LEHÇE BİLEŞİK SÖZCÜKLERİN YAPISAL, İŞLEVSEL VE ANLAMSAL İNCELEMESİ

Yıl 2021, Cilt: 61 Sayı: 1, 1 - 27, 24.06.2021

Emrah Gaznevi

https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2021.61.1.1

Öz

İki ya da daha fazla sözcüğün dil bilgisi kurallarına uyarak belirli şekiller içinde bir araya
gelmesiyle yeni bir kavrama karşılık gelecek biçimde kullanılması anlamına gelen
bileştirme, Lehçede sözcük türetme yolları içerisinde en çok başvurulan yöntemlerden
biridir. Çalışmada Lehçe bileşik sözcüklerin yapısal çeşitliliği ve bazı özellikleri ele
alınacaktır. Bu özelliklerin arasında en karakteristik olanı birleşiği oluşturan sözcükler
arasında ara ekin görülmesidir. Bunun yanında birleşik sözcükler tümleyen, niteleyici,
sıralı birleşik olarak ele alınacaktır. Ayrıca iç merkezli ya da dış merkezli olmaları
bakımından da değerlendirilecektir. Son olarak anlamsal açıdan incelenecek olan birleşik
sözcükleri oluşturan bileşenlerin nasıl değişimlere uğradıkları tespit edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Sözcük Yapımı, Bileşik Sözcük, Ara Ek, Neolojizm, Rol Dökümü

Kaynakça

• Bağrıaçık, Metin ve Angela Ralli. “Phrasal vs. Morphological Compounds: Insights from Modern Greek and Turkish.” Language Typology and Universals 68.3 (2015): 323-357.
• Bąk, Piotr. Gramatyka języka polskiego. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984.
• Bartnicka, Barbara ve Halina Satkiewicz. Gramatyka języka polskiego podręcznik dla cudzoziemców. Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna, 1998.
• Cetnarowska, Bożena. “Compounds and multi-word expressions in Polish.” Complex Lexical Units: Compounds and Multi-Word Expressions. Ed. Barbara Schlücker. Berlin, Boston: De Gruyter, 2019. 279-306.
• İmer, Kâmile, Ahmet Kocaman ve A. Sumru Özsoy. Dilbilim Sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi, 2011.
• Jadacka, Hanna. Kultura języka polskiego -Flekcja, słowotwórstwo, składnia-. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006.
• Kolbusz-Buda, Joanna. Compounding in Polish and English. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2014.
• Kurzowa, Zofia. Z przeszłości i teraźniejszości języka. Kraków: Universitas, 2007.
• Kurzowa, Zofia. Złożenia imienne we współczesnym języku polskim. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976.
• Markowski, Andrzej. Nowy słownik poprawnej polszczyzny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
• Nagórko, Alicja. “Polish”. Word Formation. An International Handbook of the Languages of Europe. Ed. Peter O. Müller, Ingeborg Ohnheiser, Susan Olsen, Franz Rainer. Berlin: De Gruyter Mouton, 2016. 2831-2852.
• Nagórko, Alicja. Zarys gramatyki polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003.
• Szymanek, Bogdan. “Compounding in Polish and the absence of phrasal compounding.” Further Investigations into the Nature of Phrasal Compounding Ed. Carola Trips, Jaklin Kornfilt. Berlin: Language Science Press, 2017. 49-79.
• Vardar, Berke. Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Multilingual, 2007.