On Portrait of an Ancient Historian: Priscus of Panium

Yıl 2013, Cilt: 53 Sayı: 2, 295 - 314, 01.01.2013

Abdullah Üstün

Öz

This study aims at describing the biography of Priscus who is one of the 5th century Roman historians and who wrote a main source about Huns. Because of the relationship between the text and the writer, knowing Priscus provides better understanding for his work. We prepare this study as it is not come across a literature about this subject in Turkish and we hope it contributes in filling this gap. In this context, fragments of his work were compiled through revising another works of contemporary historians and it was evaluated by considering arguments of the historians who deal with this subject. In this manner, it was attempted to produce knowledge and to create the portrait of the historian as much as a scrappy pool of information allows.

Anahtar Kelimeler

Literature, Biography, Historiography, Sources, Historians, The Romans, The Huns, Diplomacy

PANIUMLU PRİSCUS BİR MÜVERRİHİN ENTELEKTÜEL VE MESLEKİ PORTRESİNDEN KESİTLER

Öz

Bu çalışma, Hunlar hakkındaki başat kaynağı kaleme alan beşinci yüzyıl Roma müverrihlerinden Priscus’un biyografisini tasvir etmeyi amaçlamaktadır. Metinyazar ilişkisi nedeniyle Priscus’u tanımanın, eserini daha iyi anlamayı sağlayacağı ve fakat Türkçede de henüz bu konuda bir literatür tespit edilemediğinden, bu çalışmanın bir boşluğu doldurmaya katkı sunacağı umularak kaleme alınmıştır. Bu çerçevede; kendi eserinin fragmanaları, dönemin diğer müverrihlerinin eserleri taranarak konuya ışık tutabilecek veriler derlenmiş ve bu konuya değinen tarihçilerin görüşleri ele alınarak değerlendirmeye çalışılmıştır. Böylelikle, bölükpörçük bir veri havuzunun müsaade ettiği ölçüde bilgi üretilmeye ve müverrihin portesi oluşturulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Edebiyat, Biyografi, Tarih Yazımı, Kaynaklar, Tarihçiler, Romalılar, Hunlar, Diplomasi

Kaynakça

• Ahmetbeyoğlu, A. Grek Seyyahı Priskos (V. Asır)’a Göre Avrupa Hunları. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, 1995.
• Baldwin, B. “Priscus of Panium”. Byzantion. 50/1 (1980): 18-61.
• Blockley, R. C. 1. The Fragmentary Classicising Historians of the Later Roman Empire Eunapius Olympiodorodus Priscus and Malchus. Liverpool: ARCA Classical and Medieval Texts, Papers and Monographs 6 1981.
• Blockley, R. C., 2. The Fragmentary Classicising Historians of the Later Roman Empire II Eunapius Olympiodorodus Priscus and Malchus text translation and historiographical notes. Liverpool: ARCA Classical and Medieval Texts, Papers and Monographs 10, 1983.
• Chronicon Paschale bkz. ‘Samutkina’
• Destunis, G. Skazaniya Priska Panayskovo. St. Petersburg, 1860.
• Dürüşken, Ç. Antikçağda Doğan Bir Eğitim Sistemi Rhetorica. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat, 1995.
• Ensslin, W. “Priscus 35” şurada: Real-Encyclopadia der Classischen Altertumswissenschaft, 23/1. Cilt. 1957.
• Evagrius Scholasticus Historia Ecclesiastica bkz. ‘Krivuşin’
• Excerpta de legationibus gentium (Exc. de leg. gent.) ve Excerpta de legationibus Romanorum (Exc. de leg. Rom.) bkz. Priscus Fragman
• Gömeç, S. “Attila’nın Çocuklarının Adı”. Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi. 23/36, (2004): 117-122.
• Jeffreys, E. vdğ. The Chronicle of John Malalas. Melbourne, 1986.
• Iohannes Malalas Chronographia bkz. ‘Jeffreys, vdğ.’
• Iordanes Getica bkz. ‘Skrjinskaya 2’
• Kelly, C. Attila Hunlar ve Roma İmparatorluğu’nun Çöküşü. (Çev. T. Kaçar). İstanbul, 2011.
• Krivuşin, İ. V. Evagriy Sholastik Tserkovnaya istoria. St. Petersburg: Biblioteka hristianskoy misli, 2006.
• Latışev, V. V., “İzvestiya drevnih pisatiley o Skifii i Kavkaze”, Vestnik direvnii istorii. 1948.4 (1948): 245-267.
• Maenchen-Helfen, O. J. The World of the Huns. Los Angeles, 1973.
• Mango, C. ve R. Scott. The Chronicle of Theophanes Confessor. Oxford: Clarendon, 1997.
• Moravcsik, G. Byzantinoturcica I Die byzantinischen Quellen der Geschichte der Türkvölker, Berlin, 1958.
• Mullerus, C. Fragmenta Historicorum Graecorum IV. Collegit Disposuit Notis et Prolegomenis Illustravit. Paris, 1851.
• Nemeth, G. “Hunların Dili”. Attila ve Hunları. ed. G. Nemeth. (çev. Ş. Baştav). Ankara: Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yayınları, 1962. 215-224
• Olympiodorus bkz. ‘Skrjinskaya 1 ve Blockley 2’
• PLRE 2: Martindale, J. R., (ed.). (1980). The Prosopography of the Later Roman Empire II. Cambridge: Cambridge University Press.
• Priscus Fragman bkz. ‘Mullerus’; ‘Destunis’; ‘Latışev’; ‘Blockley 2’; ‘Ahmetbeyoğlu’.
• Rorbacher, D. The Historians of Late Antiquity. Londra-New York: Routledge, 2002.
• Rasonyi, L. Tarihte Türklük. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 1993
• Samutkina, L. A. Pashalnaya hronika. St. Petersburg: Alatey Vizantiskaya biblioteka, 2004.
• Skrjinskaya, E. Ç. 1. “‘İstoria’ Olimpiodora.” Vizantiskiy Vremennik 8 (1956): 233- 277.
• Skrjinskaya, E. Ç. 2. İordan O proishojdenii i deyaniyah Getov Getica Vstupitelnaya statya, privod, kommentariy. St. Petersburg: Alatey Vizantiyskaya biblioteka, 2001.
• Suda Π 2301 (Adler edisyonu) için: http://www.stoa.org/solbin/search.pl?search_method=QUERY&login=guest&enlogin=guest&page_num=1&user_list=LIST&searchstr=attila&field=any&num_per_page=25&db=R EAL (Eylül 2013).
• Thompson, E. A. A History of Attila and the Huns. Oxford: Clarendon, 1948. Theophanes Chronographia bkz. ‘Mango ve Scott’
• Udaltsova, Z. V. İdeyno-politiçeskaya borba v ranney Vizantii. Moskova: İzdatelstvo Nauka, 1974.
• Üstün, A. Geç Roma Tarihyazımında Hunlar -Batı Avrasya’da Erken Türk Varlığı-, Ankara: (basılmamış doktora tezi), 2013.