ORTAÇAĞ’DA HRİSTİYAN FELSEFESİ, AŞK ÖĞRETİSİ VE EDEBİYAT: GÜLÜN ROMANSI

Yıl 2015, Cilt: 55 Sayı: 2, 271 - 286, 01.01.2015

Tarık Ziyad Gülcü

Öz

Klasik çağlardan bugüne kadar çeşitli yazarların eserlerinde incelenen aşk kavramı, Ortaçağ’da ahlaki bir anlam kazanmıştır. Buna göre, aşk cinselliğe dayalı bir dürtü değil, birtakım zorlukların aşılmasıyla ulaşılması gereken bir erdemdir. Dönemin anlayışını en iyi yansıtan kavram “saraylı aşk”tır. Bu terim, seven kişilerde mütevazılık, kibarlık gibi özelliklerin bulunmasını salık verirken, para hırsı ve kibir gibi kötü alışkanlıklardan ise kaçınmalarını önermektedir. Sevenlerin, aşık oldukları obje veya kişi için gerekirse uykusuzluk çekmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu anlamda, Ortaçağ’da aşk yaklaşımının en iyi örneklerinden biri, Jean de Meun ve Guillaume de Lorris’in ortak yazdığı Gülün Romansı adlı şiirdir. Andreas Capellanus’un Saraylı Aşkın Sanatı’nda belirttiği ilkeler, manzum eserin içeriğinde etkili olmaktadır. Boethius’un Felsefe’nin Tesellisi’nde görülen alegori ve Sokrat tipi diyalog ise, yapıtın biçiminde tesirlidir. Dolayısıyla, bu çalışma kıta edebiyatının etkileri açısından Ortaçağ aşk anlayışını Gülün Romansı’na dayanarak inceleyecektir.

Anahtar Kelimeler

Jean de Meun, Guillaume de Lorris, Gülün Romansı, Saraylı Aşk, Sokrat Tipi Diyalog, Alegori, Kişileştirme, Ortaçağ

The Medieval Christian Philosophy, Doctrine of Love and Literature: The Romance of the Rose

Öz

The concept of love, examined in various works from the classical ages onwards, gained an ethical meaning in the Middle Ages. Accordingly, love is not a sexual urge, but a virtue acquired by coping with some difficulties. The concept best reflecting the issue of love is “courtly love”. The term suggests the lovers to show earnestness and courtesy while it also offers them to avoid avarice and pride. It emphasises as well that lovers should suffer insomnia for their beloved person or object. Thus, one of the best examples for the medieval view of love is The Romance of the Rose by Jean de Meun and Guillaume de Lorris. Andreas Capellanus’ doctrines in The Art of Court Love shape the work’s content, while Boethius’ Consolation of Philosophy influences its form. So, this study will examine the courtly love in the joint poem in relation to the effects of continental literature.

Anahtar Kelimeler

Jean de Meun, Guillaume de Lorris, The Romance of the Rose, Courtly Love, Socratic Dialogue, Allegory, Personification, The Middle Ages

Kaynakça

• de Lorris, Guillaume and Jean de Meun. The Romance of the Rose (1275). Trans. Francis Horgan. Oxford: OUP, 2008. Baskı.
• Capellanus, Andreas. The Art of Courtly Love. Trans. John Jay Parry. New York: Columbia UP, 1941. Baskı.
• Cevizci, Ahmet. Ortaçağ Felsefesi Tarihi. Bursa: Asa, 2001. Baskı.
• Denomy, Alexander J. “Courtly Love and Courtliness”. Speculum. 28.1 (January 1953): 44-63. JSTOR. Web. 03.05.2013.
• Gilson, Etienne. Ortaçağ Felsefesinin Ruhu. Çev. Şamil Öçal. İstanbul: Açılım, 2005. Baskı.
• Hanscom, Elizabeth Deering. “Allegory of de Lorris’ The Romance of the Rose”. Modern Language Notes. 8.5 (May 1893): 151-153. JSTOR. Web. 03.05.2013.
• Huizinga, Johan. Ortaçağın Günbatımı. Çev. Mehmet Ali Kılıçbay. Ankara: İmge, 1997. Baskı.
• Moller, Herbert. “The Meaning of Courtly Love”. The Journal of American Folklore. 73. 287(January-March 1960): 39-52. JSTOR. Web. 03.05.2013.
• Nouvet, Claire. “Dangerous Resemblances: The Romance of the Rose”. Special Issue of Yale French Studies. (1991): 196-209. JSTOR. Web. 03.05.2013.
• Plato. Plato’s Symposium. Trans. Seth Benardete. Chicago: U of Chicago P, 2001. Baskı.
• Plotinus. The Enneads. Trans. Stephen MacKenna and intr. John Dillon. London: Penguin, 1991. Baskı.