RUSÇANIN KELİME HAZNESİNİN ÖĞRETİMİNDE SEMASYOLOJİK VE ONOMASYOLOJİK YAKLAŞIMLAR

Yıl 2021, Cilt: 61 Sayı: 1, 285 - 315, 24.06.2021

Leyla Çiğdem Dalkılıç

https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2021.61.1.11

Öz

Yabancı dil eğitiminde öğrencinin dile olan hâkimiyeti, dili kullanmadaki başarısı, sözcük
dağarcığını doğru ve etkili kullanması ile doğrudan bağlantılıdır. Bununla birlikte, eğitmen
tarafından kelimelerin doğru bir biçimde anlatılması ve aktarılabilmesi de öğrencilerin
öğrenme süreçlerini etkilemektedir. Rus dilinin kelime haznesi Türkçeye oranla hem daha
fazladır, hem de çok anlamlı ve eş anlamlı kelimelerin sayısal olarak yoğun olduğu bir
dildir. Tıpkı gramer kategorilerinde ve diğer alanlarının öğretilmesinde olduğu gibi, dilin
sözcüklerinin öğretilmesinde de zorluklar yaşanmaktadır. Bu çalışmada Rusçanın kelime
öğretimi sırasında ortaya çıkan zorluklar, çok anlamlılık ve eş anlamlılık kavramları
çerçevesinde örnek incelemeleri ile ele alınmaktadır. Bununla birlikte bu kelimelerin
anlamlarının öğretilmesinde izlenmesi önerilen anlambilimin anlam inceleme
alanlarından olan semasyolojik ve onomasyolojik yaklaşımlardan da söz edilmektedir.
Bu çalışmada amaç, kelime öğretimi sırasında sadece kelimelerin birincil anlamlarının
verilmesinin yeterli olmadığını göstermek, anlamdan şekle ve şekilden anlama
yaklaşımların özellikle çok anlamlı ve eş anlamlı kelimelerin öğretilmesinde nasıl
kullanılabileceğini göstererek farkındalık yaratmaktır.

Anahtar Kelimeler

Rusça, Semasyoloji, Onomasyoloji, Eş Anlamlılık, Çok Anlamlılık, Sentagma, Paradigma

Kaynakça

• Demirci, Kerim. Türkoloji için Dilbilim: Konular, Kavramlar, Teoriler. Ankara: Anı Yayıncılık, 2015.
• Demiriz, Elena. Rusça ve Türkçe: İki Dil, İki Kültür. İstanbul: Multilingual, 2009.
• Kıran, Zeynep ve E. Ayşe Kıran. Dilbilime Giriş: Dilbilgisinden Dilbilime. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2013.
• Korkmaz, Zeynep. Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu, 1992.
• Kolçina, Olga. “Semasiologiçeskiy i onomasiologiçeskiy podhodı k izuçeniyu yazıkovoy liçnosti”. Vestnik Nijegorodskogo universiteta im. N.İ. Lobaçesvskogo. 3. 1 (2010): 332-335.
• Kovalyova, Anna. Etapı rabotı s leksikoy pri obuçenii RKİ. Vestnik ВЕСТНИК Vronejskogo gosudartsevennogo universiteta. Seriya: Lingvistika i mejkulturnaya kommunikatsiya 2 (2013): 231 – 233.
• Kozan, Olena. Onomasyoloji: Kuramdan Bilime Doğru. Ankara: Nobel Yayın, 2020.
• Kubriyakova, Elena. Nominativnıy Aspekt Reçevoy Deyatelnosti. Moskva: Nauka, 1986.
• Kuzmiç, İrina ve Natalia Lariohina. Padeji, ah Padeji!: Sbornik Uprajneniy po Glagolnomu Upravleniyu. Moskva: Russkiy yazık, 2005.
• Laskareva, Elena, R. Progulki po Russkoy Leksike. St. Petersburg: Zlatoust, 2010.
• Natsionalnıy korpus russkogo yazıka, Rusça Ulusal Derlemi. 2021. Web. 20 Ocak 2021.
• Novikov, Leoind ve diğerleri. Sovremennıy Russkiy Yazık. St. Peterburg: İzd. Lan, 2003.
• Ojegov, Sergey ve Natalia Şvedova. Tolkovıy Slovar Russkogo Yazıka. Moskva: İti Tehnologii, 2003.
• Rozental, Ditmar. Spravoçnik po Russkomu Yazıku: Praktiçeskaya Stilistika. Moskva: OOO Astrel, 2011.
• Şahin, İbrahim. Adbilim. Ankara: Pegem Akademi, 2019.
• Şukin, Anatoliy. Praktiçeskaya Metodika Obuçeniya Russkomu Yazıku kak İnostrannomu. Moskva: Russskiy yazık, 2003.
• Vardar, Berke. Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Multilingual, 2002.
• “Vikislovar” Online Sözlük. Web. 27 Ocak 2021.