The Realism Effect in Eastern Mediterranean: Greece-Israel Relations and Turkey (2010-2018)

Yıl 2020, Sayı: 1, 47 - 57, 29.06.2020

Timuçin Arslan

Öz

Due to regional disparities and different priorities, Israel-Greece
relations have followed a stagnant course for a long time. The politics of Turkey
for both countries and the security perspective of Athens to Ankara caused the
development of Tel Aviv-Athens relations on the basis of security. The purpose of
this study is to explain Greece-Israel relations and the effect of this relationship to
Turkey, in terms of realism theory. Realism has an understanding which
international relations have a structurally anarchic order and a power-based
perspective with national interests and a comprehension that accepts the state as the
main actor. Israel-Turkey relations, which have been tense from time to time since
the Palestinian problem, have come to a breaking point after the Mavi Marmara
attack. Turkey-Greece relations which are already tense due to the Aegean and
Cyprus problems, minorities, airspace, and territorial waters, unlike in recent years,
entered a tense period due to the economic and political instability of Athens after
2011. Tense relations caused that Ankara to be perceived as the source of the
security problem and Athens-Tel Aviv relations started to develop after the
discovery of Mavi Marmara and natural gas resources. Ankara objected to both
countries forming an anti-Ankara front with regional countries and started to
comprehend it as a security problem. Turkey regarded the rapprochement between
the two countries as a collaboration against the interests of both the Eastern
Mediterranean and international political, economic, and commercial fields in terms
of theory. Turkey emphasized that it is against the inclusion of countries such as the
Greek Cypriot Administration of Southern Cyprus and Egypt to this cooperation.
In order to protect its national interests in the region, Turkey continued its natural
gas exploration and military activities. Meanwhile, high policy issues aimed at the
future and targeted to be implemented with the participation of other regional
countries have dominated in bilateral relations on the Athens-Tel Aviv line.
Nevertheless, the targeted effect could not be achieved, despite the various steps
taken on the basis of cooperation and the development of relations between the two
countries in the past.

Anahtar Kelimeler

Natural Gas, the Eastern Mediterranean, Turkey-Israel Relations, Turkey-Greece Relations, Greece-Israel Relations

Doğu Akdeniz’de Realizm Etkisi: Yunanistan-İsrail İlişkileri ve Türkiye (2010-2018)

Öz

İsrail-Yunanistan ilişkileri bölgesel farklılıklar, farklı öncelikler içermesi
nedeniyle uzun süre durgun bir seyir izlemiştir. İki ülkenin Türkiye siyaseti,
Atina’nın Ankara’ya güvenlik kaynaklı bakış açısı Tel Aviv-Atina ilişkilerinin
güvenlik temelli gelişmesine neden olmuştur. Bu çalışma, Yunanistan-İsrail
ilişkilerini ve Türkiye’ye etkisini realizm teorisi açısından açıklamayı
amaçlamaktadır. Realizm, uluslararası ilişkilerin anarşik bir yapıya sahip olduğunu
ve ulusal çıkarlar ile güç temelli bir bakış açısına sahip, devleti ana aktör olarak
kabul eden bir anlayışa sahiptir. Filistin sorunu kaynaklı dönem dönem gerilen
İsrail-Türkiye ilişkileri Mavi Marmara saldırısı sonrasında kopma noktasına
gelmiştir. Ege ve Kıbrıs sorunu, azınlıklar, hava sahası ve karasuları sorunları
nedeniyle gergin olan Türkiye-Yunanistan ilişkileri son yılların aksine 2011
sonrasında Atina’nın ekonomik ve siyasal istikrarsızlığı nedeniyle gergin bir
döneme girmiştir. Gerilen ilişkiler, Ankara’ya güvenlik sorunu olarak bakılmasına
neden olmuş, Atina-Tel Aviv ilişkileri Mavi Marmara ve doğalgaz kaynakları
bulunması sonrasında gelişmeye başlamıştır. Türkiye, iki ülkenin bölge ülkeleri ile
Ankara karşıtı cephe oluşturmasına karşı çıkmış ve güvenlik sorunu olarak görmeye
başlamıştır. Teori açısından Türkiye, iki ülke arasında yaşanan yakınlaşmayı hem
Doğu Akdeniz’de hem de uluslararası siyasi, ekonomik ve ticari alanda çıkarlarına
aykırı iş birliği olarak görmüştür. Bu iş birliğine Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ve
Mısır gibi ülkelerinin katılmasına karşı olduğunu vurgulamıştır. Türkiye, bölgede
ulusal çıkarlarını korumak adına doğalgaz arama faaliyetlerine ve askeri
faaliyetlerine devam etmiştir. Atina-Tel Aviv hattında ise geleceğe yönelik ve diğer
bölge ülkelerinin katılımı ile hayata geçirilmesi hedeflenen yüksek politika konuları
ilişkilerde egemen olmuştur. Ancak işbirliğine dair atılan çeşitli adımlar ve iki ülke
arasında geçmişe göre ilişkilerin gelişmesine rağmen hedeflenen etki
yaratılamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Doğalgaz, Doğu Akdeniz, Türkiye-İsrail İlişkileri, Türkiye- Yunanistan İlişkileri, Yunanistan-İsrail İlişkileri, Natural Gas, the Eastern Mediterranean, Turkey-Israel Relations, Turkey-Greece Relations, Greece-Israel Relations

