A STUDY OF THE PERCEPTION OF IDEOLOGY AND THE “OTHER” ΙN YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU'S PANORAMA

Yıl 2017, Cilt: 57 Sayı: 2, 1037 - 1054, 01.01.2017

Aslı Çete

Öz

People's perception of the world and the social system varies in parallel with the socioeconomic changes. As a result of these changing perceptions, various worldviews/ideologies that claim to make the world a better place emerge. The perception of “self” and “other” forms in parallel with an ideology/ideologies. This essay will examine the novel “Panorama” by Yakup Kadri Karaosmanoğlu for clues about three ideologies – Islam, nationalism, and socialism – that came out during the Turkish national movement and the perception of the “other” which is shaped by these ideologies.

Anahtar Kelimeler

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Panorama, Ideology, The Other, National Identity

YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU'NUN PANORAMA ADLI ROMANINDA İDEOLOJİ VE “ÖTEKİ” ALGISI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz

Toplumsal ve ekonomik değişmelere paralel olarak kişilerin ve grupların dünyaya ve toplumsal düzene ilişkin algıları da değişir. Değişen bu algılar sonucu, hepsi de dünyayı daha güzel bir yer hâline getirme iddiasında olan, çeşitli dünya görüşleri/ideolojiler ortaya çıkar. İdeoloji ler doğrultusunda öznenin “kendi”ne ve “öteki”ne bakışı şekillenir. Bu çalışmada Türk ulusal hareketi yıllarında ortaya çıkan üç ideolojinin – İslam, ulusalcılık, sosyalizm – ve buna bağlı gelişen “öteki” algısının Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun “Panorama” adlı romanındaki iz düşümleri araştırılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Panorama, İdeoloji, Öteki, Ulusal Kimlik

Kaynakça

• Althusser, Louis. İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. Çev. Alp Tümertekin. İstanbul: İthaki, 2014.
• Bora, Tanıl. Cereyanlar. Türkiye’de Siyasi İdeolojiler. İstanbul: İletişim, 2017.
• --. “Milli Kimliğin Kuruluş Döneminde Resmi Metinlerde “Yunan Düşmanlığı” Neden Eksikti, Nereye Gitmişti?.” Defter 32 (1998, Kış): 35-42.
• Enginün, İnci. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh, 2012.
• Erhat, Azra. “Prometheus.” Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi, 2002. 254-257.
• Gefu-Madianu, Dimitra. “Eniologisis tu Eaftu ke tu ‘Alu’: Zitimata Taftotitas sti Sinhroni Anthropologiki Theoria.” Eaftos ke “Alos”. Eniologisis, Taftotites ke Praktikes stin Elada ke tin Kipro. Ed. Dimitra Gefu-Madianu. Atina: Vivliothiki Kinonikis Epistimis ke Kinonikis Politikis – Gutenberg, 2006. 15-110.
• Güvenç, Bozkurt. “Tarihi Perspektifte Kimlik Sorunu Özdeşimlerini Belirleyen Bazı Etkenler.” Tarih Eğitimi ve Tarihte “Öteki” Sorunu. Ed. Ali Berktay ve Hamdi Can Tuncer. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2016. 23-29.
• “İdeoloji.” Güncel Türkçe Sözlük. Web. 28.08.2017.
• Kabakcı, Enes. “Pozitivizmin Türkiye’ye Girişi ve Türk Sosyolojisine Etkisi.” Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 11. 6 (2008): 41-60. Web. 28.08.2017.
• Karaosmanoğlu, Yakup Kadri. Panorama. İstanbul: İletişim, 2013.
• Kudret, Cevdet. Türk Edebiyatında Hikâyeve Roman 2 (1911-1922). İstanbul: Dünya Kitapları, 2004.
• Millas, Herkül. Türk Romanı ve “Öteki.” Ulusal Kimlikte Yunan İmajı. İstanbul: Sabancı, 2000.
• “Olguculuk.” Güncel Türkçe Sözlük. Web. 28.08.2017.
• Özmen, Erdoğan. “Lacan, Ayna Evresi ve Marx.” Birikim 15 6 Nisan 2002. Web. 30.08.2017.
• Özbek, Sinan. İdeoloji Kuramları. İstanbul: Notos, 2011.
• Püsküllüoğlu, Ali. “IrmakRoman.” Edebiyat Sözlüğü. İstanbul: Can, 2009. 62.
• Russ, Jacqueline. Avrupa Düşüncesinin Serüveni. Çev. Özcan Doğan. Ankara: Doğu Batı, 2011.
• Taştan, Yahya Kemal. “Kanonik Topraklardan Ulusal Vatana: Balkan Savaşları ve Türk Ulusçuluğunun Doğuşu.” Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi XI. 2 (Kış, 2012): 1-99. Web. 28.08.2017.
• Tekeli, İlhan. “Tarih Yazıcılığı ve Öteki Kavramı Üzerine Düşünceler.” Tarih Eğitimi ve Tarihte “Öteki” Sorunu. Ed. Ali Berktay ve Hamdi Can Tuncer. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2016. 1-6.
• Timur, Taner. Türk Devrimi ve Sonrası. İstanbul: İmge 2013.
• Toker, Şevket. Türk Edebiyatında Nev-Yunȃnȋlik. Web. 28.08.2017.