Evaluation of the Relationship between Ecosystem Services and Spatial Planning in Landscape Planning Framework

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 3, 2166 - 2193, 31.07.2019

Melek Yılmaz Kaya , Osman Uzun

https://doi.org/10.29130/dubited.546496

Cited By: 11

Öz

The ecosystem approach promotes the conservation and sustainable use of nature, recognizing that natural resources and culturally diverse people are an integral part of ecosystems. Because of the fact that understanding the functioning and services of ecosystem is important. Ecosystem services are the contribution or benefits of people from ecosystems. Studies to evaluate these services have been increasing since the 1970s. Ecosystem services approach provides ecological, social and economic considerations in the field of nature conservation, natural resource management and spatial planning. Nowadays, it is seen that there is no absolute balance between the concepts of “environment” and development” included in spatial plans, nature conservation and natural resource management strategies. In this case, Turkey 's where the party is, in the European Landscape Convention; It also emphasizes the implementation of local and regional studies on conservation, management and planning of landscapes. With ecosystem services approach, it is possible to include ecological processes in spatial plans. These services can be identified, mapped and included in the plan decisions and protection and development of landscapes can be ensured. In this study, the conceptual understanding of ecosystem services and it’s classes are presented according to national / international literature, focusing on spatial planning process, relationship between landscape planning and ecosystem services, integration of spatial plans and landscape plans and ecosystem services. It is emphasized that ecosystem services should be a planning tool in the sustainable use of natural resources. As a result, some suggestions have been made regarding the use of ecosystem services in Turkey’s spatial planning process.

Anahtar Kelimeler

Ecosystem services, Landscape Planning, Spatial Planning

Ekosistem Hizmetleri ve Mekânsal Planlama İlişkisinin Peyzaj Planlama Çerçevesinde Değerlendirilmesi

Öz

Ekosistem yaklaşımı, doğanın korunmasını ve sürdürülebilir kullanımını teşvik etmekte, doğal kaynakların ve kültürel çeşitliliğe sahip insanların ekosistemlerin ayrılmaz bir parçası olduğunu kabul etmektedir. Bu yüzden; ekosistemlerin işleyişi ve hizmetlerinin anlaşılması önemlidir. Ekosistem hizmetleri, insanların ekosistemlerden sağladığı katkı veya faydalardır. Bu hizmetleri değerlendirmek için yapılan çalışmalar 1970’lerden bu yana giderek artmaktadır. Doğanın korunması, doğal kaynak yönetimi ve mekânsal planlama sürecine ekolojik değerlerin dahil edilmesi konusunda ekosistem hizmetleri yaklaşımı ekolojik, sosyal ve ekonomik değerlendirmeler sağlamaktadır. 

 

Günümüzde, mekânsal planlarda, doğa koruma ve doğal kaynak yönetimi stratejilerinde yer verilen “çevre” ve “gelişme” kavramları arasında mutlak bir denge sağlanamadığı görülmektedir. Bu durum Türkiye’nin de taraf olduğu, Avrupa Peyzaj Sözleşmesi’nde; peyzajların korunması, yönetimi ve planlaması hususlarında yerel ve bölgesel çalışmaların yürütülmesi şeklinde de vurgulanmaktadır [5].  Ekosistem hizmetleri yaklaşımıyla mekânsal planlara ekolojik süreçleri dahil etmek mümkündür. Bu hizmetlerin belirlenmesi, haritalandırılması ve plan kararlarında yer verilmesi ile peyzajların korunması ve geliştirilmesi sağlanabilmektedir. Çalışmada, ekosistem hizmetlerinin ve sınıflarının kavramsal olarak anlaşılması ulusal / uluslararası literatür çerçevesinde ortaya konularak mekânsal planlama süreci, peyzaj planlama ve ekosistem hizmetlerinin ilişkisi, mekânsal planlar ve peyzaj planları ile ekosistem hizmetlerinin bütünleştirilmesi üzerinde durulmuştur. Ekosistem hizmetlerinin doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımında bir planlama aracı olması gerekliliği vurgulanmaktadır. Sonuç olarak Türkiye’ de mekânsal planlama sürecinde ekosistem hizmetlerinin kullanımına ilişkin bazı öneriler getirilmiştir. 

