KÜLTÜRDİLBİLİM ÇERÇEVESİNDE RUS DİLİNDE “GİBİ” BAĞLACI İLE YAPILAN BENZETMELER VE DEYİMLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2015, Cilt: 55 Sayı: 1, 343 - 362, 01.01.2015

Leyla Çiğdem Dalkılıç

Öz

Toplulukların yaşamış oldukları olaylar, edinmiş oldukları bilgiler bir milletin kültürünü oluştururken, bu kültürün dil aracılığıyla hayat bulması kültürdilbilim alanı çerçevesinde kültür-dil-insan arasındaki ilişkinin incelenmesini doğurmuştur. Bir nesneye olan farklı bakış insanın dünyaya bakış açısının dildeki yansıması olan dilsel dünya görüşü kavramı çerçevesinde incelenmektedir. Dilbilim alanında yapı- lan pek çok bilimsel çalışmada ele alınan dilsel dünya görüşü kavramı her bir dilin dolayısıyla toplumun dünyayı nasıl algılayıp yansıttığını, çevresindeki cisim ve olguların hangi niteliklerini ayırt ettiğini, insanın duygu ve olguları nasıl betimlediğini ele almaktadır. Bu makalede kültürdilbilim çerçevesinde Rus dilinde “как” gibi bağlacıyla yapılan benzetmeler ve deyimler Türkçe ile karşılaştırmalı olarak incelenmekte, böylelikle her iki millet arasındaki dış dünya algısı arasındaki fark ve benzerlikler ortaya konmaya çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kültürdilbilim, Karşılaştırmalı Kültürdilbilim, Rusça, Türkçe, Benzetmeler, Deyimler, Dil ve Kültür İlişkisi

Analysis of Metaphors and Idioms with Conjuction “KAK” Like in Russian Language in The Context of Cultural Linguistics

Öz

The culture of the society anticipates the combination of information it has acquired and events, which took place during the lifetime. Realization and expression of the culture by means of language has generated the research of the relationship between culture, language and human being in the context of cultural linguistics. A different viewpoint upon an object is studied in this paper in the framework of the linguistic worldview concept, stipulating the reflection of individual’s worldview upon a language. The concept of linguistic worldview, which has been discussed in many scientific researches, studies such components, as perception and reflection of the world by the society, the quality of the surrounding objects and attributes they distinguish and the way the human beings express their emotions and describe the events. In this paper, the metaphors and idioms with conjunction “как” “like” in Russian language are studied and compared with Turkish language. The aim of this work is to demonstrate the differences and similarities between the perception of the outside world by two nations.

Anahtar Kelimeler

Cultural Linguists, Comperative Cultural Linguistics, Russian Language, Turkish Language, Idioms, The Relationship Between Language and Culture

Kaynakça

• BASKO N.V. Frazeologiçeskiy slovar. Poçemu mıy tak govorim? M.: Ast-Press kniga, 2012.
• ÇOKUTSÖKEN Y. Deyimlerimiz. 2. Baskı. İstanbul: 1992.
• Frazeologiçeskiy slovar russkogo yazıka. İzd. 2. isp. i pod. SPb: OOO Viktoriya plyus, 2013.
• HRNYAK, A. Magiçeskie i ritualno obryadovıe svoystva vodı v horvatskoy i russkoy frazeologii. Materialı konferensii Voda v Slavyansky frazeologii i paremiologii. Budapeşt, (2013): 123-130.
• KOLESOV, V.V., Kolesova D.V. Haritonov A.A. Slovar Russkoy mentalnısti. V. 2 t. 2. T. P-YA. St. Petersburg: Zlatoust, 2014.
• LEBEDEVA, L.A. Ustoyçivıe sravneniya russkogo yazıka: kratkiy tematiçeskiy slovar. Moskva: Filinta 2011.
• KORKMAZ, Z. Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu, 1992.
• Kültürdilbilim: Temel Kavramlar ve Sorunlar. Ankara: Gazi, 2014.
• MASLOVA, V.A. Lingvokulturolojiya: uçeb.posobie dlya stud.vısş. uçeb. Zavedeniy. 2-e izd. Moskova: İzdatelsky tsentr “Akademiya”, 2004.
• NUMAN, K., Hamit K. Örnekli Deyim Ve Atasözleri. Ankara: Kemal, 1998.
• PETROV, V.N. Durnoy glaz: traditsiya, sovremennost, internet / Sila vzglyada v mifologii i ikonografii. Otv. red. i sost. D.İ. Antonov. Moskova: RGGY (2014): 317-355.
• RAMİŞVİLİ, G.V. Humboldt W. İzbrannıe trudı po yazıkoznaniyu. M.: OAO İG “Progress”, 2000.
• SAPHIR, E. İzbrannıe turdı po yazıkaznaniyu i kulturologii. Moskva, 1993.
• SEV, Gülsel İ. “Türkiye Türkçesinde gibi edatıyla kurulan benzetmeli anlatımlar”. Turkish Studies International Periodical For the Langugaes, Literature and History of Turkish and Turkic. 7/4. (2012): 499-512
• ŞANSKİY, N.M. ve İvanov . Sovremennıy russkiy yazık. Uçeb. dlya studentov ped. in-tov po spets No 2110 “Rus. ya. i lit.” V 3 ç. Ç 1. Vvedenie, Leksika, Frazeologiya. Fonetika. Grafika i Orfografiya. Moskva: “Prosveşeniya”. 2- izd, 1987.
• ZAYTSEVA, Y.S. Strukturno-semantiçeskie i stilistiçeskie osobennosti frazeologizmov bibleyskogo proishojdeniya v sovremennom russkom yazıke. Spets. Rus. Yazık 10.02.01 Avtoreferat. So. na uç. st. k.f.n. Moskova, 2010.
• ZINOVYEVNA, E.İ., E.E. Yurkov Lingvokulturologiya. Sankt-Peterburg: İzd. “Osipova”, 2006. İnternet kaynakları
• Gol kak sokol // Rossiyskaya gazeta – Nedenlya No 4589 ot 14 fevralya 2008 http://www.rg.ru/2008/02/14/koroleva.html (29.04.2015)
• Otkuda poşlo znaçenie. Bereç kak zenitsu oka http://www.kakprosto.ru/kak-884498- otkuda-poshlo-vyrazhenie-berech-kak-zenicu-oka#ixzz3YzOnm1Sh (29.04.2015)
• Şevçuk-Çernogorodova, M.A. Tsvetovaya kartina mira, sozdovaemaya s pomoşyu frazeologiçeskih sredstv russkovo yazıka. http://www.rusnauka.com/9._EISN_2007 Philologia/20876.doc.htm (12.04.2015)