Ölüm belgeselinin, göçün toplumsal etkilerini müzik kültürüyle harmanlayarak anlattığı ve belgesel filmlerin öne çıkan unsurları olan röportajları ve arşivleri incelikli bir montaj üslubuyla kullanabildiği gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Belgesel sinema, Göç, Kültür, Müzik

Migration, Culture and Music in the Documentary Love, Deutschmarks and Death (2022)

Öz

Documentary cinema is a type of film in which facts are conveyed through the language of film and the director's original approach. The 2022 documentary Love, Deutschmarks and Death tells the story of the immigrants from Turkey to Germany since 1961 and the generations that followed them through their music culture. Migration from Turkey to Germany and its effects have been analyzed in many studies. There are also studies examining how migration is conveyed in fiction films and documentary cinema. However, there is no study that examines how migration is conveyed in documentary cinema with German in particular and music culture. This situation shows the importance of this study. The music culture described reflects realities in an artistic style, just like documentary cinema does. When the music depicting the problems of immigrants is combined with the documentary's depiction of immigrants through this music, a layered and effective narrative emerges. This study examines how the documentary Love, Deutschmarks and Death conveys immigrants and music culture through the elements of documentary cinema. How the music, interviews and archives in the content of the documentary are used, how they are connected or edited with each other, and how the music used reflects social realities are analyzed through content analysis. It has been observed that the documentary Love, Deutschmarks and Death narrates the social effects of migration by blending it with music culture and uses interviews and archives, which are the prominent elements of documentary films, with a subtle editing style.

Anahtar Kelimeler

Documentary cinema, Migration, Culture, Music

Kaynakça

• Baily, J., & Collyer, M. (2006). Introduction: Music and migration. Journal of Ethnic and Migration Studies, 32(2), 167-182. doi: 10.1080/13691830500487266
• Çağlayan: (2006). Göç kuramları, göç ve göçmen ilişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 67-91.
• Danaher, W. F. (2010). Music and social movements. Sociology Compass, 4(9), 811-823. doi: 10.1111/j.1751-9020.2010.00310.x
• De Martini Ugolotti, N. (2022). Music-making and forced migrants’ affective practices of diasporic belonging. Journal of Ethnic and Migration Studies, 48(1), 92-109. doi: 10.1080/1369183X.2020.1790344
• DeNora, T. (2004). Music in everyday life. Cambridge: Cambridge University Press.
• Doğan, A. A. (2001). Türkiye’den Almanya’ya göçün 40. yılında beklentiler ve gerçekler. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 17-37.
• Ekici:, & Tuncel, G. (2015). Göç ve İnsan. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 9-22.
• Eravşar, R. (2012). Âşıklık geleneği bağlamında “bağlama” nın Anadolu’daki yayılma alanları. International Journal of Social and Economic Sciences, 2(1), 31-35.
• Erol, A. (2012). Identity, migration and transnationalism: Expressive cultural practices of the Toronto Alevi Community. Journal of Ethnic and Migration Studies, 38(5), 833-849. doi: 10.1080/1369183X.2012.668025
• Erol, A. (2015). Müzik üzerine düşünmek. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Hepkul, A. (2002). Bir sosyal bilim araştırma yöntemi olarak içerik analizi. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 1-12.
• Ildır, A., & Büte, E. B. (2022, Eylül 23). Cem Kaya ile Aşk, Mark ve Ölüm üzerine söyleşi: Tarihi müzikle anlatmak. Altyazı Sinema Dergisi. Erişim Adresi (1 Ağustos 2024) https://altyazi.net/soylesiler/cem-kaya-ile-ask-mark-ve-olum-uzerine-soylesi/
• İlyasoğlu, E. (2009). Zaman içinde müzik. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kahraman, F. (2018). Koşullu konukseverlikten hoşnutsuzluğa: Almanya’da yükselen yabancı düşmanlığını Türk göçmenler üzerinden okumak. Muhafazakar Düşünce Dergisi, 14(53), 209-228.
• Kasinitz, P., & Martiniello, M. (2019). Music, migration and the city. Ethnic and Racial Studies, 42(6), 857-864. doi: 10.1080/01419870.2019.1567930
• Kaya, C. (Direktör). (2022). Aşk, mark ve ölüm [Belgesel Film]. Yapımcı Mehmet Akif Büyükatalay.
• Kula, N., & Koluaçık, İ. (2016). Sinema ve toplumsal bellek: Türk sinemasında Almanya’ya dış-göç olgusu. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(15), 384-411.
• Lidskog, R. (2016). The role of music in ethnic identity formation in diaspora: A research review. International Social Science Journal, 66(219-220), 23-38. doi: 10.1111/issj.12091
• Ögel, B. (2000). Türk kültür tarihine giriş (C. 9). Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Öğülmüş: (1991). İçerik Çözümlemesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 24(1), 213-228. Article 1. doi: 10.1501/Egifak_0000000729
• Rentfrow, P. J. (2012). The Role of music in everyday life: Current directions in the social psychology of music. Social and Personality Psychology Compass, 6(5), 402-416. doi: 10.1111/j.1751-9004.2012.00434.x
• Sağır, A., & Öztürk, B. (2015). Sosyolojik bağlamda müzik ve kimlik: Karabük Üniversitesi örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 121-154.
• Strasser: (2008). We will not integrate! Multiple belongings, political activism and anthropology in Austria. İçinde Taking sides: Ethics, politics and fieldwork in anthropology (pp. 175-198). New York: Berghahn Books.
• Symons, A. (2023, Ekim 17). Almanya’nın yeni göç yasası hakkında bilinmesi gerekenler. euronews. https://tr.euronews.com/gezi/2023/10/17/almanyanin-kasim-ayindan-itibaren-yururluge-girecek-yeni-goc-yasasi-hakkinda-bilinmesi-ger
• Şenel, O. (2014). Göçmen Türklerin müzik deneyimi: Müzik türleri, müzik uğraşı ve geleneksel eğlence ortamları. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 6(3), 157-178.
• Topçu, C. (2022, Eylül 13). Müziksel bir zaman yolculuğu filmi. Deutschland.de. Erişim Adresi (1 Ağustos 2024) https://www.deutschland.de/tr/topic/kultur/almanyadaki-turk-muzigi-yonetmen-cem-kaya-roportaji
• Turino, T. (2008). Music as social life: The politics of participation. Chicago: University of Chicago Press.
• Türten, B. (2017). Kısa belgesel film yapmak: Toplumsal belgeseller örneği. İçinde Nagihan Çakar Bikiç & Ferhat Özgür (Ed.), Belgesel kısa film video sanatı (ss. 19-42). İstanbul: Doruk Yayınları.
• Uçar İlbuğa, E. (2006). Alman medyasında göç ve göçmen teması. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 5, 59-82.
• Uluslararası Göç Örgütü. (2009). Göç terimleri sözlüğü (Rapor No. 31). IOM Uluslararası Göç Örgütü. Erişim Adresi (1 Ağustos 2024) https://publications.iom.int/system/files/pdf/iml31_turkish_2ndedition.pdf
• Ünver, C. (2003). Almanya’ya Türk işgücü göçü: Geçmişten geleceğe sorunlar, imkanlar ve fırsatlar. Journal of Social Policy Conferences, 45, 177-226.
• Wallraff, G. (1986). En alttakiler. İstanbul: Milliyet Yayınları.
• Yıldırım, A., & Şimsek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.