 

Anahtar Kelimeler

Ekosistem hizmetleri, Peyzaj planlama, Mekânsal planlama

Kaynakça

• [1] I. McHarg, Design with Nature, 1rd ed., New York, USA:The Natural History Press, Garden City, 1969, pp.10-50. [2] G. Çetinkaya ve O.Uzun, Peyzaj Planlama,, 1.Baskı, İstanbul, Türkiye: Birsen Yayınevi, 2014, ss.30. [3] F. Evrendilek, Ekolojik Sistemlerin Analizi, Yönetimi ve Modellemesi, 1.Baskı, İstanbul, Türkiye: Papatya Yayıncılık, 2004, böl.1, ss.15. [4] Ç. Hepcan, “Doğa Korumada Sürdürülebilir Bir Yaklaşım, Ekolojik Ağların Belirlenmesi ve Planlanaması: Çeşme – Urla Yarımadası Örneği”, Doktora Tezi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Fen bilimleri Enstitüsü, Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye, 2008. [5] European Landscape Convention, Council of Europe Florence, Italy, 2000. [6] O. Uzun, ve O. Yılmaz, “Düzce Asarsuyu Havzası Peyzaj Degerlendirmesi ve Yönetim Modelinin Gelistirilmesi”, Tarım Bilimleri Dergisi, c.15, s.1, ss.79-87, 2009. [7] S. C. Naeem, F. S. Chapin, R. Costanza, P.R. Ehrlich, F. B. Golley, D. U. Hooper, J. H. Lawton, V.N. Robert, H.A. Mooney, O.E. Sala, A.J. Symstad, and D. Tilman, “Biodiversity and Ecosystem Functioning: Maintaining Natural Life Support Processes”, Issues in Ecology- ESA Journal, vol.4, pp.2-11, 1999.
• [8] R. Costanza, R. d'Arge, R.de Groot, S. Farber, M. Grasso, B. Hanna, K. Limburg, S. Naeem, R.V. O'Neill, J. Paruelo, R.G. Raskin, P. Sutton and M. van den Belt, “The value of the world's ecosystems services and natural capital,” Nature, vol.387, pp.253-260, 1997. [9] İ. Albayrak, “Ekosistem servislerine dayalı havza yönetim modelinin İstanbul - Ömerli Havzası örneğinde uygulanabilirliği”, Doktora Tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye, 2012. [10] J.W. Termorshuizen and P. Opdam, “Landscape services as a bridge between landscape ecology and sustainable development”, Landscape Ecol, vol. 24, pp.1037–1052, 2009. [11] R.S. De Groot, R. Alkemade, L. Braat, and L. Willemen, “Challenges in integrating the concept of ecosystem services and values in landscape planning, management and decision making,” Ecological Complexity, vol.7, no.3, pp.260-272, 2010. [12] C.Von Haaren and C. Albert, “Integrating ecosystem services and environmental planning: limitations and synergies,” International Journal of Biodiversity Science, Ecosystem Services & Management, vol.7, no.3, pp.150-167, 2011. [13] A. Van Oudenhovena, K. Petz, R. Alkemade, L. Hein and R. De Groot, “Framework for systematic indicator selection to assess effects of land management on ecosystem services,” Ecological Indicators, vol. 21, pp.110–122, 2012. [14] Anonim, (4 Haziran 2018). [Online]. Erişim:https://login.webofknowledge.com/error/Error?Error=IPError&PathInfo=%2F&RouterURL=https %3A%2F%2Fwww.webofknowledge.com%2F&Domain=.webofknowledge.com&Src=IP&Alias=WOK5 [15] E. Gomez-Bagetthun, R. De Groot, P.L. Loma and C. Montes, “The history of ecosystem services in economic theory and practice: From early notions to markets and payment schemes,” Ecological economics, vol.69, pp.1209-1218, 2010. [16] L.C. Braat, and R. De Groot, “The ecosystem services agenda:bridging the worlds of natural science and