Wilhelm Dilthey’da “Anlama” Üzerine

Yıl 2012, Cilt: 52 Sayı: 1, 159 - 171, 01.01.2012

Sengün M. Acar Vanleene

Öz

Çalışmanın ilk bölümünde, Dilthey’ın yaptığı doğa bilimleri-tin bilimleri ayrımından hareketle, açıklama ve anlamanın ne olduğu ele alınacaktır. Anlamayı olanaklı kılan yaşam ifadelerinin ne olduğunun ve özelliklerinin ortaya konduğu ikinci bölüm, yaşam ifadelerinden hareketle basit anlama’ya ve bu anlamanın arka planına ilişkinken; üçüncü ve son bölüm ise, basit anlamanın yetmediği durumlarda insanın ihtiyaç duymasıyla ortaya çıkan yüksek anlama ve hermeneutiğin Dilthey’da ne anlama geldiğini ele almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dilthey, Hermeneutik, Anlama, Basit Anlama, Yüksek Anlama, Açıklama, İfade, Yaşam İfadeleri

On “Understanding” in Wilhelm Dilthey

Öz

In the first part of this study, understanding and explanation will be considered from Dilthey’s distinction between natural sciences and human sciences. The second part, which sets forth the meaning and importance of life-expressions that enables understanding, is on elementary understanding and its background. As for the third and the last part, it approaches the higher understanding and hermeneutics in Dilthey which emerge from the insufficiency of elementary understanding.

Anahtar Kelimeler

Dilthey, Hermeneutics, Understanding, Elementary Understanding, Higher Understanding, Explanation, Expression, Life- Expressions

Kaynakça

• BOLLNOW, Otto Friedrich. (2003). “İfade ve Anlama”. Hermeneutik Üzerine Yazılar. (Çev.&Ed. Doğan Özlem). içinde (93-136 ). İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• BULHOF, Ilse N. (1976). “Structure and Change in Wilhelm Dilthey’s Philosophy of History”. History and Theory. 15 (1). 21-32.
• COLLINGWOOD, R.G. (1990). Tarih Tasarımı. (Çev. Kurtuluş Dinçer). İstanbul: Ara Yayıncılık.
• DILTHEY, Wilhelm. (1986). “The Hermeneutics of The Human Sciences”. In The
• Hermeneutics Reader: Texts of the German Tradition from the Enlightenment to the Present. (Ed.)Kurt Mueller- Vollmer.(148-164). New York: B. Blackwell.
• DILTHEY, Wilhelm. (1996). Hermeneutics and The Study of History. (İng. çev. Rudolf A. Makkreel). Princeton: Princeton University Press.
• DILTHEY, Wilhelm. (1999). Hermeneutik ve Tin Bilimleri. (Çev. Doğan Özlem). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• GADAMER, Hans-Georg. (2003). “Dilthey’ın Tarihselciliğin Güçlüklerinde Dolanışı”. Hermeneutik Üzerine Yazılar. (Çev&Ed. Doğan Özlem). içinde (169-209). İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• HABERMAS, Jürgen. (1996). “Dilthey’ın Anlama Kuramı: Ben Özdeşliği ve Dilsel İletişim”. Metinlerle Hermeneutik Dersleri. (Çev&Ed. Doğan Özlem). içinde (185- 206). İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• HOLBORN, Hajo. (1950). “Wilhelm Dilthey and the Critique of Historical Reason”. Journal of the History of Ideas. 11(1). 93-118.
• LINDSETH, Anders and Astrid Norberg. (2004). “A Phenomenological Hermeneutical Method For Researching Lived Experience”. Scandinavian Journal of Caring Science. 18 (2). 145-153.
• MORGAN, George A. (1933). “Wilhelm Dilthey”. The Philosophical Review.42(4). 351-380.
• RICKMAN, H.P. (1960). “The Reaction Against Positivism and Dilthey’s Concept of Understanding”. The British Journal of Sociology. 11(4). 307-319.
• RICKMAN, H.P. (1979). Wilhelm Dilthey: Pioneer of the Human Studies. London: University of California Press.
• RICKMAN, H.P. (1992). Anlama ve İnsan Bilimleri. (Çev. Mehmet Dağ). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• TAPPER, Bono. (1925). “Dilthey’s Methodology of the Geisteswissenschaften”. The Philosophical Review.34(4). 333-349.
• UYGUR, Nermi. (1984). Kültür Kuramı. İstanbul: Remzi Kitabevi.