Kaynakça

• Arı, T. 2011. Uluslararası İlişkiler Teorileri Çatışma, Hegemonya, İşbirliği. Bursa, Türkiye: MKM Yayıncılık.
• Athens News Agency Daily News Bulletin in English. 2014. “Israel's Lieberman meets Greek defence minister.” 9.02.2020: http://www.hri.org/news/greek/ana/2011/11-01- 14.ana.html
• Aydın, Mustafa. 2004. “Uluslararası İlişkilerin ‘‘Gerçekçi’’ Teorisi: Kökeni, Kapsamı, Kritiği.” Uluslararası İlişkiler Dergisi 1, 15.01.2020: https://www.uidergisi.com.tr/wpcontent/ uploads/2010/09/Uluslararasi-Iliskilerin-Gercekci-Teorisi.pdf
• Balcı, A. 2015. ‘‘Realizm’’, Uluslararası İlişkilere Giriş. İstanbul, Türkiye: Küre Yayınları.
• Bloomberg. 2018. “Greece's Energean Raises $1.27 Billion for Israeli Gas Fields.” 10.02.2020:https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-03-05/greece-s-energeanraises- 1-27-billion-for-israeli-gas-fields
• Ekathimerini. 2013. “Samaras calls Netanyahu as Israel and Turkey move to normalize relations.”9.02.2020:http://www.ekathimerini.com/149642/article/ekathimerini/news/sama ras-calls-netanyahu-as-israel-and-turkey-move-to-normalize-relations
• Haberler. 2017. “Yunanistan-Gkry-İsrail Üçlü Zirvesi.” 10.02.2020: https://www.haberler.com/yunanistan-gkry-israil-uclu-zirvesi-9734637-haberi/
• Haaretz. 2010. “In Greece, Netanyahu Urges Patience on New Mideast Peace Talks.” 09.02.2020: https://www.haaretz.com/1.5100864
• Heywood, A. 2007. Küresel Siyaset, İstanbul, Türkiye: Adres Yayınları.
• Israel Ministry of Foreign Affairs. 2011. “FM Liberman meets with Greek officials in Athens.”09.02.2020:https://mfa.gov.il/MFA/PressRoom/2011/Pages/FM_Liberman_meets _Greek_officials_13-Jan-2011.aspx
• Keinon, H. 2015. “Despite crisis at home, Greek FM to begin 3-day visit to Israel.” 09.02.2020: https://www.jpost.com/Israel-News/Politics-And-Diplomacy/Despite-crisis-athome- Greek-FM-to-begin-3-day-visit-to-Israel-408043
• Keinon, H. 2016. “Israel and Greece send message to Turkey: Our friendship is not aimed against you.” 10.02.2020: https://www.jpost.com/Israel-News/Politics-And- Diplomacy/Israel-and-Greece-send-message-to-Turkey-Our-friendship-is-not-aimedagainst- you-442984
• Keinon, H. 2015. “Israel, Greece, Cyprus likely to hold 3-way gas summit in January.” 09.02.2020: https://www.jpost.com/Israel-News/Politics-And-Diplomacy/Israel-Greece- Cyprus-likely-to-hold-3-way-gas-summit-in-January-435387
• Milliyet. 2014. “Hem dostluk mesajı hem polemik.” 09.02.2020: https://www.milliyet.com.tr/gundem/hem-dostluk-mesaji-hem-polemik-1977082
• New Post. 2013. “Samaras to meet Netanyahu in Israel, with Iran also on agenda.” 09.02.2020: http://newpost.gr/english/5c12584a56dccb7e13dfe065/samaras-to-meetnetanyahu- in-israel-with-iran-also-on-agenda
• Sabah. 2013. “Yunanistan ve İsrail arasında 'stratejik' ilişki dönemi.” 09.02.2020: https://www.sabah.com.tr/dunya/2013/10/08/yunanistan-ve-israil-arasinda-stratejik-iliskidonemi
• Sandıklı, A., Kaya, E. 2014. “Uluslararası İlişkiler Teorileri ve Barış.” 15.01.2020: http://www.bilgesam.org/Images/Dokumanlar/0-130-201404079sandikli_kaya.pdf
• Strickland, P. 2018. “Israeli President Rivlin visits Greece amid criticism.” 10.02.2020: https://www.aljazeera.com/news/2018/01/israeli-president-rivlin-visits-greece-criticism- 180129131554866.html
• Tayfur, M.F. 2012. Dış Politika Devlet ve Ötesi. İstanbul, Türkiye: İletişim Yayınları.
• The Times of Israel. 2014. ‘Iran scenario’ at Israel, US, Greece naval exercise. 09.02.2020: https://www.timesofisrael.com/israel-us-and-greece-begin-naval-exercises/
• Turan, T. 2012. İsrail 2011 Ortadoğu Yıllığı 2011. İstanbul, Türkiye: Açılım Kitap.