economics, conservation and development, and public and private policy,” Ecosystem services, vol.1, no.1, pp.4-15, 2012. [17] …G. C. Daily, Nature's Services: Societal Dependence on Natural Ecosystems, 1rd ed., Washington, USA: Island Press, 1997, pp. 5-6. [18] .H. Mooney and P. Ehrlich, “Ecosystem services: a fragmentary history in Daily,G.C. eds. Nature's Services”, Island Press, pp.11–19, 1997. [19] W. V. Reid, H. A. Mooney, A. Cropper, D. Capistrano, S. R. Carpenter, K. Chopra, P. Dasgupta, T. Dietz, A. K. Duraiappah, R. Hassan, R. Kasperson, R. Leemans, R. M. May, T. (A.J.) McMichael, P. Pingali, C. Samper, R. Scholes, R. T. Watson, A.H. Zakri, Z. Shidong, N. J. Ash, E. Bennett, P. Kumar, M. J. Lee, C. Raudsepp-Hearne, H. Simons, J. Thonell, and M. B. Zurek “Ecosystems and Human Well-being”, European Council, Washington (DC), USA, Rep., 2003. [20] European Council, “Our life insurance, our natural capital: an EU biodiversity strategy to 2020” Communıcatıon From The Commıssıon To The European Parlıament, The Councıl, The Economıc and Socıal Commıttee And The Commıttee Of The Regıons, Brüksel, Rep., 2011. [21] J. Maes, J. Hauck, M. L. Paracchini, O. Ratamäki, M. Termansen, M. Perez-Soba, L. Kopperoinen, K. Rankinen, J. P. Schägner, P. Henrys, I. Cisowska, M. Zandersen, K. Jax, A. La Notte, N. Leikola, E. Pouta, S. Smart, B. Hasler, T. Lankia, H. E. Andersen, C. Lavalle, T. Vermaas, M.H. Alemu, P. Scholefield, F. Batista, R. Pywell, M. Hutchins, M. Blemmer, A. Fonnesbech-Wulff, A. J. Vanbergen, B. Münier, C. Baranzelli, D. Roy, V. Thieu, G. Zulian, M. Kuussaari, H. Thodsen, E. Alanen, B. Egoh, P. B. Sørensen, L. Braat, G. Bidoglio “A spatial assessment of ecosystem services in Europe: methods, case studies and policy analysis - phase 2”, Publications office of the European Union, Luxembourg, Rep.2, 2012. [22] A. A. Karadağ, D. Demiroğlu ve A.E. Cengiz, “Türkiye Mekânsal Dönüşümünde “Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin Olası Etkileri”, Uluslararası Kentleşme ve Çevre Sorunları Sempozyumu: Değişim/Dönüşüm/Özgünlük, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Türkiye c.2, ss.58- 66, 2018. [23] A. Jorgensen, J. Hitchmough, and N. Dunnett, “Woodland As a Setting for Housingappreciation and Fear and the Contribution to Residential Satisfaction and Place İdentity in Warrington New Town, UK,” Landscape Urban Plann, vol.79, pp.273– 287, 2007. [24] S. Görmüş, “Korunan Alanlarda Peyzaj Karakter Analizi: Kastamonu-Bartın Küre Dağları Milli Parkı Örneği”, Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2012. [25] Swiss Confederation, “Kurzporträt Strategie Biodiversität Schweiz (Short Portrait Swiss Biodiversity Strategy)”, Swiss Federal Office for the Environment, İsviçre, Rep., 2012. [26] B. Uygur, “Hidrolojik Ekosistem Hizmetlerinin Havza Planlamaya Uyarlanması”, Doktora Tezi, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı Havza Yönetimi Programı, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2016. [27] R. Costanza, “Ecosystem services: multiple classification systems are needed”, Biological conservation, vol.141, pp.350-352, 2008. [28] P. Bouland, and S. Hunhammar, “Ecosystem services in urban areas”, Ecological economics, vol.29, pp.293-301, 1999. [29] R. S. De Groot, M. A., Wilson and R. M. J. Boumans, “A typology for the classification, description and valuation of ecosystem functions, goods and services”, Ecological economics, vol.41, pp. 393-408, 2002. [30] B. Fisher, R. K. Turner, and P. Morling, “Defining and classifying ecosystem services for decision making,” Ecological Economics, vol.68, pp.643-653, 2009.
