Rus Edebiyat Tarihinde Öykü Türünün Gelişim Evreleri

Yıl 2004, Cilt: 44 Sayı: 1, 149 - 167, 01.01.2004

Birsen Karaca

Öz

Rus edebiyatında Batı edebiyatlarındaki ölçütlere uygun ilk öyküler sentimentalist akımın temsilcisi yazarlar tarafından kaleme alınmıştır. XIX. Yüzyılda ise Rus öyküsü Puşkin, Gogol ve Çehov'un eserleriyle dünya klasikleri arasına girmiştir. XX. yüzyıl boyunca eserlerin sanatsal değerlerini belirleyen yegane güç, devletin "resmî" akımı olan sosyalist gerçekçiliğin temsilcileri olmuştur. Doğal olarak, öykü türü de bu akımın gereklerini yerine getiren uygulamalara maruz kalmıştır. Ancak bu, öykü türünün sanatsal değerlerden yoksun kaldığı anlamına gelmiyor. Bu dönemde de son derece başarılı öykü yazarları var. SSCB'nin dağılmasıyla birlikte Rus edebiyatı demokratikleşme sürecine girdi. Dönemin en etkin akımı ise tüm dünyada olduğu gibi, postmodernizmdir.

Anahtar Kelimeler

Rus Edebiyatında Öykü, Edebî Akımlar, Puşkin, Çehov, Gogol, Sentimentalizm, Postmodernizm, Sovyet Edebiyatı

The Development of The Story Kind in The Russian Literature History

Öz

In the Russian literature, first stories, which are in accord with the norms and values of western literatures, have been written by leading figures of the sentimentalist trend, In the 19th century, Russian stories and tales took their place among world classics with the work of authors such as Pushkin, Gogol and Chekhov. Throughout the 20th century, representatives of the socialist realism, which was the 'official' ideology of the Russian state, had been the only power to determine the artistic values of literary works. Naturally, the genre story, too, had been subjected to some applications meeting the reauirements of this trend. However, this does not mean that the genre story is deprived of artistic values. There are of course extremely successful story writers in this era as well. With the decline of the USSR, the Russian literatüre has gone into a process of democratization. As in the whole world, the most influential trend of this era is postmodernism.

Anahtar Kelimeler

The Genre Story in Russian Literature, Literary Trends, Pushkin, Chekhov, Gogol, Sentimentalizm, Postmodernizm, Soviet Literature

