KUŞAN İSMİNİN, TOPLUMUNUN VE HÜKÜMDAR UNVANLARININ KÖKENİ ÜZERİNE

Yıl 2017, Cilt: 57 Sayı: 2, 1020 - 1036, 01.01.2017

Yalçın Kayalı

Öz

Asya'nın güneyindeki üç büyük yarımadadan biri olan Hindistan, kadim tarihi boyunca farklı kültüre ve etnik kökene ait toplumların göç ettiği önemli bir merkez olmuştur. Orta Asya kökenli bu toplumlar özellikle, Hindistan'ın kuzeyine yerleşerek zaman içinde birbirinden büyük devletler ve imparatorluklar kurmuş ve Hindistan siyasi tarihinde önemli roller üstlenmişlerdir. Kuşanlar da bu devletlerden biridir. Kuşanlar Orta Asya'dan Kuzey Hindistan'ın büyük bir bölümüne kadar uzanan geniş bir coğrafyada egemen olmuş köklü bir imparatorluktur. Türk kökenli olduğu konusunda oldukça güçlü kanıtlar bulunan Kuşanların, Orta Asya anavatanlı Yüeçi kabilesi menşeli olduğu düşünülür. Biz de bu çalışmamızda Yüeçi kabilesinin büyük Kuşan İmparatorluğu olma sürecindeki dönemde Kuşan isminin, toplumunun ve hükümdar isim ya da unvanlarının kökenleri konusundaki varsayımları, ilgili literatür bağlamında aktarmaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Ortaçağ Hindistan Tarihi, Yüeçiler, Kuşan İmparatorları, Orta Asya

UPON THE NAME, THE SOCIETY AND THE ORIGINS OF GOVERNOR TITLES OF KUSHAN

Öz

India, one of the three greatest peninsulas in the south of Asia, has been an important center for the migration of different cultural and ethnic communities throughout the history. These Central Asia originated societies settled in the north of India, establishing bigger states and empires over time, and played an important role in the political history of India. As one of these societies, Kushans were a well-established empire that dominated a vast geography extending from Central Asia to a large part of North India. It is believed that Kushans who had a strong evidence of Turkish origins originated from the Yuechis tribe of the Central Asian homeland. In the context of the relevant literature, we will try to convey the assumptions about the origins of the names, the name of the society and the ruler names, or the titles of the rulers in the period during which this Yuechi tribe was in the process of being a great exponential empire.

Anahtar Kelimeler

Medieval History of India, Yuechis, Kushan Emperors, Central Asia

Kaynakça

• Bayur, Y. Hikmet. Hindistan Tarihi I. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1987.
• Chavannes, Edouard. “Büyük Yüeh-Chih (Kuşan)” Çin Kaynaklarında Türkistan Şehirleri. Ed. Kürşat Yıldırım. İstanbul: Ötüken, 2013. 84-89.
• El-Bîrûnî, Ebû Rayhan Muhammed b. Ahmed. Tahkîkû Mâ Li’l Hind, Ed. Ali İhsan Yitik. Çev. Kıvameddin Burslan. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2015.
• Fleet, John Faithfull. “The Name Kushan.” Journal of the Royal Asiatic Society 46. 2 (1914): 369-381.
• Golden, Peter. Türk Halkları Tarihine Giriş. Çev. Osman Karatay. İstanbul: Ötüken, 2012.
• Kalhana. Rājataraṅgini, Sanskrit Text with Critical Notes. Bombay: Education Society’s Press, 1892.
• Katariya, Adesh. Ancient History of Central Asia: Yuezhi origin Royal Peoples: Kushana, Huna, Gurjar and Khazar Kingdoms. books.google.com.tr, 2007. Web. 15 Ekim 2017.
• Kaya, Korhan. “Eski Hint Metinlerinde Türkler.” Argos Gemicileri Bilimsel Araştırma Dergisi 10. 1 (2003): 13-22.
• ---. Hindistan’da Diller. Ankara: İmge, 2005.
• Konukçu, Enver. Kuşan ve Akhunlar Tarihi. Ankara: Sevinç Matbaası, 1973.
• Narain, Awardh Kishore. “İç Asya’da Hint-Avrupalılar” Erken İç Asya Tarihi. Der. Denis Sinor. Ed. A. Gün Soydal, İstanbul: İletişim, 2012. 209-244.
• Ruben, Walter. Eski Hind Tarihi. Çev. Ziya Şanbey. Ankara: Sevinç Matbaası, 1944.
• Samad, Rafi-us. The Grandeur of Gandhara The Ancient Buddhist Civilization of The Swat, Peshawar, Kabul and Indus Valleys. New York: Algora Publishing, 2011.
• Sircar, Dineshchandra. The History and Culture of The Indian People, The Age of Imperıal Unity, “Kushanas.” Ed. Ramesh Chandra Majumdar. Bombay: Bharatiya Vidya Bhavan, 1953.
• Smith, A. Vincent. The Early History of India From 600 BC to The Muhommadan Conques. London: Oxford Clarendon Press, 1924.
• --. The Oxford History of India From the Earliest Times to the End of 1911. London: Oxford Clarendon Press, 1923.
• Stein, Burton. Hindistan Tarihi. Çev. Müfit Günay. İstanbul: İnkılap, 2015.
• Tezcan, Mehmet. “Kuşanlar, Akhunlar ve Eftalitler.” Tarihte Türk-Hint İlişkileri Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2006. 9-56.
• --. “Kuşanlar’ın Menşei.” Türkler Ansiklopedisi 1. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002. 1228-1317.
• Vásary, István. Eski İç Asya’nın Tarihi. Çev. İsmail Doğan. İstanbul: Ötüken, 2007.
• Williams, Monier. A Sanskrit-English Dictionary. Delhi: Motilal Banarsidass, 2002.