Öz
Trephination is probably one of the first surgical procedures in ancient history. The operation involves the removal of part of the skull without damaging underlying meninges and brain. Though the first knowledges about this fascinating operation had been found in Heredot's 484-424 B.C. and Hipoerates' 460-377 B.C. notes it is believed that this operation had been first done in Neolithic period. In Anatolla several skulls with trephination marks on them had been found in excavations. In this paper trephination holes on a human skull that was found in Kuruçay Höyük had been studied.
Kaynakça
- BACKOFEN-WITIWER, Uı: 1985, "Anthropologische Unterschungen der Necropole İkiztepe (Samsun)" III. Araştırma Sonuçlan Toplantısı, ss. 421-428.
- BROTHWELL, D. R.: 1981, Digging up Bones. British Museum (Natural History) Oxford University Press.
- CHIPPAUX, c.: 1961, "Mutilations et defonnations ethniques dans les races humaines." Histoire de la Medicine, ss.15-24 Paris.
- . DENİZ, E., ŞENTUNA, C.: 1988, "Kuruçay Höyük Kazısı Arkeobiolojik Materyalinin Tüm Değerlendirilmesi". IV. Arkeometri Sonuçlan Toplantısı, ss.169-185.
- DURU, R.: 1980, Kuruçay Höyük Kazıları 1978 - 1979 Çalışma Raporu Araştırmaları Ek Yayın 2. .
- GÜLEÇ, E.: 1986, Van / Dilkaya İskeletlerinin Paleoantropolojik İncelenmesi, IV. Araştırma Sonuçlan Toplantısı, ss.369-380.
- 7. GÜLEÇ, E.: 1988, ''Van-Dilkaya'da IIciBeyin Ameliyatı Vakası". IV. Arkeometri Sonuçlan Toplantısı, ss.l 53-161. •
- GÜLEÇ, E.: 1995, "EsIciAnadolu Toplumlannda Beyin Ameliyatı (Trepanasyon)". Popüler Bilim, 2 (17) ss.44-47.
- ORTNAR, I.D. ve PursCAR, W.G.I.: 1985, Identification of Patho1ogica1 Conditions of Human Skeletal Remains. Simithsonian Institution Press, Washington.
- . ÖZBEK, M.: 1989, "Geç Bizans Devrinde Trepanasyon (Kafatası De1giAmeliyatı)". Be\1eten, Cilt: LlL,Sayı: 205, ss.l567-1574. lL. ÖZBEK, M.: 1990 Bizans Çağı Iskeletlerinde Hastalık ve Yaralanma Izleri. Be\1eten, LlV (209) ss. 39-54.
- ÖZBEK, M.: 1991, "Aşıklı Höyük Neolitik Insanlan". VII. Arkeometri Sonuçlan Toplantısı, ss.145-160.
- ÖZBEK, M.: 1994, ''Roma Açıkhava Tiyatrosu'nda Bir Toplu Gömü Alanı (Geç Bizans Dönemi)." Humana-Bozkurt Güvençe Armağan, Kültür Bakanlığı Milli Kütüphane Basımevi, Ankara, sS.367-380.
- ŞENYÜREK, M. S.: 1958, "Kültepe'de Asur Ticaret Kolonisi SaIcinleri Arasında Görülen Bir Trepanasyon Vak'ası". Anatolia, 3, ss.49-52.
- WELLS, C.: 1967 ''Pseudopatho1ogy''; Ed. Brothwell, D., Sandison, AT. Diseases in Antiquity, Charles C. Thomas Publisher,lllinois, ss.1-19.
- YURDAKÖK, M.: 1989 Pediatrik Paleopatoloji. Öztürk Matbaası, Ankara.
