UWE TIMM'İN “KARDEŞİMİN ÖRNEĞİNDE” Am Bespiel meines Bruders BELLEK YANSIMALARI

Yıl 2017, Cilt: 57 Sayı: 1, 257 - 273, 01.01.2017

Gonca Kişmir

Öz

Bu çalışmada II. Dünya Savaşı sonrası Alman yazınının önemli ikinci kuşak yazarlarından biri olan Uwe Timm'in, "Kardeşimin Örneğinde" Am Bespiel meines Bruders, 2003 başlıklı eserinde yer alan farklı kuşak belleklerinin içerik ve biçimsel özellikleri anı edebiyatı çerçevesinde incelenmiştir. Metnin odak noktasını her ne kadar ağabeyi Karl Heinz'ın 1942 yılında gönüllü olarak SS'lerin Kurukafa Birliğine katılarak Rus Cephesine gittiğinde tuttuğu cephe günlüğü oluştursa da yazarın elindeki verilerin azlığı nedeniyle anlatmak istediği öyküyü aile belleği ve kültürel belleğe dayandırarak vermesi, yani farklı referanslara dayanması metnin en önemli özelliklerinden biridir. Bu nedenle Uwe Timm modern ve post modern anlatım tekniklerini bir arada kullanılarak, öyküsünü kurmaca, otobiyograk ve tarihsel belgeleri ise iç içe geçmiş bir şekilde sergiler. Uwe Timm'in eserinde farklı yazınsal biçimleri bir araya getirerek kullanması, yazarın alışılagelen biyograk metin yapısının dışında bir biçim arayışına girdiğinin de göstergesidir. Bu çalışmada, bir günlükten yola çıkılarak iletişimsel/aile belleğinin, kültürel belleğe ait belgelerle nasıl ve neden tamamladığı ve sonuçta ana tarihsel belleğe bir kuşak örneği olarak hem bilgi hem biçim açısından nasıl bağlandığı irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

II. Dünya Savaşı, Anımsama Edebiyatı, Geçmişle Hesaplaşma, İletişimsel Bellek, Kültürel Bellek

REFLECTIONS OF MEMORY IN UWE TIMM'S “IN THE SPECIMEN OF MY BROTHER” Am Bespiel meines Bruders

Öz

In this study the contents and formal features of "In the Specimen of My Brother" Am Bespiel meines Bruders, 2003 by Uwe Timm, a major second-generation writer of post- World War II German literature, have been examined within the context of memorial literature. At the focal point of the text stands a frontal diary noted at the Russian Front by Karl Heinz who voluntarily joined the Skull Units of SSs in 1942. However, the most important feature of the text is that the writer presents the story by basing it on the family memory and the cultural memory due to his lack of data. For this reason, the work, in which modern and postmodern expression techniques are used together, constructs the story in a way where ction, biographical, and historical documents are intermingled. Uwe Timm's use of different literary forms in his work also indicates the author's search for a form other than the usual biographical text structure. In this study, the ways in which communicative / family memories are identied with cultural memory on the basis of a diary and ultimately linked to the main historical memory are examined.

Anahtar Kelimeler

World War II, Reminiscence Literature, Reckoning with the Past, Communicative Memory, Cultural Memory

