ESKİ ASURCA METİNLERDE TABLET KAPLARI VE KÜLTEPE’DEN ARKEOLOJİK ÖRNEKLER

Yıl 2013, Cilt: 53 Sayı: 2, 13 - 42, 01.01.2013

Remzi Kuzuoğlu

Öz

M.Ö. ± 1974-1719 yılları Asur Ticaret Kolonileri Devri olarak bilinir ve Asurlu tüccarlar bu dönemde Anadolu şehirlerinde yerel idarecilerin izni ve Asur Devleti’nin desteğiyle kārum ve wabartum adı verilen önemli ticaret merkezleri kurmuşlardır. Asur’dan Anadolu’ya ticarî maksatlarla gelen tüccarlar bu faaliyetlerinin sonucu olarak büyük kazançlar elde etmişler, ticarî girişimlerini güvence altına almak maksadıyla da ticarî ve hukukî belgeler düzenlemişlerdir. Günümüzdeki iktisat literatüründe değerli kâğıt olarak ifade edilen belgelerle karşılaştırabileceğimiz bu tür kayıtların korunması veya bir yerden başka bir yere nakillerinde zarar görmemesi tüccarlar açısından önemli bir husustu. Bugün çelik kasalarda saklanan bu özel ve değerli belgeler, o dönemde nerelerde saklanıyordu ve nasıl taşınıyordu? Biz bu çalışmamızda tabletlerden elde edilen bilgileri, arkeolojik buluntularla birlikte ele alarak, bu konuya yeni katkılarda bulunmaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Kültepe, Eski Asur, Çivi Yazısı, Arşiv Odaları, Tablet Kapları, Asurlu Tüccarlar, Anadolu Mimarisi, Arkeoloji

Tablet Containers in Old Assyrian Texts And Archaeological Examples From Kültepe

Öz

In the period between 1974-1719 B.C., also known as the Period of Assyrian Trading Colonies, the Assyrian traders were involved in intensive trading activities in Anatolian cities with permission of local administrators and support of the Assyrian State. The old city of Kanesh located near Kayseri was the most important Anatolian center of this international trade. The traders coming from Assyria to Anatolia with commercial purposes made a lot of profit as a result of their activities. In order to secure their commercial venture they prepared commercial and juridical documents made of clay. Protection or secure transportation of this type of records, which could be compared to commercial papers in modern economic literature, was an important subject for traders. In this work we will try to make a contribution to this subject, by evaluating the tablets and archaeological findings in published and unpublished texts.

Anahtar Kelimeler

Kültepe, Old Assyrian, Cuneiform, Archival Rooms, Tablet Containers, Assyrian Traders, Anatolian Architecture, Archaeology

Kaynakça

• AKT 2: Bilgiç, Emin – Bayram, Sebahattin. Ankara Kültepe Tabletleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1995.
• AKT 3: Bilgiç, Emin - Günbattı, Cahit. Ankaraner Kültepe – Texte III FAOS Beiheft 3, Stuttgart: 1995.
• KT V: Veenhof, Klaass R. Kültepe Tabletleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2010.
• KT VI-a: Larsen, M. T. Kültepe Tabletleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2010.
• Albayrak, İrfan. “Kültepe’den Değişik Bir Masraf Listesi”, Archivum Anatolicum 5 (2002): 1-10.
• Bayram, Sebahattin. “New and Some Rare Geographical Names in the Kültepe Texts”, Archivum Anatolicum 3 (1998): 41-66.
• Çeçen, Salih. Ankara Müzesi’ndeki Yeni Kültepe Metinlerinden Elde Edilen Orijinal Neticeler. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 1990.
• Dercksen, Jan Gerrit. The Old Assyrian Copper Trade in Anatolia, İstanbul: Nederlands Historisch-Archaeologisch Instituut, 1996.
• Gökçek, L. Gürkan. “Kültepe metinlerine Göre Ticari Malların Paketlenmesi”, Archivum Anatolicum 8/1 (2005): 59-75.
• Larsen, M. Trolle. “Seal Use in the Old Assyrian Period”, Bibliotheca Mesopotamica, Vol 6 (1977): 89-105.
• -------------. “Archives and Filing Systems at Kültepe”, Old Assyrian Studies in Memory of Paul Garelli, Old Assyrian Archives Studies, Volume 4 (2008): 77- 88.
• -------------. “The Archives From Kültepe/Kanesh”, Anatolia’s Prologue Kültepe Kanesh Karum, Kayseri Metropolitan Municipality Cultural Publication No: 78. (2010): 74-81.
• Özgüç, Nimet. “1951 Yılında Kültepe’de Yapılan Kazı Hakkında Önrapor”, Belleten 17/66, (1953): 289-297.
• -------------. Kültepe-Kaniš/Neša, Yerli Peruwa ve Aššur-imittī’nin Oğlu Assur’lu Tüccar Uṣur-ša-İštar’ın Arşivlerine ait Kil Zarfların Mühür Baskıları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2006.
• Özgüç, Nimet-Tunca, Önhan. Kültepe-Kaniš, Mühürlü ve Yazıtlı Kil Bullalar. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2001.
• Özgüç, Tahsin. “Kültepe’de 1950 Yılında T.T.K. Adına Yapılan Kazılar Hakkında Ön-Rapor”, Belleten 17/65, (1953): 101-118.
• -------------. “Observations on the Architectural Peculiarities of the Archive of an Assyrian Trader of Kārum Kanesh”, Veenhof Anniversary Volume, Nederland, Institute Voor Hot Nabue, (2001): 367-371.
• -------------. Kültepe-Kaniš. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2005.
• Veenhof, Klaas R. Aspects of Old Assyrian Trade and Its Terminology, SD 10, Leiden: 1972.
• -------------. “Archives of Old Assyrian Traders from kārum Kanesh”, in M. Brosius (ed.), Ancient Archives and Archival Traditions. Concept of Record-Keeping in the Ancient World, Oxford Studies in Ancient Document (2003): 78-121.
• -------------. Mesopotamia, The Old Assyrian Period, Orbis Biblicus et Orientalis 160/5, Freiburg-Göttingen: 2008.