SEYFETTİN ÖZEGE VE KİTABİYAT FELSEFESİ

Yıl 2018, Cilt: 58 Sayı: 2, 1361 - 1389, 01.01.2018

Malik Yılmaz

Öz

Her milletin tarihinde, farklı alanlarda yaptıkları önemli çalışmalar ve açtıkları yollar ile iz bırakmış kıymetli şahsiyetler mevcuttur. Bu açıdan Türk tarihinde bugün bile örnek alınan, ortaya koydukları eserler ve çalışmalarla övünç kaynağı olan pek çok kişi vardır. Bu kişilerden biri de 80 yıllık ömrünün büyük bir kısmını kitaplara ve bibliyografya çalışmalarına adamış, topladığı yayınlar, oluşturduğu kıymetli kütüphane ve hazırladığı bibliyografyası ile Türk kültürünü gelecek nesillere aktarmayı vazife edinmiş; müstesna bir kültür adamı, kitabiyat âlimi ve bibliyografımız Seyfettin Özege'dir. Bir kitapsever ve bibliyoman olarak da dikkat çeken Seyfettin Özege, uzun yıllar boyunca biriktirmiş olduğu yayınları 1961 yılında belli koşullar karşılığında yeni kurulmuş olan Atatürk Üniversitesine bağışlamıştır. Koşullarından biri de bağışladığı yayınların bir kataloğunun üniversitece hazırlanması ve yayımlanmasıdır. Çalışmada Seyfettin Özege'nin hayatı, kitaba bakış açısı, özellikle kitap toplamaya yönelik yapmış olduğu çalışmaları ve kitaplarını Atatürk Üniversitesine bağışı süreci ele alınmıştır. Ayrıca Seyfettin Özege'nin kitabiyat felsefesinin neyi yansıttığı ve içerdiğini de ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışmada Özege'nin kendine münhasır kitabiyat felsefesi doğrultusunda sergilemiş olduğu çabalar sonucu bir araya getirdiği koleksiyonunun ve bibliyografya çalışmasının, Türk kültürü ve tarihi açısından önemli bir yere sahip olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bibliyografyacılar, Mehmet Seyfettin Özege, Kitabiyat, Özel Kütüphaneler, Atatürk Üniversitesi Seyfettin Özege Koleksiyonu

SEYFETTİN ÖZEGE AND HIS PHILOSOPHY OF BIBLIOGRAPHY

Öz

In the story of every nation, there are valuable people who have been influential with their studies in various fields and with the ways they have opened. In this respect, there are many people in Turkish history who have been taken as an example even today and who are a source of pride owing to their works. One of those people is Seyfettin Özege, who is an exceptional man of culture, a book scholar and bibliographer and who devoted a large part of his 80-year-life to books and bibliography studies and took the task of transferring Turkish culture to future generations with the publications he collected, the precious library he created and the bibliography he prepared. In 1961 Seyfettin Özege, who also attracted attention as a bibliomaniac, donated the publications he had accumulated for many years to Atatürk University under certain circumstances which was founded recently. One of the conditions of the donation was the preparation and publication of a catalog of the publications that he donated. Thus, this study explores Seyfettin Özege's life, his point of view of the books, the donation process of the books to Atatürk University and especially his works about book collection. Also, it aims to reveal what the philosophy of Özege reflects and includes. In the study, it was concluded that Özege's collection and bibliography, created as a result of Özege's efforts in accordance with his bibliography philosophy, has an important position in Turkish culture and history.

Anahtar Kelimeler

Bibliographers, Mehmet Seyfettin Özege, Bibliography, Special Libraries, Atatürk University, Seyfettin Özege Collection

