ITALIANS AND OTHERS IN THE SHADOW OF ABDULHAMID KHAN

Yıl 2021, Cilt: 61 Sayı: 2, 676 - 705, 28.12.2021

Nevin Özkan Raniero Speelman

https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2021.61.2.3

Öz

Shortly after Abdulhamid II had become padishah, a book that would prove to be highly influential would be published by the Milanese Treves publishing house: "Costantinopoli" by Edmondo De Amicis. This travel account that shows the influence of earlier French writing (Lamartine, Flaubert, Nerval and others) may be considered the Italian key text on the formative years of Abdulhamid during the reign of Abdulaziz. Not only Italian travelers would be strongly influenced by his impressions and descriptions, but also many European tourists would look at the Ottoman court and capital through his eyes. It can be supposed that the sovereign himself showed a great interest in foreign travel accounts. He certainly did as far as the Italian presence in his state is concerned. He well knew that the Italian presence in Constantinople (Pera, Galata) preceded the city’s Ottoman conquest, this making it the oldest ethnic group – if it is allowed to speak of Venetians, Genoese and many others as a nation, while in reality they had quite recently joined in a process of nation building – after the original Greek population. Not only that: the Italian states had been business partners from the Late Middle Ages (as well as military antagonists). The sympathetic Italian outlook on Constantinople will have contributed in a notable way to the Sultan’s benevolence vis-à-vis Italian culture. Orientalist tendencies in Italian art such as represented by some of Verdi’s operas or Donizetti Pasha’s musical creations, excellent painters such as Zonaro, architects as D’Aronco, tailors as Parma were much welcomed and supported by the Sultan whose keen interest in European culture and technical know-how would be unjustly overshadowed by his political conservatism and his struggle for autonomy as a world leader. Thanks to his efforts contemporary Ottoman culture will find its place among the nations. In this article we will examine some prominent Italian artists and their creations for the Ottoman court.

Anahtar Kelimeler

De Amicis, Constantinople, Italians in "Stamboul", Birth of a modern European culture at the Ottoman court

ITALIANS AND OTHERS IN THE SHADOW OF ABDULHAMID KHAN

Öz

II. Abdülhamid’in tahta geçmesinden kısa süre sonra Milanolu Treves Yayınevi çok önemli bir kitap yayınlar: Edmondo De Amicis’in "İstanbul" adlı eseri. Lamartine, Flaubert, Nerval ve başkalarının erken dönem Fransız yazın örneklerinin etkilerini gösteren bu seyahatnameyi, Sultan Abdülaziz tahttayken II. Abdülhamid’in kültürel formasyon yıllarını oluşturan ana İtalyan metin addetmek, yanlış olmaz. Yalnızca İtalyan seyyahlar De Amicis’in izlenim ve tasvirlerinin etkisi altında kalmaz, pek çok Avrupalı turist de Osmanlı Sarayı’na De Amicis’in gözleriyle bakmaya başlar. Bizzat Padişah’ın seyyah raporlarına büyük ilgi duyduğu söylenebilir. Özellikle ülkesindeki İtalyan varlığı konusunda seyyahların kaleme aldıklarına ilgi ile yaklaşır. Padişah, Pera/Galata’daki İtalyan varlığının şehrin Osmanlı egemenliğine geçmesinden önceye dayandığının bilincindedir. Nitekim İstanbul’daki İtalyanlar - Venediklilerle Cenovalılar gibi farklı şehirlerin sakinleri tek bir millet olarak düşünülürse - Yunan nüfusun ardından şehirdeki en eski etnik topluluğu oluşturur. Gerçekte söz konusu dönemde İtalya daha yeni birliğine kavuşmuş olsa da İtalya yarımadasındaki pek çok şehir devletinin Geç Ortaçağ’dan beri gerek iş gerek askerî alanda beraber hareket ettikleri görülür. İstanbul’a İtalyanların olumlu bakışı kuşkusuz Padişah’ın İtalyan kültürüne olan yaklaşımını etkilemiştir. İtalyan sanatında Oryantalist yaklaşımlar, başka bir deyişle Verdi’nin operaları veya Donizetti Paşa’nın müziksel yaratıları, Zonaro gibi ressamların tabloları, D’Aronco gibi mimarların eserleri, Parma gibi ustaların icraatı bizzat Padişah tarafından desteklenmiştir. Aslına bakılırsa II. Abdülhamid’in Avrupa kültürüne ve teknik donanımına ilgisi siyasî muhafazakarlığı ile dünya lideri olarak bağımsızlık mücadelesi tarafından haksız biçimde gölgelenmiştir. Zira onun çabaları sayesinde çağın Osmanlı kültürü diğer milletlerin kültürleri arasında önemli bir yer edinmiştir. Bu yazıda İtalyan ve bazı yabancı sanatçıların Osmanlı Sarayı’na ilişkin yaptıkları icraatlar incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

