Macar Halk Şarkılarında 1848-1849 Macar İhtilâli ve Lajos Kossuth

Yıl 2017, Cilt: 57 Sayı: 1, 327 - 340, 01.01.2017

Yasemin Altaylı

Öz

1848 yılında Avrupa'nın bir bölümündeki ihtilâl hareketleriyle aynı zamanda Macarlar da Lajos Kossuth liderliğinde Habsburglara karşı özgürlük savaşlarını başlatmışlar, mücadeleleri 1849 yılında Habsburgların Ruslardan aldığı desteğin de etkisiyle başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Kossuth, maiyetiyle birlikte Osmanlı İmparatorluğu'ndan himaye görerek Kütahya'ya yerleşmiş, bir müddet burada kaldıktan sonra Macar bağımsızlık savaşını devam ettirmek amacıyla dünyanın farklı şehirlerine gittiyse de başarılı olamamıştır. Bu süreçte ihtilâle katılan çok sayıda Macar da, Kossuth gibi ülkelerini terk etmek zorunda kalmıştı. Macarların Kossuth önderliğinde verdiği bu özgürlük mücadelesi, Macar hafızasında derin izler bırakmıştır. Bu etkinin Macar sözlü geleneğindeki en önemli ürünlerinden biri de, halk şarkılarıdır. Çalışmamızda, 1848-1849 Macar İhtilâlini ve Lajos Kossuth'u konu alan Macar halk şarkılarının sayısız örneği arasından ancak bir bölümünü sunarak, Macar halkının verilen bu mücadeleyi nasıl algıladığı ve yorumladığı anlatılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kossuth, Halk Şarkıları, İhtilâl, Macar

1848-1849 Hungarian Revolution and Lajos Kossuth in Hungarian Folk Songs

Öz

At the same time with the revolutionary movements in some parts of Europe in 1848, the Hungarians also started the war of independence against the Habsburgs under the leadership of Lajos Kossuth. Their struggle failed with the inuence of support given by Russians to the Habsburgs. Kossuth settled in Kütahya under the aegis of the Ottoman Empire. After a while, went to the different places of the world in order to continue the war of independence, but not succeeded. Many Hungarians, who participated in the revolution like Kossuth, had to leave their countries. The Hungarian Revolution caused profound wounds in their minds. One of the most important products of these effects seen in Hungarian oral tradition is folk songs. In this study, by presenting only a few of the numerous examples of Hungarian folk songs about the Hungarian Revolution of 1848- 1849 and Lajos Kossuth, we try to explain how the Hungarians perceived and interpreted this struggle.

Anahtar Kelimeler

Kossuth, Folk Songs, Revolution, Hungarian

Kaynakça

• Doğan, İsmail. “Macar Epik Şiir Geleneğinin Kökenleri.” Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 44.2 (2004): 1-20.
• --. “Macar Ulusal Kimliğinin Oluşumunda Türk Etkisi.” Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 47.2 (2007): 1-12.
• Düzücü, Levent. “Korku ile Tedbir Arasında Bir İhtilâli İzlemek: 1848 İhtilâli ve Osmanlı Hükümeti.” Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 38 (2016): 51-78.
• Feyzioğlu, Hamiyet Sezer. “1848 İhtilâlleri Sırasında Osmanlı Devleti’nin Balkan ve Adalarda Aldığı Önlemler.” Ankara Üniversitesi Tarih Araştırmaları Dergisi 25.39 (2006): 49-64.
• Fodor, Pál. “Ondokuzuncu Yüzyılın İlk Yarısında Macar Reform Hareketleri ve 1848- 49 Devrimi.” Doğumunun 200.Yıldönümünde Lajos Kossuth ve 1848-49 Macar Özgürlük Mücadelesi ve Osmanlı-Macar İlişkileri Sempozyumu. Ed. Celal İnal ve Naciye Güngörmüş. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi, 2002. 45-53.
• Güngörmüş, Naciye. “Doğumunun 200.Yıldönümünde Lajos Kossuth ve 1848-49 Macar Bağımsızlık ve Özgürlük Mücadelesi”. Doğumunun 200.Yıldönümünde Lajos Kossuth ve 1848-49 Macar Özgürlük Mücadelesi ve Osmanlı-Macar İlişkileri Sempozyumu. Ed. Celal İnal ve Naciye Güngörmüş. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi, 2002. 17-41.
• --. “Ölümünün 140. Yıldönümünde Sándor Petőfi (1823-1849).” Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 34.1-2 (1990): 109-115.
• Hermann, Róbert. Lajos Kossuth ve 1848-49 Yıllarında Macar Özgürlük Savaşı. Çev. Yılmaz Gülen. Budapest: Akadémiai Kiadó, 2003.
• H.Szabó, Lajos. Naplók, Versek, Levelek a szabadságharc korából. Pápa: 1998. Web. 06 Ocak 2017.
• Juhász, Katalin. “A Kossuth-nóta.” Web. 8 Mart 2017.
• Kerényi, Ferenc. “Dömötör Ákos: Hősök és vértanşk. Mondák és visszaemlékezések a szabadságharcról; Tari Lujza: Magyarország nagy vitézség. A szabadságharc emlékezete a nép dalaiban; Vajka Aurél: 1848 emlékei a népi díszítőművészetben”. Irodalmi Közlemények. 103.5-6 (1999): 737-739. Web. 21 Nisan 2017.
• Kossuth, Lajos. Szerkesztői jegyzetek a Pesti Hírlaphoz –I (1841). Ed. Fazekas, Csaba, Miskolc: 2003. Web. 14 Mart 2017.
• Liszka, József. Kossuth Lajos azt üzente…(Kossuth Lajos és a 1848/49-es szabadságharc emléke a szlovákiai magyar szájhagyományban. Web. 08 Şubat 2017.
• Lukács, László. 1848-49 Jeles napjai a néphagyományban. Székesfehérvár: 1998. Web. 06 Şubat 2017.
• Ortutay, Gyula. Magyar Népdalok. Web. 10 Mart 2017.
• Öz, Ayşe. “1848-1849 Macar Bağımsızlık Mücadelesinde Sándor Petőfi’nin Yeri ve Sekellere Dair Düşünceleri.” Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 55.1 (2015): 173-184.
• Sipos, János. Türk-Macar Halk Müziğinin Karşılaştırmalı Araştırması. Ankara: T.C. Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı,2005.
• Tasnády, Erika. “A (nép)dal: a nemzeti identitás hordozója. A széki énektilalmak margójára.” Erdélyi Mşzeum 77.2 (2015): 39-52. Web. 17 Mart 2017.
• Ujváry, Zoltán. “Kossuth Lajos a népdalokban.” Debreceni Szemle. II(1994): 284-290. Web. 14 Mart 2017.