Kaynakça

• “Bibliyofil.” Sesli Sözlük. 2018. Web. 29 Eylül 2018.
• “Bibliyoman.” Güncel Türkçe Sözlük. 2012. Web. 29 Eylül 2018.
• “Bulletin de la Société astronomique de France.” Bibliothégue Nationale De France. Web. 15 Ağustos 2018.
• “Hulefa.” Osmanlıca Sözlük. 2015. Web. 29 Eylül 2018.
• “Muhaberat.” Güncel Türkçe Sözlük. 2012. Web. 29 Eylül 2018.
• “Mümeyyiz.” Güncel Türkçe Sözlük. 2012. Web. 29 Eylül 2018.
• “Müstağni.” Güncel Türkçe Sözlük. 2012. Web. 29 Eylül 2018.
• Akbayar, Nuri. “Özege M. Seyfettin (1901-1981): Bibliyografya Uzmanı.” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2007. 126- 127.
• Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Bekir Sıtkı Baykal Tarafından Seyfettin Özege’ye Gönderilen Bağış Şartlarının Kabul Edildiğine Dair Mektup. Demirbaş no. Bel_Mtf_52151, Yer no. 12.07.1961. İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e-Kaynaklar. 2018. PDF dosyası.
• Ayan, Hüseyin. “Alfabetik Katalog: Seyfettin Özege Bağış Kitapları -Kitap Adına Göre.” Büyük Bir Kitabiyat Âlimi ve Bibliyografyacı: M. Seyfettin Özege. Ed. Rıfat N. Bali. İstanbul: Libra Kitapçılık ve Yayıncılık, 2014. 15-22.
• Bali, Rıfat N. Büyük Bir Kitabiyat Âlimi ve Bibliyografyacı: M. Seyfettin Özege. İstanbul: Libra Kitapçılık ve Yayıncılık, 2014.
• Çankaya, Ali. “Mehmed Seyfeddin Özege; Mek. [TEP] Nu. 31”. Büyük Bir Kitabiyat Âlimi ve Bibliyografyacı: M. Seyfettin Özege. Ed. Rıfat N. Bali. İstanbul: Libra Kitapçılık ve Yayıncılık, 2014. 23-32.
• --. Son Asır Türk Tarihinin Önemli Olayları ile Birlikte: Yeni Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler (Mülkiye Şeref Kitabı) IV. Cilt. Ankara: Mars Matbaası, 1968-1969.
• Çuluk, Sinan. “Yaşayan En Eski Arşivcimiz: Turgut Işıksal.” Tarih Yazıları-Sinan Çuluk. 30 Haziran 2012. Web. 29 Ağustos 2018.
• Dener, Halit. Süleymaniye Umumî Kütüphanesi. İstanbul: Maarif Basımevi, 1957.
• Günaydın, Yusuf Turan. “Eski Harfli Matbu Kitapların Serdarı.” Dünya Bizim. 26 Mart 2013. Web. 29 Ağustos 2018.
• “Hayatı ve Eserleri Başlıklı Seyfettin Özege Hakkında El Yazısı Metin.” Demirbaş no. Bel_Mtf_5000, Yer no. [t.y]. İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e-Kaynaklar. 2018. PDF dosyası.
• Kara, İsmail. “Seyfettin Bey’e Rahmet Tekrarı Babında.” Tarih ve Toplum 67 (1989): 2.
• Kırzıoğlu, Fahrettin. “Mehmet Seyfettin Özege (7 Şubat 1901 İstanbul Doğumlu.” Büyük Bir Kitabiyat Âlimi ve Bibliyografyacı: M. Seyfettin Özege Ed. Rıfat N. Bali. İstanbul: Libra Kitapçılık ve Yayıncılık, 2014. 42-64.
• Okay, Orhan. Silik Fotoğraflar. İstanbul: Ötüken Neşriyat A. Ş, 2009.
• Özege, M. Seyfettin. “Bir Bibliyografımız: Nurullah Pertevoğlu 1894-1956.” Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni 6.4 (1957): 89-96.
• --. “Seyfettin Özege’nin Atatürk Üniversitesi Rektörlüğüne Gönderdiği Mektup.” 28 Nisan 1961. Mektup.
• --. “Seyfettin Özege’nin Atatürk Üniversitesine Gönderdiği Mektup.” 17 Nisan 1962. Mektup.
• --. "Seyfettin Özege Tarafından Türk Tarih Kurumuna Eski Harfli Basma Eserler Hakkında Yazılmış Yazı.” Demirbaş no. Bel_Mtf_50817, Yer no. 18.11.1963. İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e-Kaynaklar. 2018. PDF dosyası.
• “Seyfettin Özege’nin Ali Çankaya ile Yaptığı Yazışmalar A.” Demirbaş no. Bel_Mtf_50006, Yer no. 14.09.1967. İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e- Kaynaklar. 2018. PDF dosyası.
• “Seyfettin Özege’nin Ali Çankaya ile Yaptığı Yazışmalar B.” Demirbaş no. Bel_Mtf_50006, Yer no. 14.09.1967. İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e- Kaynaklar. 2018. PDF dosyası
• “Seyfettin Özege’nin Ali Çankaya ile Yaptığı Yazışmalar C.” Demirbaş no. Bel_Mtf_50007, Yer no. 20.04.1969. İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e- Kaynaklar. 2018. PDF dosyası.
• “Seyfettin Özege’nin Societe Astronomique De France’a Yazdığı Mektup ve Açıklamalı Bordrosu.” Demirbaş no. Bel_Mtf_50015, Yer no. 22.01.1965. İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e-Kaynaklar. 2018. PDF dosyası.
• “Seyfettin Özege Tarafından Yazılmış ve Atatürk Üniversitesine Gönderilen, Bağışladığı Kitaplar Hakkında Mektup.” Demirbaş no. Bel_Mtf_51882, Yer no. 12.04.1963. İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e-Kaynaklar. 2018. PDF dosyası.
• “Societe Astronomique de France Adına Seyfettin Özege Tarafından Yatırılan Paraya Ait Makbuzlar.” Demirbaş no. Bel_Mtf_51461, Yer no. 07.04.1959. İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e-Kaynaklar. 2018. PDF dosyası.
• Utku, Ali. Kitaplar Kitabı’na Adanmış Bir Ömür: M. Seyfettin Özege. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, 2014.