Kaynakça

• Agazzi, Elena. Erinnerte und rekonstruierte Geschichte. Drei Generationen deutscher Schriftsteller und die Fragen der Vergangenheit. Göttingen: Vandenhoeck& Ruprecht, 2005.
• Assmann, Aleida ve Ute Frevert. Geschichtsvergessenheit, Geschichtsversessenheit. Von Umgang mit deutschen Vergangenheit nach 1945. Stuttgart: Deutsche Verlags- Anstalt GmbH, 1999.
• Assmann, Aleida. Der lange Schatten der Vergangenheit. Erinnerungskultur und Geschichtspolitik. München: Verlag C.H. Beck, 2006.
• Assmann, Jan. Kültürel Bellek. Eski Yüksek Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve Politik Kimlik. Çev. Ayşe Tekin. İstanbul: Ayrıntı, 2015.
• Bernhardt, Rüdiger. Uwe Timm. Am Beispiel meines Bruders. Hollfeld: Königs Erläuterungen und Materialien. Band 475, 2008.
• Braun, Michael. “Die Leerstellen der Geschichte.” Erinnern, Vergessen und Erzӓhlen: Beitrӓge zum Werk Uwe Timms. (Hrsg) Friedhelm Marx. Göttingen: Wallstein, 2007. 53-69.
• --. “Wem gehört die Geschichte? Tanja Dückers, Uwe Timm, Günter Grass und der Streit um die Erinnerung in der deutschen Gegenwartsliteratur.” Keiner kommt davon. Zeitgeschichte in der Literatur nach 1945. (Hrsg.) Erhard H. Schütz und Wolfgang Hartwig. Göttingen: Vandenhoeck& Ruprecht, 2008. 100-118.
• Draaisma, Douwe. Unutmanın Kitabı. Rüyalarımızı Neden Hemen Unuturuz, Anılarımız Neden Sürekli Değişir?. Çev. Dilman Muradoğlu. İstanbul: Yapı Kredi, 2015.
• Erll, Astrid. “Mit Dickens spazieren gehen. Kollektives Gedӓchtnis und Fiktion.” Kontexte und Kulturen des Erinnerns. Maurice Halbwachs und das Paradigma des kollektiven Gedӓchtnisses. Hrsg. Gerald Echterhoff und Martin Saar. Konstanz: UVK Verlagsgesellschaft mbH, 2002. 253- 267.
• --. Kollektives Gedӓchtnis und Erinnerungskulturen. Stuttgart: Verlag J.B. Metzler, 2005.
• Erll, Astrid ve Ansgar Nünning. “Literatur und Erinnerungskultur.” Erinnerung, Gedӓchtnis, Wissen. Studien zur kulturwissenschaftlichen Gedӓchtnis- forschung. Hrsg. Günter Osterle. Göttingen: Königshausen & Neumann, 2005. 185-211.
• Fischer, Torben ve Matthias N. Lorenz. Lexikon der Vergangenheitsbewӓltigung in Deutschland. Debatten- und Diskursgeschichte des Nationalsozialismus nach 1945. Bielefeld: transcript Verlag, 2007.
• Grütter, Heinrich Theodor. “Warum fasziniert die Vergangenheit? Perspektiven einer neuen Geschichtskultur.” Historische Faszination. Geschichtskultur heute. Hrsg. Klaus Füssmann, Heinrich Theodor Grütter und Jörn Rüsen. Köln: Böhlau Verlag, 1994. 45- 57.
• Halbwachs, Maurice. Das kollektive Gedӓchtnis. Frankfurt: Fischer Taschenbuch Verlag, 1991.
• Hielscher, Martin. Uwe Timm. München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 2007.
• Hirsch, Marianne. Family Frames. Photography, Narrative and Postmemory. Cambridge: Mass,1997.
• Kammler, Clemens. Uwe Timm. Am Bespiel meines Bruders. München: Oldenbourg Verlag, 2006.
• Koselleck, Reinhart. “Formen und Traditionen des negativen Gedӓchtnisses.” Verberchen erinnern. Die Auseinandersetzung mit Holocaust und Völkermord. Hrsg. Volkhard Knigge und Norbert Frei. München: C.H.Beck Verlag, 2002. 21- 32.
• Pethes, Nicholas ve Jens Ruchatz. Gedӓcthnis und Erinnerung. Ein interdisziplinӓres Lexikon. Hamburg: im Rowohlt Taschenbuch Verlag GmbH, 2001.
• Schlink, Bernhard. Geçmişe İlişkin Suç ve Bugünkü Hukuk. Çev. Reyda Ergün. Ankara: Dost, 2012.
• --. Okuyucu. Çev. Cemal Ener. İstanbul: İletişim, 2014.
• Onaran, Sevil. “Anımsama Edebiyatı ve Uwe Timm’in Kardeşimin Örneğinde (Am Bespiel meines Bruders) ‘Geçmişin’ Yeniden Kurgulanışı (Am Bespiel meines Bruders).” Alman Dili ve Edebiyatı ve Kültür Üzerine Araştırmalar Prof. Dr. Hüseyin Salihoğlu Armağanı. Ankara: Barış, 2011.
• Timm, Uwe. Erzählen und kein Ende. Köln: Verlag Kiepenheuer& Witsch,1993.
• --. Kardeşimin Gölgesinde. Çev. Ayça Sabuncuoğlu. İstanbul: Can, 2003.
• --. Yarı Gölge. Çev. Melike Öztürk. İstanbul: Can, 2008.
• Welzer, Harald, Sabine Moller ve Karoline Tschuggnall. Opa war kein Nazi. Nationalsozialismus und Holocaust im Familiengedӓchtnis. Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag, 2010.