Mahalli İdare Birlikleri Bağlamında Sağlıklı Kentler Birliği Yerel Yönetimler İlişkileri: Bursa Örneği

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 60 - 78, 31.01.2021

Osman Uzun Emine Can

https://doi.org/10.29130/dubited.786055

Öz

Dünya genelinde gerçekleşen hızlı nüfus artışı ile kısıtlı olan doğal kaynakların modern yaşam tarzına yetmemesi, ya da yetmediği algısının olması kentlerin önde gelen sorunudur. Kentlerin sürdürülebilirliği geçmişten geleceğe uzanan koruma kullanma dengesinin sürdürülmesi ile mümkündür. Kentlerde meydana gelen ulaşım, trafik, iklim değişikliği, barınma, çarpık kentleşme, atık yönetimi vb. sorunların üstesinden gelinmesinde kullanılabilecek araçlardan birisi Sağlıklı Kentler Birliği kapsamında gerçekleştirilen bazı çalışmalardır.
Bu çalışmada yöntem olarak eko kent, yavaş şehir, dirençli kentler, akıllı kent ve sağlıklı kentler gibi sürdürülebilirliği temel alan bazı kentsel gelişim yaklaşımları araştırılmıştır. Dünya Sağlık Örgütü, Sağlıklı Kentler ve Türkiye’deki durumuna ilişkin irdelemeler yapılarak, Bursa kenti ve sağlıklı kentler kapsamında yapılan bazı projelerin incelenmesi gerçekleştirilmiştir. Sonuçta Sağlıklı Kentler birliğine üye belediyelerinin, sağlıklı kentler birliği açısından bazı sorun/faydaları ortaya konularak bazı öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Sağlıklı Kentler, Bursa

Proje Numarası

2012.05.01.001

Teşekkür

Bu çalışma Düzce Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri tarafından desteklenmiştir.

Local Administration Associations, Local Governments Relationship of Healthy Cities Association and Application Examples

Öz

The inadequacy of natural resources for modern lifestyle, which is limited by the rapid population growth around the World, or the perception that it is not sufficient is the leading problem of cities. The sustainability of cities is possible by maintaining the balance of protection and use that extends from the past to the future. One of the tools that can be used to overcome the problems such as transportation, traffic, climate change, housing, unplanned urbanization, waste management etc. that occur in cities are some of the studies carried out within the scope of the Healthy Cities Association.
In this study, some urban development approaches based on sustainability such as eco-city, slow city, resilient cities, smart city and healthy cities are examined. The World Health Organization, the description is made on the situation examined in the Healthy Cities and Turkey, and the city was carried out to examine some of the projects carried out under healthy cities. As a result, some suggestions were made by putting forward some problems / benefits of the municipalities that are members of the Healthy Cities union in terms of healthy cities union.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, Healthy Cities

