DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE İŞİTME ENGELLİLİK: ZAMAN ÇİZELGESİ

Yıl 2019, Cilt: 59 Sayı: 2, 1188 - 1207, 01.01.2019

Zeynep Zeren Atayurt Fenge Fatoş Subaşıoğlu

Öz

İşitme engelli bireyler toplumda özel bir konuma sahiptir. Bu bireyler için gerekli olan; toplumla bütünleşmelerini, toplum yaşamına uyumlarını kolaylaştıracak ve farklılıklarını giderecek olanakları sağlamaktır. Bu zaman çizelgesi, dünyada ve ülkemizde işitme engellilerin yaşamını etkileyen önemli tarihsel olayların, bireylerin, grupların, kurumların, bazı teknolojilerin kronolojik gelişim çizgisini içererek, dünyada ve Türkiye'de işitme engellilerin yaşam kalitesini iyileştirme yönünde yapılan toplumsal, kültürel, siyasi, eğitimsel ve tıbbi girişimlerin tarih içindeki gelişimine olan farkındalığı artırmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Engelliler, Engellilik, Engelli Tarihi, İşitme Engelliler, Sağırlar Tarihi, Zaman Çizelgesi, Türkiye

A TIMELINE FOR HEARING DISABILITY IN THE WORLD AND IN TURKEY

Öz

Individuals with hearing difficulties have a special position in society. What is essential for these individuals is the availability of resources that would facilitate their integration into society and adaptation to social life, and in this way eliminate their differences. This timeline seeks to offer a chronological line of significant historical events, persons, groups, institutions, and some technologies that have been influential on the lives of individuals with hearing difficulties whilst aiming to increase consciousness about social, cultural, political, educational and medical initiatives taken to improve the standard of living of these individuals.

Anahtar Kelimeler

Disability, Disability History, History of Deafness and Hearing Impairment, Timeline, Turkey

Kaynakça

• “3 Mart Dünya Kulak ve İşitme Günü.” Web. 12 Temmuz 2019.
• “A History of Deaf Rights, Culture, and Language.” Web. 21 Ağustos 2019.
• "A Disability History Timeline.” Web. 21 Ağustos 2019.
• Akalın, Şükrü Halûk. “Osmanlı Devleti'nden Türkiye Cumhuriyeti'ne İşitme Engelli Okulları ve Kurumları.” Web. 11 Mayıs 2019.
• Akalın, Şükrü Halûk ve diğerleri. “Türk İşaret Dili.” Web. 2 Temmuz 2019.
• Akçamete, Gönül. “Türkiyede Özel Eğitim.” Web. 21 Temmuz 2019.
• Camp, Ted, ed. “Deaf Timelines: Sports – Religious – Missions – Technology and News Events.” Web. 21 Mayıs 2019.
• “Chronology Pre-19th Century Deaf History.” Web. 21 Mayıs 2019.
• “Deaf Culture Essentials.” Web. 21 Temmuz 2019.
• “Deaf Culture Timeline.” Web. 21 Temmuz 2019.
• “Deaf History of Sign Language Timeline from 1800’s.” Web. 19 Ağustos 2019.
• “Deaf History-Tiki-Toki.” Web. 10 Mayıs 2019.
• “Disability History.” Web. 2 Temmuz 2019.
• “Disability History Exhibit: Timeline.” Web. 21 Temmuz 2019.
• Eleweke, C. Jonah. "Chapter 8 History of Deafness and Hearing Impairments", History of Special Education (Advances in Special Education, Vol. 21). Ed. Anthony F. Rotatori, Festus E. Obiakor ve Jeffrey P. Bakken. Emerald Group Publishing Limited, 2011. 181-212. Web. 11 Temmuz 2019.
• Encyclopedia of Disability. Ed. Gary L. Albrecht ve diğerleri. California: SAGE Publications, 2006. Web. 2 Mayıs 2019.
• Gül, Damla. “Türk İşaret Dili Bayramı” Web. 2 Ağustos 2019.
• Gündüz, Mustafa. “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Engelli Eğitimi Üzerine Gelişmeler.” Eğitime Bakış 10.31 (Ekim/Kasım/Aralık 2014): 5-14. Web. 2 Haziran 2019.
• “History of Accessible Technology.” Web. 20 Haziran 2019.
• “History of Deaf Education.” Web. 20 Haziran 2019.
• “İşaret Dili.” Web. 20 Haziran 2019.
• “İşaret Dilinin Tarihçesi.” Web. 20 Haziran 2019.
• “İşitme Engellilerin Eğitim Tarihi.” Web. 20 Haziran 2019.
• Kaya, Çiğdem Kader. “İşitme Engelliler ve Dil.” Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten 54.1 (2006):165-176. Web. 15 Ağustos 2019.
• Kaya, Zehranur, Meltem Özten Anay ve M. Cem Girgin. “Anadolu Üniversitesi Engelliler Entegre Yüksekokulu Mezunlarının Sosyal Paylaşım Ağları Yoluyla İzlenmesi Süreci.” Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 15. Özel Sayı (2015): 139-159. Web. 17 Ağustos 2019.
• Kemaloğlu, Yusuf Kemal. “Konuşamayan İşitme Engellilerin (Sağırların) Tarihi.” KBB ve BBC Dergisi 22.1 (2014):14-28. Web. 21 Mayıs 2019.
• “Knowing Your Disability- The History of Deafness.” Web. 17 Ağustos 2019.
• “Major Events in the Deaf Community.” Web. 12 Haziran 2019.
• Murray, Joseph J. “History of the Deaf.” Encyclopedia Britannica. Web. 23 Haziran 2019.
• Nordstrom, Brian H. “The History of the Education of the Blind and Deaf.” Web. 21 Mart 2019.
• Özen, Necmi ve Rifat Günday. “II. Abdülhamid Dönemi’nde Engellilerin Eğitimi.” Web. 21 Mart 2019.
• “Sağır Dernekleri.” Web. 19 Ağustos 2019.
• Sağlam Tekir, Hürü. Osmanlı Devleti’nde Sağır Dilsiz ve Âmâların Eğitimi ve Toplumsal Hayattaki Rolleri (1889-1922). Yayımlanmamış Doktora Tezi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı, Kars, 2015. Web. 2 Mart 2019.
• Tanyeri, Yücel. “İzmir Sağırlar Okulu.” Turk Arch Otorhinolaryngol 54 (2016): 1-4. Web. 19 Ağustos 2019.
• “Timeline: History of the Deaf Community – EAD.” Web. 19 Ağustos 2019.
• “Timeline of Hearing Devices and Early Deaf Education.” Web. 17 Ağustos 2019.
• Turgut, Kadir ve Süleyman Sabri Taşçı. “Türkiye’de İlk İşitme Engelli Okulları,
• Eğitim Yöntemleri ve İşitme Engelliliğe Tarihsel Bir Bakış.” Web. 28 Mart 2019.
• Türköz Sarp, Fisun. İşitme Engelli Bireylerde Görsel Algı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, 2013. Web. 29 Ağustos 2019.
• “Ülkemizdeki Körlerin Tarihi ve Altınoktanın Yeri.” Web. 12 Temmuz 2019.