SALİNGER'IN “FRANNY”SİNDE ANINDALIK VE MESAFE HİSS

Yıl 2020, Cilt: 60 Sayı: 2, 733 - 751, 01.01.2020

Şenol Bezci

Öz

Jerome David Salinger'ın 1955 tarihli öyküsü “Franny”, Amerikan öykücülüğünün en çok bilinen ve çok tartışılan eserlerinden olsa da tartışmalar sadece eserin içeriğine odaklanmıştır. Öykünün anlatı yöntemi ve biçemine dair hiçbir çalışma yapılmamıştır; anlatıcısından sadece üçüncü tekil şahıs ilâhi anlatıcı diye bahsedilmiştir. Oysa, ilâhi anlatıcı detaylandırılmaya muhtaç bir kavramdır; çünkü öykü ve roman türünde kullanılan bütün ilâhi anlatıcılar aynı özelliklere sahip değildir. “Franny”de kullanılan anlatıcı ilâhi anlatıcının kimi özelliklerine sahip olsa da salt bu kavramla hakkıyla tanımlanamaz. Diğer anlatıbilim kavramlarıyla ilişkilendirildiğinde öyküdeki anlatıcının hem yorumları hem de sözel biçemi itibariyle fâni bir anlatıcı gibi göründüğünü ve böylece hem öyküdeki aracılık hissinin azaldığını hem de okur ve metin arasındaki mesafenin kısaldığını görürüz.

Anahtar Kelimeler

Öykü, Jerome David Salinger, Anlatıbilim, Anlatıcı, İlâhi Anlatıcı, Mimesis, Diegesis, Mesafe

SENSE OF IMMEDIACY AND DISTANCE IN SALINGER'S “FRANNY”

Öz

Although Jerome David Salinger's short story “Franny”, dated 1955, is one of the best known and most discussed works of American fiction, its critical discussion have been limited to the subject matter of the short story. Nothing has been written on the narrative technique and linguistic style of the short story; critics simply noted that it is told by a third person omniscient narrator. As a matter of fact, the omniscient narrator is a term that requires elaboration since not all third person omniscient narrators employed in fiction are the same. The narrator of “Franny” embodies some characteristics of an omnisicient narrator; yet, s/he cannot simply be defined through this term. When the narrator of “Franny” is discussed in relation with other terms of narratology, it can be seen that s/he looks like a character-narrator because of her/his commentary and linguistic style. Thus, the sense of mediacy and the distance between the text and the reader are reduced in the short story.

Anahtar Kelimeler

Short Story, Jerome David Salinger, Narratology, Narrator, Omniscient Narrator, Mimesis, Diegesis, Distance

Kaynakça

• Aytür, Ünal. Henry James ve Roman Sanatı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2009.
• Beach, Joseph Warren. Twentieth Century Novel: Studies in Technique. New York: Appleton-Century-Crofts, 1960.
• Bezci, Şenol. “Youth in Crisis: An Eriksonian Interpretation of Adolescent Identity in ‘Franny’” Novitas-ROYAL. 2.1 (2008): 1-12. Web. 4 Ağustos 2020.
• Booth, C. Wayne. Kurmacanın Retoriği. Çev. Bülent O. Doğan. İstanbul: Metis, 2012.
• Bradbury, Malcolm. “Recent Novels.” Critical Survey 1.1 (1962): 7-9. JSTOR. Web.3 Ağustos 2020.
• Dev, Jai. “Franny and Flaubert.” Journal of American Studies. 25. 1 (1991): 81-85. JSTOR. Web.3 Ağustos 2020.
• French, Warren. J. D. Salinger. New Haven: College and University Press Publishers, 1963.
• Friedman. Norman. “Point of View in Fiction: The Development of a Critical Concept.” PMLA 70. 5 (1955):1160-1184. JSTOR. Web.16 Haziran 2020.
• Hardy, Thomas. Kalabalıktan Uzak. Çev. Nihal Yeğinobalı. İstanbul: Altın Kitaplar, 1969.
• Hoffman, J. Frederick. The Modern Novel in America. Chicago: Gateway Editions, Inc. 1956.
• James, Henry. “The Art of Fiction.” The Art of Criticism: Henry James on the Theory and the Practice of Fiction. Ed. William Veeder ve Susan M. Griffin. Chicago: The University of Chicago Press, 1986. 165-183.
• Lubbock, Percy. The Craft of Fiction. London: Jonathan Cape. 1923.
• Lundquist, James. J. D. Salinger. New York: The Continuum Publishing Company, 1988.
• Merriam Webster Sözlüğü. Merriam Webster. 2020. Web. 3 Haziran 2020.
• Miller, E. James. Jerome David Salinger. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1968.
• Kazin, Alfred. “J.D. Salinger: ‘Everybody’s Favorite’” J. D. Salinger. Ed. Harold Bloom. New York: Chelsea House Publishers, 1987. 19-27.
• Platon. Devlet. Çev. Sabahattin Eyüboğlu ve M. Ali Cimcoz. İstanbul: Türkiye İş Bankası, 2016.
• Salinger, J. D. Franny and Zooey. London: Penguin Books, 1964.
• -- . Franny ve Zooey. Çev. Ömer Madra. İstanbul: Yapı Kredi, 2014.
• Seitzman, Daniel. “Salinger's ‘Franny’: Homoerotic Imagery.” American Imago. 22.1/2 (1965): 57-76. JSTOR. Web.14 Temmuz 2020.
• Stanzel, F. K. A Theory of Narrative. Çev. Charlotte Goedsche. Cambridge: Cambridge U.P. 1988.
• Wenke, John Paul. J. D. Salinger: A Study of the Short Fiction. Boston: Twayne Publishers, 1991.