Proje Numarası

2012.05.01.001

Kaynakça

• [1] D. Ak, D. Bıçkı, “Yavaş kent (Cıttaslow) hareketinin kentsel yaşam kalitesi bağlamında değerlendirilmesi,” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, c. 9, s. 46, 2016.
• [2] M. M. Akkan, “Akıllı kent uygulamaları ve Konya örneği,” Yüksek lisans tezi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya, Türkiye, 2019.
• [3] M. Aksoğan, M. Çalış Duman, “Akıllı şehir uygulamaları; Malatya örneği smart cıty applıcatıons; Malatya example,’’ 1. Uluslararası Battalgazi Multi Disipliner Çalışmalar Kongresi, c. I, Malatya, Türkiye, 2018.
• [4] A. Atıl, B. Gülgün, İ. Yörük, “Sürdürülebilir Kentler ve Peyzaj Mimarlığı,” Ege Üniversitesi Ziraat Fak. Derg., c. 42, s. 2, ss. 215-226, 2005.
• [5] H. A. Aydın, Ö. Çamur, “Kentsel dönüşüm uygulamalarında başarılı dünya örnekleri: Danbara, Solidere, Rio De Janeiro,” Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, c. 6, s. 1, 2016.
• [6] A. Belli, “Türkiye’de sağlıklı kentler ve büyükşehir belediyeleri üzerine karşılaştırmalı bir analiz,” Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, c. 10, s. 17, Kahramanmaraş, Türkiye, 2019.
• [7] İ. Başaran, “Sağlıklı kent planlaması açısından Isparta,” Doktora tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Türkiye, 2008.
• [8] İ. Başaran, “Sağlıklı kentler kavramının gelişiminde sağlıklı kentler projesi,” Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 9, s. 3, 2007.
• [9] E. Bıçakçıoğlu, “Belediye birlikleri ve Türk dünyası belediyeler birliği,” Yüksek lisans tezi, Mahalli İdareler ve Yerinden Yönetim Bölümü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2010.
• [10] Y. Boz, T. Çay, “Şehri Akıllı yapan özellikler ve dünyada öne çıkan akıllı şehirler,” Tmmob 6. Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, Ankara, Türkiye, 23-25 Ekim 2019.
• [11] N. Cavilla, S. Kahlmeier ve F. Racioppi, “Avrupa’da Fiziksel Aktivite ve Aktif Yaşam,” Türkiye, 2006.
• [12] M. Çetin, Ç. Çiftçi, “Literatüre göre dünya ve ülkemizden örneklerle akıllı kent kavramının irdelenmesi,” Türkiye Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, c. 2, s. 3, ss. 134-143, 2019.
• [13] N. Demircioğlu Yıldız, H. Yılmaz, “Işık kirliliği, ortaya çıkardığı sorunlar ve çözüm önerileri,” Atatürk Üniversitesi Ziraat Fak. Derg., c. 36, s. 1, ss. 117-123, 2005.
• [14] Anonim. (2014, 22-25 Ekim). Dünya Sağlık Örgütü Uluslararası Sağlıklı Şehirler Konferansı [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.skb.gov.tr/wp-content/uploads/2014/12/DS%C3%96-Atina-Raporu-2014.pdf
• [15] H. Erkul, T. Baykal, H. Kara, “Kent konseylerinin sorunları üzerine bir inceleme: Çanakkale kent konseyi örneği,” Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 10, s. 22, ss. 85-105, 2013.
• [16] O. Gürsoy, “Akıllı kent yaklaşımı ve Türkiye’deki büyükşehirler için uygulama imkânları,” Yüksek lisans tezi, Kamu Yönetimi Bölümü, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi Ankara, 2019.
• [17] İTÜ Vakfı. (2017, Temmuz). Akıllı Şehirler [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.ituvakif.org.tr/dergi/sayi_77.pdf
• [18] A. Karahan Özkur, “Dirençli kentler bağlamında Karaman kentinin değerlendirilmesi,” Yüksek Lisans Tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2018.
• [19] Sağlıklı Kentler Birliği. (2014, Mart). Sağlıklı Şehir Planlaması ve Kentsel Tasarım [Çevrimiçi]. Erişim: https://silo.tips/download/salkl-ehir-planlamas-ve-kentsel-tasarm
• [20] E. Meriç, “Sağlığı geliştirme açısından sağlıklı kentler projesi,” Yüksek lisans dönem projesi, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Ankara Üniversitesi, 2006.
• [21] S. G. Meydan Yıldız, “Çevre bilinci ve eko-kent planlaması: Gölbaşı özel çevre koruma bölgesi örneği,” Doktora Tezi, Sosyal Çevre Bilimleri Anabilim Dalı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2016.
• [22] S. A. Mırghaemi, “Akıllı kentler üzerine bir inceleme: Türkiye örneği,” Yüksek lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2019.
• [23] G. Nair, “Kentsel yaşamın bilgi ve iletişim teknolojilerinin ışığında yeniden inşası ve Anadolu’dan bir örnek: Sivas Belediyesi’nin akıllı kent uygulamaları,” Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, c. 8, s. 1, ss. 521-540, 2018.
