Hudbe b. el-Haşrem el-‘Uzrî

Yıl 2010, Cilt: 50 Sayı: 1, 133 - 144, 01.01.2010

Kemal Tuzcu

Öz

Hudbe b. Haşrem el-‘Uzrî, Emevî dönemi başlarında yaşamış bir şairdir. Bu dönemde ortaya çıkan Uzrî gazel Platonik Aşk Şiiri türünün en tanınmış şairi Cemîl b. Ma’mer’in üstadıdır. Şair, yine kendi ailesinden biri ile arasında doğan düşmanlık yüzünden hapse atılır. Kurtarmak için girişilen çabalar sonuçsuz kalır. Medîne’de genç yaşta infaz edilir. İslamî dönemde kısas ile öldürülen ilk kişidir. Şairin dîvânı kayıptır. Şiirleri XX. yüzyılda çeşitli kaynaklardan yeniden derlenmiştir. Şiirinin çoğu yaklaşık 5 yıl kaldığı hapis hayatı dönemine aittir. Bu nedenle bu dönem şiirlerinde karamsar bir hava hâkimdir.

Anahtar Kelimeler

Hudbe, Uzra, Platonik Aşk Şiirleri, Gazel, Kısas, Mu‘âviye, Tasavvuf, Cemîl b. Ma ‘mer

Hudbah b. al-Khashram al-‘Udhrî

Öz

Hudbah b. al-Khashram al-‘Udhrî is a poet who has lived at the beginning of Umayyad period. He is the master of Jamîl b. Ma‘mar, the most well-known poet of ‘Udhrî Ghazal Platonic love poems which occured in this period. The poet is thrown in jail because of hostility between him and a person in the same tribe. The efforts for to set free him and to save are not availed. The first figure who was killed by retaliation in the Islamic era. Thus, he executed in Madinah at his young age. The collection of his poems is lost. But these poems are compiled from different sources in lates of the 20th century. Most of his poems belong to jail life continued about 5 years. In this duration his poems are in a pessimistic atmosphere.

Anahtar Kelimeler

Hudbah, ‘Udhrah, Platonic Love Poems, Ghazal, Retaliation, Mu‘âwiyah, Sufism, Jamîl b. Ma‘mar

Kaynakça

• EL-ASKALÂNÎ, İbn Hacer. (tsz). El-İsâbe fî Temyîzi’s-Sihâbe. (Tah.Âdil Ahmed Abdulmevcud vd.) Beyrût: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
• EL-BAĞDÂDÎ, İsmâil. (1945). İzâhu’l-Meknûn fi’z-Zeyli ‘alâ Keşfi’z-Zunûn, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• EL-BAĞDÂDÎ, Muhammed b. Habîb.(1945). Esmâ’u’l-Mugtâlîn min el-Eşrâf fi’l- Câhiliyye ve’l-İslâm. (Tah.Abdusselâm Hârûn). Mısır: Nevâdiri’l-Mahtûtât.
• EL-CÂHİZ, Ebû Osmân ‘Amr b. Bahr.(1968). Kitâbu’l-Hayevân. (Tah. Abdusselâm Muhammed Hârûn). Mısır: Matba‘tu Mustafâ el-Bâbî.
• EL-CEVHERÎ, İsmâ‘îl b. Hammâd. (1987). Tâcu’l-Luga ve Sıhâhu’l-Arabiyye. Kâhire: Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn.
• EL-CUBÛRÎ, Yahyâ. (1986). Şi‘ru Hudbe b. El-Haşrem el-‘Uzrî. Kuveyt: Dâru’l- İlm.
• EL-HATÎB ET-TİBRÎZÎ, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. ‘Alî. (1896). Şerhu Divâni’l- Hamâseti Ebî Temmâm. Beyrût: ‘Âlemu’l-Kutub.
• EL-İSFEHÂNÎ, Ebu’l-Ferec ‘Alî b. Huseyn.(tsz). Kitâbu’l-Egânî. (Tah. ‘Alî Muhennâ-Semîr Câbir). Beyrût: Dâru’l-Fikr.
• EL-İSFEHÂNÎ, Râgib. (1902). Muhâdarâtu’l-Udebâ’. (Tah. İbrâhîm Zeydân). Mısır: Mektebetu’l-Hilâl
• EL-MERZUBÂNÎ, Ebû Abdillah Muhammed b.‘İmrân.(1982). Mu‘cemu’ş- Şu‘arâ’fî Esmâ’i’ş-Şu‘arâ’. (Tah.F.Krankow). Lubnân: Mektebetu’l-Kudsî- Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye
• EL-MUBARRED, Ebu’l- ‘Abbâs Muhammed b. Yezîd. (1997). El-Kâmil fi’l-Luga ve’l-Edeb. (Tah. Muhammed Ahmed ed-Dâlî). Lubnân: Muessesetu’r-Risâle.
• EZ-ZEMAHŞERÎ, Ebu’l-Kâsım Mahmûd b. Umar. (1992a). Esâsu’l-Belâga. Beyrût: Dâru’n-Nefâ’is.
• EZ-ZEMAHŞERÎ, Ebu’l-Kâsım Mahmûd b. Umar. (1992b). Rebî‘u’l-Ebrâr ve Nusûsu’l-Ahbâr. Beyrût: Muessesetu’l-İlmî li’l-Matbû‘ât.
• FERRÂC, Semîr Mustafâ. (1997). Şu‘arâ’ Katalehum Şi‘ruhum, Mısır: Mektebetu’l-Medbûlî.
• FERRÛH, Umar. (1981). Târîhu’l-Edebi’l-Arabî. Beyrût: Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn.
• İBN DUREYD, Ebû Bekr Muhammed b. Huseyn. (1991). El-İştikâk.(Tah. Abdusselâm Muhammed Hârûn). Beyrût : Dâru’l-Cîl.
• İBN HAMDÛN, Muhammed b. El-Hasan b. Muhammed b. ‘Alî. (1996). Et- Tezkiretu’l-Hamdûniyye, (Tah.İhsân ‘Abbâs-Bekr ‘Abbâs). Beyrût: Dâr Sâdır.
• İBN KUTEYBE, (1958). Kitâbu’ş-Şi‘r ve’ş-Şu‘arâ’. Mısır: Dâru’l-Me‘ârif
• İBN NEDÎM, Muhammed b. İshâk Ebû Ya‘kûb el-Varrâk. (1971). El-Fihrist. (Tah. Rızâ Teceddüd). Tahran.
• ZİRİKLÎ, Hayruddîn. (2002). El-A‘lâm. Lubnân: Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn.