Henri Matisse'nin Sanatında Zaman ve Mekan Kavramı

Yıl 2007, Cilt: 47 Sayı: 1, 77 - 94, 01.01.2007

A. Hande Orhan

Öz

Matisse’in sanatına zaman ve mekan kavramı bağlamında bakıldığında Doğu sanatının etkisi görülmektedir. Bu etki onun tüm yaşamına yayılsa da özellikle 1906- 1914 yılları arasındsaki ‘oryantalist’ olarak nitelendirilen döneminde yoğunluk kazanmaktadır. Makalede ressamın bu dönemde yaptığı Yaşama Sevinci, Bowls Oyunu, Mavi Masaörtülü Ölüdoğa, Dans, Müzik, Ressamın Ailesi, Diyalog, Arap Kahvesi resimleri, konu bağlamında ele alınmıştır. Matisse Doğu sanatıyla, İslam ve Doğu sanatı sergilerinde tanışmıştır. Cezayir, Fas ve Rusya’ya yaptığı yolculuklar da kuşkusuz sanatçıya pek çok esin vermiştir. Özellikle mekan yaratma tekniğini geliştirmede Doğu sanatı ve estetiğinden yararlanmıştır. Kırmızı, mavi, yeşil gibi renklerle boyadığı tuval üzerinde sanal bir mekan yaratmış, üzerine yerleştirdiği figürlerle gerçekte üç boyutlu olan mekanın iki boyutluymuş gibi algılanmasını sağlamıştır. Aynı mekan tasarımıyla ele aldığı ‘oyun’, ‘dans’, ‘müzik’ gibi temaları, insanlığın ortak ve zamana bağlı olmayan içgüdüleri olarak işlemiştir. Doğu insanının ve Batı insanının zamanı algılamalarındaki ayrımlar da Matisse’in resimlerinde görülebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Matisse, Zaman, Mekan, Resim, Doğu, Batı, Oryantalist, Minyatür

Time and Space Concept on Henri Matisse’s Art

Öz

When Matisse’s art is been examined from the way of time and space conception, Eastern art’s effects are seen. Even this effect is being spread out to his whole life, especially on, one can say ‘oriantalist’ period, the years of 1906-1914, gains importance. In this article, the pictures that he had done during this period, is been examined depending on the issue. Matisse met Eastern art on the Islamic and Eastern art exhibitions. He was inspired from his journeys to Algeria, Morocco and Russia. He used Eastern art and easthetic especially on developing space creation technique. He created a cyber space on canvas that he painting in red, blue, green, and with the figures he placed on it, he made people percept the space which is three dimentional, in two between dimentions. The distinction of percepting time between Eastern man and Western man can easly be seen on Matisse’s pictures.

Anahtar Kelimeler

Matisse, Time, Space, Picture, East, West, Oriantalist, Miniature

Kaynakça

• CREPALDI, Gabriele. (2001). Matisse. (Çev.: Beyza Sumer) Venedik: Dost Kitabevi Yayınları.
• DAFTARI, Fereshteh. (1991). The Influence of Persian Art on Gauguin, Matisse, and Kandinsky. New York&London: Garland Publishing.
• ESSERS, Volkmar. (2005). Matisse. Singapore: Taschen.
• GOMBRICH, E. H. (1999). Sanatın Öyküsü.(Çev.: Erol Erduran, Ömer Erduran) İstanbul: Remzi Kitabevi.
• GÜREL, Haşim Nur. Namık İsmail’i Anlamak. www.lebriz.com
• LYNTON, Norbert . (2004). Modern Sanatın Öyküsü.(Çev.:Prof. Dr. Cevat Çapan, Prof. Dr. Sadi Öziş). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• SCHNEIDER, Pierre. (1990). “The Moroccan Hinge”,Matisse İn Morocco. Washington: National Gallery of Art,17-51.
• YILMAZ, Mehmet. (2006). Modernizmden Postmodernizme Sanat. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• http://www.sanalmuze.org/sergiler
• http://www.lebriz.com/v3
• http://search. famsf.org
• http://www.hermitagemuseum.org