Öz
Edebî metinlerin yorumlanma ve çözümlenmesinde yazar ya da metin merkezli çözümleme çalışmalarına karşı olarak, alımlama estetiği kuramı “okur”u alımlayıcıyı birincil konumda tutmaktadır. Metinlerin, öncel metinlerle Prätext bağıntı içerisinde olduğu anlayışından hareket eden ve bu bağıntıyı inceleyen metinlerarasılık kuramı da aynı şekilde “okur” merkezlidir. Okur, metin içerisinde çok çeşitli türlerde karşımıza çıkan ilişkileri, bağıntıları açığa çıkarmak durumundadır. Alımlama estetiği kuramcılarına göre; pasif alımlayıcı konumundan aktif, anlam üreten alımlayıcı konumuna geçiş, metinlerdeki boşlukların doldurulmasıyla, somutlanmasıyla mümkündür. Tüm metinlerin birbirleriyle örüntü içerisinde olduğu temel görüşünden hareket eden metinlerarasılık kuramına göre de, bu örüntüyü açığa çıkarmaya çalışmak, metinlerin anlamlandırılma ve yorumlanmasının temelini oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Alımlama Estetiği Metinlerarasılık Yazar Metin Alımlayıcı Yorumlama
Kaynakça
- Aktulum, Kubilây: Metinlerarası İlişkiler. Öteki, Ankara 1999.
- Aytaç, Gürsel: Genel Edebiyat Bilimi. İnceleme-Araştırma. Papirüs Yayınları, İstanbul 1999.
- Best, Otto F.: Handbuch literarischer Fachbegriffe. Definitionen und Beispiele. Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt am Main 1987.
- Braak, Ivo; Martin Neubauer: Poetik in Stichworten: Literaturwissenschaftliche Grundbegriffe; eine Einführung. Hirt, Unterägeri 1990.
- Ekiz, Tevfik: Almanca Yazan Türklerde Metinlerarasılık. Çankaya Üniversitesi Yayınları, Ankara 2006.
- Gadamer, Hans Georg: Wahrheit und Methode. Grundzüge einer philosophischen Hermeneutik. Mohr, Tübingen 1965.
- Göktürk, Akşit: Sözün Ötesi. Yazılar. İnkılâp Kitabevi, İstanbul 1989.
- Iser, Wolfgang: Der Akt des Lesens: Theorie ästhetischer Wirkung. Wilhelm Fink Verlag, München 1990.
- Jauß, Hans Robert: Literaturgeschichte als Provokation. Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main 1970.
- Kristeva, Julia: “Bachtin, das Wort der Dialog und der Roman.” In: Ihwe, Jens (Hrsg.) Literaturwissenschaft und Linguistik. Ergebnisse und Perspektiven. Bd.3. Athenäum, Frankfurt/M 1972. s. 345-375
- Link, Hannelore: Rezeptionsforschung: Eine Einführung in Methoden und Probleme. Kohlhammer, Stuttgart, Berlin 1980.
- Rosenau, Marie Pauline: Post-Modernizm ve Toplum Bilimleri. (Çev.: Tuncay Birkan) Ark, Ankara 1998.
- Zima, Peter V.: Literarische Ästhetik: Methoden und Modelle der Literaturwissenschaft. Francke Verlag, Tübingen 1991.
Öz
The concept of “reception aesthetics” takes the reader receiver to the foreground in juxtaposition to the author or text centered apreciation and interpretation of literary texts. Intertextuality takes a standpoint in the understanding that texts are in correlation with pretexts, and likewise, its analysis of this correlation is at the same time “reader” centered. The reader is to expose relationships and correlations that appear in many forms within texts. Transition from passive receptor to active, or the receptor that produces meanings, according to the theoricians of reception aesthetics, is possible with filling in the gaps and concretization. From the viewpoint of intertextuality, it is the effort of revealing the texture that establishes the basis of meaning attribution and interpretation of texts.
Anahtar Kelimeler
Reception Aesthetics Intertextuality Author Text Receptor Interpretation
Kaynakça
- Aktulum, Kubilây: Metinlerarası İlişkiler. Öteki, Ankara 1999.
- Aytaç, Gürsel: Genel Edebiyat Bilimi. İnceleme-Araştırma. Papirüs Yayınları, İstanbul 1999.
- Best, Otto F.: Handbuch literarischer Fachbegriffe. Definitionen und Beispiele. Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt am Main 1987.
- Braak, Ivo; Martin Neubauer: Poetik in Stichworten: Literaturwissenschaftliche Grundbegriffe; eine Einführung. Hirt, Unterägeri 1990.
- Ekiz, Tevfik: Almanca Yazan Türklerde Metinlerarasılık. Çankaya Üniversitesi Yayınları, Ankara 2006.
- Gadamer, Hans Georg: Wahrheit und Methode. Grundzüge einer philosophischen Hermeneutik. Mohr, Tübingen 1965.
- Göktürk, Akşit: Sözün Ötesi. Yazılar. İnkılâp Kitabevi, İstanbul 1989.
- Iser, Wolfgang: Der Akt des Lesens: Theorie ästhetischer Wirkung. Wilhelm Fink Verlag, München 1990.
- Jauß, Hans Robert: Literaturgeschichte als Provokation. Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main 1970.
- Kristeva, Julia: “Bachtin, das Wort der Dialog und der Roman.” In: Ihwe, Jens (Hrsg.) Literaturwissenschaft und Linguistik. Ergebnisse und Perspektiven. Bd.3. Athenäum, Frankfurt/M 1972. s. 345-375
- Link, Hannelore: Rezeptionsforschung: Eine Einführung in Methoden und Probleme. Kohlhammer, Stuttgart, Berlin 1980.
- Rosenau, Marie Pauline: Post-Modernizm ve Toplum Bilimleri. (Çev.: Tuncay Birkan) Ark, Ankara 1998.
- Zima, Peter V.: Literarische Ästhetik: Methoden und Modelle der Literaturwissenschaft. Francke Verlag, Tübingen 1991.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ocak 2007 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2007 Cilt: 47 Sayı: 2 |
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi - dtcfdergisi@ankara.edu.tr
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.