• [31] . P. Sukhdev, H. Wittmer, C. Schröter-Schlaack, C. Nesshöver, J. Bishop, P. ten Brink, H. Gundimeda, P. Kumar and B. Simmons. “The Economics of Ecosystems and Biodiversity: Mainstreaming the Economics of Nature: A Synthesis of the Approach, Conclusions and Recommendations of TEEB”, Conclusions and Recommendations of TEEB, Rep. 2010. [32] W.E. Westman, “How much are nature's services worth?”, Science, vol.197, no.4307, pp.960964, 1977. [33] .K. J. Wallace, “Classification of ecosystem services: Problems”, Biological conservation, vol.139, pp.235-246, 2007. [34] B. Fisher and R.K., Turner, “Ecosystem services: Classification for valuation”, Biological Conservation, vol.141, pp.1167-1169, 2008. [35] B. Fu, S. Wang, C. Su, and M. Forsius, “Linking ecosystem processes and ecosystem services”, Current Opinion in Environmental Sustainability, vol.5 no.1, pp.4-10, 2013. [36] B. Avcıoğlu - Çokçalışkan, “Korunan Alan Planlamasında Ekosistem Hizmetleri”, Yayınlanmış Doktora Tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2016. [37] R.S. De Groot, “Function-analysis and valuation as a tool to assess land use conflicts in planning for sustainable, multi-functional landscapes”. Landscape and Urban Planning, vol.75, pp.175-186, 2006. [38] B, Fisher, R. Kerry Turner, N. D. Burgess, R. D. Swetnam, J. Green, R. E. Green, G. Kajembe, K. Kulindwa, S. L. Lewis, R. Marchant, A. R. Marshall, S. Madoffe, P.K.T. Munishi, S. Morse-Jones, S. Mwakalila, J. Paavola, R. Naidoo, T. Ricketts, M. Rouget, S. Willcock, S. White and A. Balmford, “Measuring, modeling and mapping ecosystem services in the Eastern Arc Mountains of Tanzania”. Progress in Physical Geography, vol.35, no.5, pp.595-611, 2011. [39] M. Petter, S. Mooney, S.M. Maynard, A. Davidson, M. Cox, and I. Horosak, “A methodology to map ecosystem functions to support ecosystem services assessments”, Ecology and Society, vol.18, no.1, pp.31, 2012. [40] R. Swetnam, B. Fisher, B.P. Mbilinyi, P.K. Munishi, S. Willcock, T. Ricketts, S. Mwakalila, A. Balmford, N.D. Burgess, A.R. Marshall, and S.L. Lewis, “Mapping socio-economic scenarios of land cover change: A GIS method to enable ecosystem service modelling”, Journal of Environmental Management, vol.92, no.3, pp.563-574, 2011. [41] H. A. Mooney, “The ecosystem-service chain and the biological diversity crisis, The Royal Society” B, Philosophical Transactions, vol.365, pp.31–39, 2010. [42] .P. Pamukçu, “Ekosistem Hizmetlerinin Peyzaj Planlama Sürecine Entegrasyonu”, Doktora Tezi, Peyzaj mimarlığı Bölümü, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, Türkiye. 2015.