De Amicis, İstanbul, İstanbul’da İtalyanlar, Osmanlı Sarayı’nda modern Avrupa kültürünün doğuşu

Kaynakça

• Alfieri, B. M. (1987). D’Aronco and Mongeri: two Italian architects in Turkey, Amate sponde… Presences of Italy in the Architecture of the Islamic Mediterranean. Journal of The Islamic Environmental Design Research Centre, no. 9-10, 142-153.
• Ammour, L. (1995). Pour un répertoire de l’Architecture italianne à Istanbul: piste de recherche et questionnements. In Architettura e architetti italiani a Istanbul tra il XIX. e XX. secolo (Istanbul) (p. 3-7). Istanbul: Istituto Italiano di Cultura di Istanbul.
• Barillari, D. (1995). Genius loci e modernismo: le ville di Raimondo d’Aronco tra architettura ottomana e mitteleuropea. In Architettura e architetti italiani a Istanbul tra il XIX. e XX. secolo (p. 23-32). Istanbul: Istituto Italiano di Cultura di Istanbul.
• Barillari, D., Godoli, E. (1996). Istanbul 1900. Art Nouveau Architecture and Interiors. New York: Rizzoli.
• Batur, A. (1987). Italian Architects and Istanbul, Amate sponde… Presences of Italy in the Architecture of the Islamic Mediterranean. Journal of The Islamic Environmental Design Research Centre, no. 9-10, 134-141.
• Bossaglia, R. (1998). Gli orientalisti italiani. Venezia: Marsilio.
• Bossaglia, R. (1996). Introduzione al Uno sguardo ad Oriente. Istanbul: Istituto Italiano di Cultura.
• Can, C. (1995). Levantine architects in post-Tanzimat Istanbul Architecture. In Architettura e architetti italiani a Istanbul tra il XIX. e XX. secolo (p. 55-60). Istanbul: Istituto Italiano di Cultura di Istanbul.
• Çinici, D. (2015). Başkent Ankara’nın İnşasında Etkin Bir Mimar: Giulio Mongeri ve Yaşam Öyküsü. Koç Üniversitesi-VEKAM Ankara Araştırma Dergisi, 3 (1), 13-41.
• De Amicis, E. (1997). Costantinopoli. Milano: Touring Editore.
• Fesch, P. (1999). Abdülhamid’in Son Günlerinde ‘Istanbul’ (Erol Üyepazarcı, Çev.). İstanbul: Pera Turizm ve Tic. A.Ş.
• Germaner, S., İnankur, Z. (2002). Oryantalistlerin İstanbulu. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Haslip, J. (1958). Il Sultano. Milano: Longanesi & C.
• De Lamartine, M. (1869). Voyage en Orient, tome deuxième. Paris: Furne, Jouvet & C,-L.Hachette & C,- Pagnerre.
• Lemaire, G.-G. (2000). Orientalismus. Köln: Könemann.
• Loti, P. (1985). Les Capitales du monde, Constantinople. Jean-Claude Berchet (Edited by). In Le voyage en Orient. Paris: Éditions Robert Laffont.
• De Bosphore, R. (2001). Istanbul. (Edited by Timour Muhidine and Alain Quella-Villéger). Paris: Omnibus.
• Öndeş, O., Makzume, E. (2002). Osmanlı Saray Ressamı Fausto Zonaro. Istanbul: Yapı ve Kredi Yayınları.
• Özkan N., Speelman, R. (2016). Marius Bauer: Oryantalistler ve Hollanda. (Edited by Çağatay Özdemir and Yunus Emre Tekinsoy). In Yabancı Seyahatnamelerde Istanbul (p. 307-323). Ankara: Türk Yurdu.
• Pinguet, C., De Gigord, P. (2014). İstanbul Fotoğrafçılar Sultanlar. Istanbul: Yapı ve Kredi Yayınları.
• Renda, G., et al. (1988). A History of Turkish Painting. Seattle/London: Palasar SA & University of Washington Press.
• Stoppani, A. (2006). Da Milano a Damasco. Milano: Messaggerie Pontremolesi.
• Taşdelen, Ö., Baytar, I. (2006). Osmanlı Sarayı’nda Oryantalistler. İstanbul: TBMM Milli Sarayı.
• Thalasso, A. (1907). L’art ottoman. Les peintres de Turquie. Paris: Librairie Artistique Internationale.
• Yüksel, A. E. (2017). Sultan II.Abdülhamid’in Sanat Hâmiliği. Sanat Tarihi Dergisi, XXVI, 261-293. Doi: 10.29135/std.297623