Öz
Tarihteki belki de ilk cerrahi girişimlerden biri olarak tanımlanabilecek olan trepanasyon işlemi, kısaca kafatasını oluşturan kemik dokunun bir kısmının çıkarılmasıdır. Trepanasyon işlemine ilişkin ilk bilgiler Heredot M.Ö. 484-424 ve Hipokrat M.Ö. 460-377 tarafından kaleme alınmış olmasına karşın, bu işlemin Neolitik döneme kadar uzandığı bilinmektedir. Tarih boyunca çeşitli amaçlar doğrultusunda gerçekleştirilmiş olan trepanasyon işlemine Anadolu'da da sıklıkla rastlanmaktadır. Bu çalışmada Kuruçay Höyüğü'nde bulunan bir insan kafatasındaki trepanasyon olguları incelenmiştir.
Kaynakça
- BACKOFEN-WITIWER, Uı: 1985, "Anthropologische Unterschungen der Necropole İkiztepe (Samsun)" III. Araştırma Sonuçlan Toplantısı, ss. 421-428.
- BROTHWELL, D. R.: 1981, Digging up Bones. British Museum (Natural History) Oxford University Press.
- CHIPPAUX, c.: 1961, "Mutilations et defonnations ethniques dans les races humaines." Histoire de la Medicine, ss.15-24 Paris.
- . DENİZ, E., ŞENTUNA, C.: 1988, "Kuruçay Höyük Kazısı Arkeobiolojik Materyalinin Tüm Değerlendirilmesi". IV. Arkeometri Sonuçlan Toplantısı, ss.169-185.
- DURU, R.: 1980, Kuruçay Höyük Kazıları 1978 - 1979 Çalışma Raporu Araştırmaları Ek Yayın 2. .
- GÜLEÇ, E.: 1986, Van / Dilkaya İskeletlerinin Paleoantropolojik İncelenmesi, IV. Araştırma Sonuçlan Toplantısı, ss.369-380.
- 7. GÜLEÇ, E.: 1988, ''Van-Dilkaya'da IIciBeyin Ameliyatı Vakası". IV. Arkeometri Sonuçlan Toplantısı, ss.l 53-161. •
- GÜLEÇ, E.: 1995, "EsIciAnadolu Toplumlannda Beyin Ameliyatı (Trepanasyon)". Popüler Bilim, 2 (17) ss.44-47.
- ORTNAR, I.D. ve PursCAR, W.G.I.: 1985, Identification of Patho1ogica1 Conditions of Human Skeletal Remains. Simithsonian Institution Press, Washington.
- . ÖZBEK, M.: 1989, "Geç Bizans Devrinde Trepanasyon (Kafatası De1giAmeliyatı)". Be\1eten, Cilt: LlL,Sayı: 205, ss.l567-1574. lL. ÖZBEK, M.: 1990 Bizans Çağı Iskeletlerinde Hastalık ve Yaralanma Izleri. Be\1eten, LlV (209) ss. 39-54.
- ÖZBEK, M.: 1991, "Aşıklı Höyük Neolitik Insanlan". VII. Arkeometri Sonuçlan Toplantısı, ss.145-160.
- ÖZBEK, M.: 1994, ''Roma Açıkhava Tiyatrosu'nda Bir Toplu Gömü Alanı (Geç Bizans Dönemi)." Humana-Bozkurt Güvençe Armağan, Kültür Bakanlığı Milli Kütüphane Basımevi, Ankara, sS.367-380.
- ŞENYÜREK, M. S.: 1958, "Kültepe'de Asur Ticaret Kolonisi SaIcinleri Arasında Görülen Bir Trepanasyon Vak'ası". Anatolia, 3, ss.49-52.
- WELLS, C.: 1967 ''Pseudopatho1ogy''; Ed. Brothwell, D., Sandison, AT. Diseases in Antiquity, Charles C. Thomas Publisher,lllinois, ss.1-19.
- YURDAKÖK, M.: 1989 Pediatrik Paleopatoloji. Öztürk Matbaası, Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ocak 1998 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 1998 Cilt: 38 Sayı: 1-2 |
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi - dtcfdergisi@ankara.edu.tr
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.