• [43] K. Van der Biest, D. Vrebos. J. Staes, A. Boerema, M. B. Bodí, E. Fransen and P. “Meire Evaluation of the accuracy of land-use based ecosystem service assessments for different thematic resolutions”, J. Environmental. Management, vol.156, pp.41-51, 2015. [44] A. Tezer, N. İ. Çetin, A. C. Onur, E. Y. Menteşe, İ. Albayrak ve E. C. Cengiz, “TR10/14/DFD/0039 No’ lu Ömerli Havzası’nda Ekosistem Hizmetlerine Dayalı Bütünleşik Havza Yönetim Planının Geliştirilmesi Projesi araştırma raporu”, ss.157, İstanbul, Rap., 2015. [45] S. Muhacir, ve İ. Tazebay, “Kırsal Turizm Türlerinin Belirlenmesinde Bir Araç: Ekosistem Hizmetleri Yaklaşımı”, Türkiye Ormancılık Dergisi, , c.18, s.1, ss.74-81, 2017. [46] C.L. Lant, J.B. Ruhl, and S.E. Kraft, “Tragedy of ecosystem services”, Bioscience, vol.58, no.10, pp.969- 974, 2008. [47] J.A. Bouma and P.J. Beukering, “Ecosystem services: from concept to practice, In ecosystem services: from concept to practice”, Cambridge University, Cornwall, pp.3-22, 2015. [48] F. Moberg, and C. Folke, “Ecological goods and services of coral reef ecosystems”, Ecological economics, vol.29, pp.215-233,1999. [49] J. Maes, A. Teller, M. Erhard, C. Liquete, L. Braat, P. Berry, B. Egoh, P. Puydarrieux, C. Fiorina, F. Santos, M.L. Paracchini, H. Keune, H. Wittmer, J. Hauck, I. Fiala, P.H. Verburg, S. Condé, J.P. Schägner, J.San Miguel, C. Estreguil, O. Ostermann, J.I. Barredo, H.M. Pereira, A. Stott, V. Laporte, A. Meiner, B. Olah, E. Royo Gelabert, R. Spyropoulou, J.E. Petersen, C. Maguire, N. Zal, E. Achilleos, A. Rubin, L. Ledoux, C. Brown, C. Raes, S. Jacobs, M. Vandewalle, D. Connor and G. Bidoglio, “Mapping and Assessment of Ecosystems and their Services. An analytical framework for ecosystem assessments under action 5 of the EU biodiversity strategy to 2020”, Publications office of the European Union, Luxembourg, Rep., 2013. [50] A. Çoban ve M. Yücel, “Kent Planlamasında Ekosistem Hizmetlerinin Rolü”. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, c.6, ss.444-454, 2018. [51] R. Haines-Young and M. Potschin, “Common International Classification of Ecosystem Services (CICES): Consultation on Version 4”, Rep., 2013. [52] R. Haines-Young, M. Potschin-Young, and B. Czúcz, “Report on the use of CICES to identify and characterise the biophysical, social and monetary dimensions of ES assessments. Deliverable D4.2, EU Horizon 2020 ESMERALDA Project”, Rep. pp.106, 2018. [53] R. Haines-Young and M. Potschin, “The links between biodiversity, ecosystem services and human well-being”, Ecosystem Ecology: a New Synthesis, Cambridge University Press, Cambridge, pp.110-139, 2010. [54] O. Uzun, A. Tezer, F. Terzi, G.P. Köylü, E. Kutay Karaçor, N. Okay, Z. Türkay, M. Yılmaz Kaya, İ. Güler, B. Aydın ve D. Kara, “Mekansal Planlama Kapsamındaki Mekânsal Risklerin Yönetiminde Peyzaj Fonksiyonları ve Peyzaj Hassasiyetinin Tanımlanması”, Uluslararası Kentlesme 2190 ve Çevre Sorunları Sempozyumu: Değişim / Dönüşüm / Özgünlük, Eskişehir, Türkiye, c.1, ss.246-258, 2018. [55] Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği, T.C. Resmi Gazete, Sayı: 29030, 14.Haziran.2014. [56] Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü Kentsel ve Mekansal Gelişme Dairesi, “Mekansal Planlama Sistemine İlişkin Değerlendirme Raporu”, Kalkınma Bakanlığı, Rap., 2018. [57] BM-Habitat Yönetim Kurulu, “Habitat III”, Rap., 27.08.2018. [Online]. Erişim: