KARL MARX’IN YABANCILAŞMA KAVRAMININ EPİK TİYATRO MÜZİĞİNE ETKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 61 Sayı: 2, 774 - 788, 28.12.2021

Ayşegül Dinç

https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2021.61.2.6

Cited By: 1

Öz

Marksizm, yabancılaşmayı, “insan emeği” ve “üretim araçlarının mülkiyeti” arasındaki ilişkinin çarpık ve eşitliksiz organizasyonu nedeniyle oluşan ve ekonomiden toplumsal hayata, toplum üzerinden kişisel alana sirayet eden ve insan doğasını yok eden bir tecrit ağı olarak yorumlar.
Bertolt Brecht’in (1898- 1956), epik tiyatrosunda kullandığı tekniklerden yabancılaştırma efektinin düşünsel kaynaklarından birisi Marksizmdeki yabancılaşma kavramıdır. Epik bir oyunda yabancılaştırmayı sağlayan temel unsurların başında oyunun müzikleri gelir. Yabancılaşma kavramını merkezine almış bir müzik sayesinde, seyirciyle oyun arasına mesafe konulabilir, yani seyirci sahneye yabancılaştırılabilir ve böylece seyirci, oyunun dikkat çektiği toplumsal meselelere daha eleştirel bakabilir. Müzikler aracılığıyla oyun ile seyirci arasında aktif ve diyalektik bir ilişki kurulabilir. Bu çalışmada Marksizmdeki anlamıyla yabancılaşma kavramının, epik tiyatroda müzik özelinde nasıl yorumlandığı ve epik tiyatroda müzik-yabancılaşma kavramları arasında nasıl bir ilişki olduğu sorularına cevap aramaya çalıştım.

Anahtar Kelimeler

Yabancılaşma Kavramı, Yabancılaştırma Efekti, Epik Tiyatroda Müzik, Karl Marx, Bertolt Brecht

KARL MARX'S CONCEPT of ALIENATION INFLUENCE on EPIC THEATRE MUSIC

Öz

Marxism interprets alienation as a web of isolation, which is formed due to the distorted and unequal organization of the relationship between "human labor" and "ownership of the means of production", which spreads from the economy to the social life and even to the personal sphere through society and destroys human nature.
One of the intellectual sources of the alienation effect, one of the techniques used by Bertolt Brecht (1898-1956) in his epic theater, is the concept of alienation in Marxism. The music of the play is one of the basic elements that provide alienation in an epic play. Thanks to a music that is based on the concept of alienation, a distance can be placed between the audience and the play, that is, the audience can be alienated from the stage, and thus the audience can look more critically at the social issues that the play draws attention to. An active and dialectical relationship can be established between the play and the audience through music. In this study, I tried to find answers to the questions of how the concept of alienation in Marxism is interpreted specifically in music and how there is a relationship between the concepts of music and alienation in epic theatre.

Anahtar Kelimeler

The concept of alienation, The effect of alienation, Music in epic theatre, Karl Marx, Bertolt Brecht

Kaynakça

• ARIKAN, Y. (2006). A’dan Z’ye Tiyatro Kılavuzu. İstanbul: Pozitif Yayınları.
• BENJAMİN, W. (2018). Brecht’i Anlamak. (H. Barışcan, G. Işısağ, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• BİLGE, S. (2011). Müzikal Tiyatroda Oyunculuğun Diğer Temel Disiplinlerle Etkileşimi ve Metodolojik Uygulamaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• BRECHT, B. (1964). Rol Dağıtımı Üzerine. (T. Aktürel, Çev.). Oyun Dergisi, 12-13.
• BRECHT, B. (1981). Epik Tiyatro. (K. Şipal, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• BRECHT, B. (1994). Berliner Ensemble Tiyatro Çalışması. (Y. Onay, Çev.). İstanbul: Mitos-Boyut Yayınları.
• BRECHT, B. (1998). Tüm Oyunları Cilt-8. (A. Cemal, A. Çalışlar, Çev.). İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.
• ERGİL, D. (1978). Yabancılaşma Kuramına İlk Katkılar. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 33, 3, 93-108
• FERRAN, P. W. (2000). The Threepenny Songs: Cabaret and the Lyrical Gestus, Theater, 3, 5-21.
• JAMESON, F. (2013), Brecht ve Yöntem. İstanbul: Habitus Yayıncılık.
• KOYTAK, E. (2020). Meslek Sosyolojisinde Teorik Yaklaşımlar. Journal of Economy culture anda Society,1-27.
• KULA, O. B. (2013). Marx, Benjamin, Adorno Sanat ve Edebiyat. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• MORALES, R. L. (2008). A Performer's Guide to the American Musical Theater Songs of Kurt Weill. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Tucson: The University Of Arizona.
• NADAR, T. R. (1974). The Music of Kurt Weill, Hanns Eisler and Paul Dessau in the Dramatic Works of Bertolt Brecht. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Michigan:Michigan University.
• NUTKU, Ö. (2015). Bertold Brecht ve Epik Tiyatro. İstanbul: Özgür Yayınları.
• OLLMAN, B. (2015). Yabancılaşma, Marx’ın Kapitalist Toplumdaki İnsan Anlayışı. (A. Kars, Çev.). İstanbul: Yordam Kitap.
• PEKMAN, Y. (2005). Haldun Taner Tiyatrosunda Yabancılaştırma. İstanbul Üniversitesi Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölüm Dergisi, 7, 16-39.
• SAYERS, S. (2018). Marx ve Yabancılaşma. (F. Sarı, Çev.). İstanbul: Kor Yayıncılık.
• SWAIN, D. (2013). Marx’ın Teorisine Bir Giriş, Yabancılaşma. (H. T. Urbarlı, Çev.) İstanbul: Akım Tanıtım Yayıncılık.
• YÜKSEL, A. (2013). Dram Sanatında Sınırları Zorlamak. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.