It is generally accepted that the lion-headed eagle is "anzu". The first depictions of this mythological creature begin to appear in Southern Mesopotamia in the second half of the 4th Millennium BC. During the second quarter of the following millennium, depictions of Anzu began to be seen in Mesopotamia very intensely and also appeared in the neighboring regions of Mesopotamia. However, it is mostly seen in Southern Mesopotamia, especially in the city of Lagash. In the second half of the 3rd Millennium BC, with the Akkadian Period, a serious decrease is observed in the depictions of Anzu. However, following the Akkadian Period, during the III. Ur Dynasty, there is an increase in the depictions of Anzu, although it has never been as intense as in the first half of the 3rd Millennium BC. While it is seen that the depictions of Anzu seem to have decreased a lot, they continue to appear in the 2nd millennium BC. Another region where the lion-headed eagle has appeared in this millennium is Anatolia. In Anatolia, depictions of Imdugu/Anzu are seen in settlements such as Aksaray/Acemhöyük, Konya/Karahöyük and Kayseri/Kültepe. However, these have only appeared on seal impressions until now. This mythological creature, which was understood to have been brought to Anatolia by Assyrian merchants, was most intensely found in Kültepe, which was also one of the important centers of this period. While Mesopotamian features are clearly observed in the Anzu depictions found at Kültepe, factors such as being seen on stamp seals alongside cylinder seals and being depicted together with Anatolian gods show that the Anatolian people added their own interpretation to the depiction of this mythological creature.
Aslan başlı kartalın “anzu” olduğu genel kabul gören bir görüştür. Bu mitolojik varlığa ait ilk tasvirler MÖ 4. binyılın ikinci yarısında Güney Mezopotamya’da karşımıza çıkmaya başlar. Takip eden bin yılın ikinci çeyreğinde ise Anzu tasvirli eserler Mezopotamya’da çok yoğun bir şekilde görülmeye başlar ve aynı zamanda Mezopotamya’ya komşu bölgelerde de karşımıza çıkar. Ancak yoğun olarak yine Güney Mezopotamya’da, özellikle de Lagaş kentinde görülür. MÖ 3. binyılın ikinci yarısında, Akad Dönemi ile bu mitolojik varlığın tasvir edildiği sanat eserlerinde ciddi bir azalma gözlenir. Akad Dönemi’ni takip eden III. Ur Dönemi’nde Anzu tasvirli sanat eserlerinde yine bir artış olmakla birlikte, hiçbir zaman MÖ. 3. binyılın ilk yarısındaki kadar yoğun değildir. MÖ 2. binyılda Anzu tasvirli eserlerle çok az karşılaşılsa da karşımıza çıkmaya devam eder. Bu bin yıldan kalma aslan başlı kartalın karşılaşıldığı bir diğer bölge ise Anadolu’dur. Anadolu’da, Aksaray/Acemhöyük, Konya/Karahöyük ve Kayseri/Kültepe gibi yerleşimlerde Anzu tasvirli eserlere rastlanmıştır. Ancak bunlar şimdiye kadar yalnızca mühür baskılarında karşımıza çıkmıştır. Anadolu’ya Asurlu tüccarlar tarafından getirildiği anlaşılan bu mitolojik varlık, en yoğun olarak, dönemin önemli bir ticaret merkezi olan Kültepe’den ele geçmektedir. Kültepe’de bulunan Anzu tasvirlerindeki Mezopotamya’ya has özellikler net bir şekilde izlenirken silindir mühürler yanında damga mühürler üzerinde görülmesi ve Anadolulu tanrılarla birlikte tasvir edilmesi gibi unsurlar Anadolu insanının bu mitolojik varlığın tasvir edilişine kendi yorumunu kattığını gösterir.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 15 Aralık 2022 |
Yayımlanma Tarihi | 20 Aralık 2022 |
Gönderilme Tarihi | 24 Ocak 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 62 Sayı: 2 |
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi - dtcfdergisi@ankara.edu.tr
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.