http://habitat.csb.gov.tr/habitat-iii-turkiye-ulusal-raporu-i-5737 [58] Orman ve Su İşleri Bakanlığı, “Ormancılık Ve Su Şûrası – 2013”. [Online]. Erişim: http://sura.ormansu.gov.tr/sura/files/raporlar/gruplar/SekretaryaNotu.pdf [59] Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, “Şehircilik Şûrası - 2017”, Rap., 20.01.2018. [Online]. Erişim: https://webdosya.csb.gov.tr/db/sehirciliksurasi/editordosya/Sura2017komisyon%20raporu.pdf [61] O. Uzun, E. F. İlke, G. Çetinkaya, F. Erduran, ve S. Açıksöz, “Peyzaj Planlama: Konya İli Bozkır-Seydişehir-Ahırlı-Yalıhüyük İlçeleri ve Suğla Gölü Mevkii Peyzaj Yönetimi Koruma ve Planlama Projesi”, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Ankara, Rap., ss.175, 2012. [62] Ş. Şahin, H. Perçin, E. Kurum, O. Uzun, ve B. C. Bilgili, "Bölge-alt bölge (il) ölçeğinde peyzaj karakter analizi ve değerlendirmesi ulusal teknik kılavuzu." Müşteri Kurumların TC İçişleri Bakanlığı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve TC Orman ve Su İşleri Bakanlığı olduğu, TC Ankara Üniversitesinin Yürütücü Kuruluş olduğu ve TÜBİTAK KAMAG 1007, Rap. 2014. [63] O. Uzun, H. Müderrisoğlu, Z. Demir, S. Gündüz, L. Kaya ve P. Gültekin, “Kırsal Mekanların Planlanmasında Peyzaj Kalitesi Kavramı: Yeşilırmak Havzası Örneği”, Planlama Dergisi, c.28, s.1, ss.118-138, 2018. [64] Ç. K. Ayhan ve Ş. Hepcan, “Özgün Peyzaj Karakteristiklerine Sahip Mekanlara Yönelik Bir Peyzaj Planlama Yönteminin Ortaya Konulması; Bozcaada Örneği”, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, c.6,s.1, 2009. [65] D. Gruehn and H. Kenneweg, “Berücksichtigung der Belange von Naturschutz und Landschaftspflege in der Flächennutzungsplanung”, Germany, Landwirtschaftsverlag, 1998. [66] M. Reinke, “Qualität der kommunalen Landschaftsplanung und ihre Berücksichtigung in der Flächennutzungsplanung im Freistaat Sachsen”, Berlin, Logos Verlag, 2002. [67] W. Wende and A. Herberg, “A. Herzberg, Mitigation banking andcompensation pools: improving the effectiveness of impactmitigation regulation in project planning procedures”. ImpactAssess Proj Apprais, vol.23, no.2, pp.101–111, 2005.
• [68] F. Luz, “Participatory landscape ecology – a basis for accep-tance and implementation”. Landsc Urban Plan, vol.50, no.13, pp.157–166, 2000. [69] F. Ndubisi, “Ecological Planning: A Historical and Comparative Synthesis”, The Johns Hopkins University Press, USA, 2002. [70] B. Burkhard, , F. Krolla, S. Nedkovb and F. Müller, “Mapping ecosystem service supply, demand and budgets”, Ecological Indicators, vol.21, pp.17–29, 2012. [71] B. N. Egoh, P. J. Farrell, A. Charef, L. J. Gurney, T. Koellner, H. Niam Abi, M. Egoh, and L. Willemen, “An African account of ecosystem service provision: Use, threats and policy opnions for suistainable livelihoods”, Ecosystem Services, vol.2, no.1, pp.71-81, 2012. [72] S. Berberoğlu, A. Çilek, Y. Ünlükaplan, “İklim Değişikliğine Dirençli Kentler İçin Bir Çerçeve: Yeşil Odaklı Uyarlama Kılavuzu”, İzmir, Avrupa Birliği, Rap., 2019. [73] F Eigenbrod, P.R. Armsworth, B.J. Anderson, A. Heinemeyer, S. Gillings, D. B. Roy, C.D. Thomas and K.J. Gaston, “The impact of proxy-based methods on mapping the distribution of ecosystem