Kaynakça

• Alpatov, Sergey, Walter Scott, Karamzin, Puşkin, http://lit. lseptember.ru/artical.php?ID=200200602
• Aykut, Altan, Rus Edebiyatında Karamzin ve Duygusal Hikayeleri, A.Ü. DTCF Dergisi, Cilt XXXIII, Sayı 1-2,1990, s.1-8.
• Aykut, Altan, Puşkin'in Poemaları. İlk Dönem ve Romantizm, Cumhuriyet Kitap, 24.06.1999, Sayı 488, s.5-6.
• Braun, S., Samuylova, A., Janr svyatoçnogo rasskaza v tvorçestve N.S.Leskova, fiziko-matematiçeskiy litsey No:39, g. Ozyorsk, Çelyabinskaya oblast.
• Biografiya, Gogol Nikolay Vasilyeviç, http://www.neuch.ru/bio/al 1 p0.shtml.
• Biografiya, Leskov Nikolay Semyonoviç, http ://www .neuch .ru/bio/a26_p0 .shtml http://www.sl226.narod.ru/literature/biograph/leskov.htm
• Çulkov, M. D. Başkasının Hatasının Kurbanı, çev.: Birsen Karaca, Rus Öykü Antolojisi, Dünya Yayıncılık, İstanbul, 2004, s. 25-27.
• Dolgov, V. V., Russkaya kultura XVII veka, Kratkiy oçerk russkoy kulturı s drevneyşih vremyon do naşih dney.
• http://www .countries .ru/library/countries/russia/dolgov/history2_5 .html Dolgov, V. V., Russkaya kultura II polovinı XVIII veka, Kratkiy oçerk russkoy kulturı s drevneyşih vremyon do naşih dney.
• http://www .countries .ru/library/countries/russia/dolgov/history2_7 .html
• Dolgov, V. V., Preobrazovaniya Petra I v oblasti kulturı, Kratkiy oçerk russkoy kulturı s drevneyşih vremyon do naşih dney.
• http://www .countries .ru/library/countries/russia/dolgov/history2_6 .html Ekimova, T.A., İstoriya russkoy literaturı XVIII veka: Programma i metodiçeskie materialı, Çelyabinsk, 2003. www .lib .csu .ru6texts/eh .pdf .
• Gruleva, İ., Skazka, pritça, legenda kak otrajenie idey vremeni v proizvedeniyah russkoy literaturı XIX—naçala XX vekov.
• http ://w ww .repetitor .org/materials/pritcha .html Hudojestvennıe osobennosti prozı çehova htpp://www.gramma.ru/l.php?ir=2&ip=2&id=127
• Istoriya russkoy literaturı XIX veka. 1800—1830 godı, pod redaktsiey V.N.Anoşkinoy i S.M.Petrova, Moskva, 1989.
• İstoriya russkoy literaturı XX veka (20—90-e godı), otv.red. C.İ.Kormilov,M., 1988.
• Karamzin, N.M. Zavallı Liza, çev.: Birsen Karaca, Rus Öykü Antolojisi, Dünya, İstanbul, 2004, s.31 — 46.
• Kazak, V., Leksikon russkoy literaturı XX veka, Moskva, 1996, Kuleşov, V.İ, Puşkin, çev.: Birsen Karaca, Multilingual, İstanbul, 2000.
• Lagunov, A.İ., İstoriya russkoy literaturı XIX veka (I polovina), http://www-philology.univer.khakov. ua/ist_ros_lit.htm
• Lihaçyov, D. S., Russkaya literatura, İstoriya vsemirnoy literaturı, T.4, Moskva, 1987, S. 340-361.
• Lihaçyov, D.S., İstoriya russkoy literaturı X—XVII vekov. http://www.infolio.asf.ru/Philo/Lihachev/
• Lihaçyov, D.S., Literatura naçala XIV—tretyey çetverti XIV veka, İstoriya russkoy literaturı X—XVII vekov.
• http://www. http://www.infolio.asf.ru/Philo/Lihachev/3_3.html Lihaçyov, D.S., wedenie, İstoriya russkoy literaturı X—XVII vekov.
• http://www. http://www .infolio .asf.ru/Philo/Lihachev/wed .html Murzak, İ.İ., Yastrebov, A.L., "Tvorçestvo A.P.Çehova kak entsiklopediya cyujetov russkoy literaturı", Dinamika syujetov v russkoy literature XIX veka.
• http://www.gramota.ru/dinamika.html720.htm
• Rossiya, razd. İstoriya russkoy literaturı (XVII vek i pervaya polovina XIX veka), http://www .rulex .ru/01274010 .htm
• Russkie pisateli. XIX vek. Bibliografiçeskiy slovar, pod redaktsiey P.A. Nikolaeva, T. 1., Moskva, 1996.
• Russkie pisateli. XIX vek. Bibliografiçeskiy slovar, pod redaktsiey P.A. Nikolaeva, T. 2., Moskva, 1996.
• Peçerskaya, T.İ., İstoriya literaturı 1860-h godov: problemi izuçennosti i izuçeniya.
• http://www .durov .com/literature2/pecherskaya-98 .htm Pigarev, K.V., Fridlenger, G.M., Russkaya literatura, İstoriya vsemirnoy literaturı, T. 5, Moskva, 1988.
• Viduetskaya J.P., Russkie pisateli. XIX vek. Bibliografiçeskiy slovar, T. 1., Moskva, 1996.
• Yeremin,M. "Na rubeje dvuh vekov", A.P.Çehov. sobrannıe soçinenie v 12 tomah, T.l, Moskva,1985.