Çin Yazısının Tarihçesi ve Çincede Sözcük Türetme Yolları

Yıl 2011, Cilt: 51 Sayı: 1, 89 - 106, 01.01.2011

Semine İmge Azertürk

Öz

Köklü geçmişiyle Çin yazısı, günümüzde hâlâ kullanılmakta olan dünyadaki tek resimli yazı sistemidir. Çin’in binlerce yıllık tarihi, kültürü, edebiyatı, bilimi ve felsefi düşüncesi Çin yazısını oluşturan Çince imlerle kaydedilmiştir. Geçmişten bugüne çeşitli aşamalardan geçerek günümüzdeki halini almış olan Çin Yazısı bir “resim yazısı” olarak bilinmekle birlikte gerçekte, farklı sözcük türetme yöntemlerine sahip bütüncül bir yazı sistemidir. Bu bütüncül sistem içinde Resimsel Yöntem, Sembolik Yöntem, Bileşik Yöntem ve Ses ve Anlam Yöntemleri bir arada kullanılmıştır. Bu özellikleriyle Çince, zaman içinde, basitten karmaşığa, tek şekilli imlerden çok şekilli imlere doğru bir gelişim göstermiştir. Böylece yeni terim ve kavramlar türetme becerisine sahip tek “resim yazısı” olma özelliğini günümüze kadar korumuştur.

Anahtar Kelimeler

Çince İmler, İmlerin Oluşum Yöntemleri, Çince İmlerin Özellikleri, Çince İmlerin Formları

History of Chinese Script and Word Derivations

Öz

Chinese Script with its long history is the only pictography that is being used currently. Thousands of years Chinese History, Culture, Literature, Science and Philosophy are recorded using Chinese characters composing Chinese script. Whereas Chinese Script, which has evolved throughout the history, is known as a “pictography”, in fact it’s an integrated script system which has several word building structures within itself. This integrated system involves using pictograph method, symbolic method, associative method and phonetic and semantic method together. In due course, with these characteristics Chinese has changed into complex from simple and from uniform characters to multiform characters. Thus, it stayed as the only “pictography” having a unique word and concept building system.

Anahtar Kelimeler

Chinese Characters, Character Building Methods, Characteristics of Chinese Characters, Forms of Chinese Characters

Kaynakça

• GAO, Geng Sheng. (1982 ). Hanzi Zhishi 汉子知识 (İmbilgisi). Jinan: Shandong Jiaoyu Chubanshe.
• HAN, Mei. (2003). Zai Lun Hanzi Gaige 再论汉语改革 (Yazı Reformu Üzerine ). Changchun: Shifan Xueyuan Bao.
• HUANG, Borong ve Xudong Liao. (2010). Xiandai Hanyu Shang Ce现代汉语上册 (Çağdaş Çince 1. Cilt). Beijing: Gaodeng Jiaoyu Chubanshe.
• LI, Dasui. (2003). Jianming Shiyong Hanzi Xue 简明使用汉字学 (Pratik Çince İmler). Beijing: Beijing Daxue Chubanshe.
• LIN, Long Fei. (2006) Dongya Hanzi Wenhua Quan Ji qi Xingcheng Lunxi 东亚汉 字文化全及其形 成轮系(Doğu Asya Çin Yazısı Kültür Alanının Oluşumu). Dong Nan Ya Zongheng.
• SU, Pei Cheng. (2002). Xiandai Hanzi Xue Gangyao 现 代 汉 字 学 纲 要 (Anahatlarıyla Çağdaş Çin Yazısı Öğrenimi). Beijing: Beijing Daxue Chubanshe.
• YANG, Wu Ming. (1986 ). Wenzi Xue 文字学 (Filoloji). Changsha: Hunan Renmin Chubanshe.
• ZHANG, Jing Xian. (1992). Xiandai Hanzi 现代汉字 (Çağdaş Çin Yazısı). Beijing: Xiandai Chubanshe.