services”. Journal of Applied Ecology, vol.47, pp.377-385, 2010. [74] B.J. Cardinale, J.E. Duffy, A. Gonzalez, D.U. Hooper, C. Perrings, P. Venail, A. Narwani, G.M. Mace, D. Tilman, D.A. Wardle, A. P. Kinzig, G.C. Daily, M. Loreau, J.B. Grace, A. Larigauderie, D.S.Srivastava,and S. Naeem, “Biodiversity loss and its impact on humanity”, Nature, pp.59-67, 2012. [75] K.M.A Chan, M.R. Shaw, D.R. Cameron, E.C. Underwoodand and G.C. Daily, “Conservation planning for ecosystem services”. PLoS Biology, vol.4, no.11, pp.138-152, 2006. [76] B.N. Egoh, “Integrating ecosystem services into conservation planning in South Africa”, Doctor of Philosophy Dissertation. Stellenbosh University, Faculty of Science, Department of Botany Zoology, South Africa, pp.157, 2009. [77] B.N. Egoh, M. Rouget, B. Reyers, A.T. Knight, R.M. Cowling, A.S. van Jaarsveld and A. Welz, “Integrating ecosystem services into conservation assessments: A review”, Ecological Economics, vol.63, pp.714–721, 2007. [78] An Introductory Guide to Valuing Ecosystem Services. Department of Environment, Food and Rural Affairs (DEFRA, October 2010), UK.[Online]. Erişim: http://ww2.defra.gov.uk/environment/natural/ecosystems-services [79] E. Konstantinova, L. Brūniņa, A. Peršēvica and M. Živitere, “Assessment Of Ecosystems Servıces For Sustaınable Development And Land Use Management”, SOCIETY. INTEGRATION. EDUCATION Proceedings of the International Scientific Conference, Latvia, 2017, vol.IV, pp.257269. [80] N.D. Crossman, B. Burkhard, and S. Nedkov, “Quantifying and mapping ecosystem services”. International Journal of Biodiversity Science, Ecosystem Services & Management, vol.8, pp.1-4, 2012. [81] G.C. Daily and P.A. Matson, “Ecosystem services: From theory to implementation”. Proc Natl Acad Sci, vol.105, no.28, pp.9455–9456, 2008. [82] J. Maes, B. Egoh, L. Willemen, C. Liquete, P. Vihervaara, J.P. Schagner, B. Grizzetti, G.D. Evangelia, A. La Notte, G. Zulian, F. Bouraoui, M.L. Paracchini, L. Braat, and G. Bidoglio, “Mapping ecosystem services for policy support and decision making in the european union”, Ecosystem Services, vol.1, pp.31-39, 2012. [83] B. Burkhard, N, Crossman, S. Nedkov, K. Petz, and R. Alkemade, “Mapping and modelling ecosystem services for science, policy and practice”, Ecosystem Services, vol. 4, pp.1-3, 2013. [84] A. Milcu, J. Hanspach, D. Abson, and J. Fischer, “Cultural ecosystem services: A literature review and prospects for future research”, Ecology and Society, vol.18 no.3, pp.44, 2013. [85] E. Kelemen, M. García-Llorente, G. Pataki, B. Martín-López, and E. Gómez-Baggethun, “NonMonetary techniques for the valuation of ecosystem services. ın: openness reference book”, Rap. 2014, (20 Haziran 2018). [Online]. Erişim:http://www.opennessproject.eu/library/reference-book [86] Anonim, (4 Mayıs 2018). [Online]. Erişim: http://www.esmeralda-project.eu/showpage.php?storyid=11756 [87] G. Tokgöz ve N. Say, “Kentsel ekosistem hizmetlerinin haritalanması için kullanılan göstergeler, yöntemler ve geliştirilen araçlar”, Artıbilim: Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, c.1, ss.1-8, 2018. [88] L. Hein, K.V. Koppen, D.R. Groot and E.C. Ierland “Spatial scales, stakeholders