Eski Çin Metinlerinde Yer-Gök ve Yabancılar

Yıl 2012, Cilt: 52 Sayı: 1, 55 - 71, 01.01.2012

Gülhan Kırilen

Öz

Çince “tianxia” terimi iki anlamlıdır. Sözcük karşılığı “Göğün Altı” olan bu terimle Çincede hem “yeryüzü” hem de “Çin” anlatılmaktadır. Aynı terimle Çin’in ve bütün dünyanın anlatılması siyasi açıdan evrensel bir söylemi akla getirmekte, bu iki anlamın yüzlerce yıl yan yana kullanılması ise kozmolojik bakımdan yeryüzünün bir bütün olarak özdeş olduğuna işaret etmektedir. Bu özdeşlik ise yer ve gök arasında özel bir konuma sahip olan insanların doğuştan eşit olduğu fikrini desteklemektedir. Böylece “Çin” ile “yeryüzünün” özdeşliği, “yeryüzü”nü Çin’e indirgemek yerine, Çin’in yeryüzüne genişletilmesi olasılığıyla, Göğün Altı kavramının bu iki anlamının bilinçli olarak korunduğu fikrine kapı açmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çin, Gök, Yer, Yabancılar, Klasik Metinler, Yıldız Kümeleri

Heaven, Earth and Foreigners in Chinese Historical Texts

Öz

Usage of the same term “tianxia” for the world and China, definition of both China and the whole world with the same term brings to mind a politically imperialistic intention. However, the collateral usage of both meanings for centuries, refers cosmologically to “the uniqueness of the space” and to the earth being regarded as identical. Although, the space being divided as internal and external, this identicalness yet supports the idea that people are equals by nature. The identity of “China” and “the earth”, instead of degrading “the earth” into “China”, suggests the idea that both meanings of the concept all under heaven are consciously preserved with the possibility of an expanded China on earth.

Anahtar Kelimeler

China, Sky, Earth, Foreigners, Classical Texts, Star Clusters

Kaynakça

• BAI, Gang. (1993). Zhongguo Zhengzhi Zhidu Tongshi 中国政治制度通史 (Eski Çin’de Devlet Yönetimi). Beijing: Renmin Chubanshe.
• CHAN, Wing-Tsit. (1963). A Sourcebook in Chinese Philosophy. Princeton: Princeton University Press.
• EBERHARD, Wolfram. (1995). Çin Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• FAN, Nai. (2009). Zhongguo Gu Tianwen Tu 中国古天文 (Eski Çin’in Gök Haritaları), Shanghai: Keji Jiaoyu Chubanshe.
• FUNG, Yu Lan. (1976). A Short History of Chinese Philosophy. New York: The Free Press.
• GEANEY, Jane. “Chinese Cosmology and Recent Studies in Confucian Ethics: A Review
• Essay”. The Journal of Religious Ethics. 2000-Fall. Blackwell.
• HANSHU (Han Tarihi) 漢 書 . Academia Sinica Database. http://hanchi.ihp.sinica.edu.tw/ihpc/hanjiquery?@69^13763306 40^802^^^30202002@@149597729
• HARPER, Donald. (1999). “Warring States Natural Philosophy and Occult Thought”. In Cambridge History Of Ancient China. (Ed. Michael Loewe et.). (854-855). Chambridge University Pres, UK.
• HSU, Cho-yun. (1965). Ancient China in Transition. Stanford: Stanford University Press.
• HUANG, Chunyan 黄 . (1995). “Lun Hua-Yi Yitong Sixiang de Xingcheng 夷一
• 思想的形成 (Çin-Yabancı Birliği Düşüncesinin Doğuşu)”. Sixiang Zhanlue 思想 略. 1995-2: 45-50.
• KEAY, John. (2008). Çin Tarihi. (Çev. Neşe Kars Tayanç, Dinç Tayanç). İstanbul: İnklap Yayınları.
• LATTIMORE, Owen. (1967). Inner Asian Frontiers of China. New York: American Geographical Society.
• LEWIS, Mark Edward. (2006). Construction of Space in Early China. Albany: State
• University Of New York Press.
• LIJI 禮記(Törenler Kitabı).Academia Sinica Database http://hanchi.ihp.sinica.edu.tw/ihpc/hanjiquery?@14^191407638^80 2^^^401010140006@@292098509
• LUNYU 論 語 (Konuşmalar Kitabı) Academia Sinica Database http://hanchi.ihp.sinica.edu.tw
• NEEDHAM, Joseph. (2000). Doğulu İnsan Ve Zaman ve Beşeri Hukuk Ve Tabiat Kanunları. (Çev. Nejdet Özberk). İstanbul: İz Yayıncılık.
• OLSON, James S. (1988). An Ethnohistorical Dictionary of China. Greenwood Press.
• RONAN, Colin, A. (2003). Bilim Tarihi: Dünya Kültürlerinde Bilimin Tarihi ve Gelişmesi, (Çev. Ekmeleddin İhsanoğlu, Feza Günergun).Ankara: Tübitak Yayınları.
• SHANGSHU 尚 書 (Shang Kitabı) Academia Sinica Database http://hanchi.ihp.sinica.edu.tw/ihpc/hanjiquery?@14^19140763 8^802^^ ^401010140002@@1766028849
• SHIJI (Tarih Kayıtları)史記. Academia Sinica Database.
• http://hanchi.ihp.sinica.edu.tw/ihpc/hanjiquery?@69^1376330640^8 02^^^30202001@@402987379
• WANG, Q. Edward. (1999). “History, Space and Ethnicity: The Chinese Worldview”. Journal of World History, Sept. 285-305. ZHOULI
• 周 禮(Zhou Törenleri). Academia Sinica Database. http://hanchi.ihp.sinica.edu.tw/ihpc/hanjiquery?@14^19140763 8^802^^^401010140004@@2095039202