and the valuation of ecosystem services”, Ecological Economics, vol.57, no.2, pp.209-228, 2006. [89] R.M. Cowling, B. Egoh, A.T. Knight, P.J. O’Farrell, B. Reyers, M. Rouget, D.J. Roux, A. Welz and A. Wilhelm-Rechman, “An operational model for mainstreamingecosystem services for implementation”, Proc. Natl. Acad. Sci, 2008. [90] Anonim, (20 Nisan 2018). [Online]. Erişim: https://ekosistemas.daba.gov.lv/public/eng/ecosystem_services/ecosystem_services_evaluation_metho ds/ [91] C. Bann, and E. Başak, “The economic analysis of Foça Special Environmental Protection Area. Economic Assessment reports for Foça and Gökova in the framework of environmental economics principles” Project PIMS 3697: The Strengthening the System of Marine and Coastal Protected Areas of Turkey. Technical Rep. 2, pp.76, 2011. [92] Doğa Koruma Merkezi, “Su Yönetimi Ve Ekosistem Hizmetleri Çalıştayı Raporu”, Rap.,2018. [Online]. Erişim: http://www.dkm.org.tr/resources/files/ekosistem_hizmetleri_bilginotu.pdf?cv=1 [93] B. Burkhard, M. Kandziora, Y. Hou and F. Müller, “Ecosystem service potentials, flows and demands – concepts for spatial localisation, ındication and quantification”, Landscape Onlıne, vol.34, pp.1-32, 2014. [94] A. Tezer, O. Uzun, Z. Türkay, F. Terzi, G.P. Köylü, E. Karaçor, N. Okay ve M. Yılmaz Kaya, “Ecosystem services-based multi-criteria assessment for ecologically sensitive watershed management”, Environment, Development and Sustainability, pp.1-20, 2018. [95] E. Tosun, Sürdürülebilir kentleşme – kent modelleri üzerine bir inceleme, 1.Baskı, Bursa, Türkiye: Dora Yayınları, 2019, böl.2, ss.1- 10. [96] E. Başak, “Kaçkar dağları sürdürebilir orman kullanımı ve koruma projesi – ekosistem değerleri araştırması” TEMA Vakfı- Avrupa Birliği, Rap., 2009. [97] Y.S. Gültekin, Yığılca bal arısının kırsal kalkınma ve ekogirişimcilik kapsamında değerlendirilmesi, Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, c.7, ss.911-921, 2019. [98] Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, “İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı 2011-2023”, Çevre ve Sehircilik Bakanlığı, Ankara, Rap., 2012. [99] H. Schaich, C. Bieling and T. Plieninger, “Linking ecosystem services with cultural landscape research”, GAIA, vol.1, no.4, pp. 269 – 277, 2010. [100] G. Brown, J. M. Montag and K. Lyon, “Public participation GIS: A method for ıdentifying ecosystem services”, Society & Natural Resources, vol.25, no.7, pp. 633-651, 2012. [101] E. Primmer and E. Furman, “Operationalising ecosystem service approaches for governance: do measuring, mapping and valuing integrate sector-specific knowledge systems?”, Ecosyst. Serv., vol.1, pp.85-92, 2012. [102] P. Opdam, “Using ecosystem services in community basedplanning: science is not ready to deliver”, Landscape ecology for sustainable environment and culture, 1rd ed., Berlin, Germany: Springer Netherlands, pp.77–101, ch.11, 2013. [103] O. Uzun, S. Gündüz, H. Müderrisoğlu, L.G. Kaya, Z. Demir ve P. Gültekin, “Yeşilırmak havzası peyzaj atlası (peyzaj karakteri, peyzaj çeşitliliği ve biyoçeşitlilik, peyzaj kalitesi, peyzaj stratejileri) projesi raporu”, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Ankara, Rap., 2015.