• [24] Özel İhtisas Komisyonu, “On Birinci Kalkınma Planı,” T. C. Kalkınma Bakanlığı, Türkiye, 2018.
• [25] A. Özcan, Ekolojik temele dayalı sürdürülebilir kentsel gelişme: Malatya kent örneği üzerinden bir değerlendirme [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/%C3%96ZCAN-Ay%C5%9Fe-EKOLOJ%C4%B0K-TEMELE-DAYALI-S%C3%9CRD%C3%9CR%C3%9CLEB%C4%B0L%C4%B0R-KENTSEL-GEL%C4%B0%C5%9EME-MALATYA-KENT-%C3%96RNE%C4%9E%C4%B0-%C3%9CZER%C4%B0NDEN-B%C4%B0R-DE%C4%9EERLEND%C4%B0RME.pdf
• [26] D. Özdemir Şengül, “Türkiye’de mahalli idare birlikleri,” Yüksek lisans tezi, Kamu Yönetimi Bilim Dalı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye, 2008.
• [27] Bursa Büyükşehir Belediyesi Sağlıklı Şehirler Proje Koordinatörlüğü. (2005). Sağlıklı Bursa İçin Vizyon ve Planlarımız [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.bursa.bel.tr/dosyalar/vizyon_ve_planlarimiz_trk_02_aralik_2005.pdf
• [28] M. A. Sevim, İ. Kırcova, E. Çuhadar, “Yerel Yönetimlerde Akıllı Şehir Vizyonu: Şehir Yönetim Araçları Ve Trendleri,” Strategic Public Management Journal, s. 9, ss. 109-126, 2019.
• [29] H. Tek Turan, “5355 Sayılı Yasaya Göre Türkiye’de Birlikler: Hizmet Sunumunda Adem-i Merkeziyetçi ve Katılımcı Yaklaşım,” Strategic Public Management Journal (SPMJ), c. 1, s. 2, ss. 72-87, 2015.
• [30] Z. Toprak, (2012). Türkiye’de Yerel Yönetimler-Yapılanma Merkez–Yerel Yönetim İlişkileri [Çevrimiçi]. Erişim: https://kisi.deu.edu.tr/zerrin.toprak/TURKIYE'DE%20YEREL%20YONETIMLER%20YAPILANMA.pdf. Erişim Tarihi: 27.12.2020.
• [31] A. Uçar, S. Şemşit, N. Negiz, “Avrupa Birliği akıllı kent uygulamaları ve Türkiye’deki yansımaları,” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, c. 22, s. Kayfor15 Özel Sayısı, ss. 1785-1798, 2017.
• [32] B. Uzun, “Türkiye’de yerel yönetim birlikleri: Türkiye Belediyeler Birliği ve Tarihi Kentler Birliği örnek incelemeleri,” Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi (Kent ve Çevre Bilimleri) Anabilim Dalı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2012.
• [33] E. Yalçın, “Küresel kente alternatif olarak sakin şehir: Türkiye sakin şehirleri üzerinden değerlendirme,” Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, c. 19, s. 38, 2019.
• [34] A. N. Fidan, J. Alan, E. Güniçen. (2017). Sağlıklı Bursa İçin Vizyonumuz ve Planlarımız [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.skb.gov.tr/wp-content/uploads/2017/12/Bursa-Buyuksehir-Belediyesi.pdf
• [35] Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi. (2019, 29 Mart). Akıllı Şehirler Kahramanmaraş [Çevrimiçi]. Erişim: https://kahramanmaras.bel.tr/fs/dosyalar/akilli_sehir_kahramanmaras_katalog.pdf
• [36] B. Kavcar. (2017, 28 Şubat). Eko-kent Kent Modeli [Çevrimiçi]. Erişim: http://sbpturkiye.com/eko-kent-modeli.html
• [37] Cıttaslow Türkiye. (2014). Başka Bir Dünya Mümkün [Çevrimiçi]. Erişim: https://cittaslowturkiye.org/
• [38] World Healty Organization. (2020, 02 Şubat). Countries. [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.who.int/countries
• [39] Türkiye Belediyeler Birliği. (2005, 29 Eylül). Mahalli İdare Birlikleri. [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.tbb.gov.tr/belediyelerimiz/mahalli-idare-birlikleri/
• [40] Mahalle İdare Birlikleri Kanunu, T.C. Resmi Gazete, s. 25842, 26 Mayıs 2005.
• [41] Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği. (2020, 23 Mart). Sunumlar. [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.skb.gov.tr/kategori/sunumlar/
• [42] Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü. (2019, Mart). Akıllı Şehirler Beyaz Bülteni. [Çevrimiçi]. Erişim: https://webdosya.csb.gov.tr/db/cbs/menu/akillisehirlerkitap_20190311022214_20190313032959.pdf
• [43] Birleşmiş Kentler ve Yerel Yönetimler Orta Doğu ve Batı Asya Bölge Teşkilatı. (2020, 10 Aralık). [Çevrimiçi]. Erişim: http://uclgmewa.org/ak%C4%B1ll%C4%B1-%C5%9Fehir-gaziantep/
• [44] F. Yalım, “Yavaş Şehir (Cıttaslow) Hareketi Ekseninde Kent markalaşması ve Kent İletişimi: Kırklareli Vize Yavaş Şehir Örneği,” Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, c. 6, s. 2, ss. 1-28, 2018.
• [45] Healty World News. (2020, 13 Aralık). Dünya Sağlık Örgütü Sağlıklı Şehirler Projesi ve Aşamaları ile Türkiye (1987-2020) [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.healthworldnews.net/dunya-saglik-orgutu-saglikli-sehirler-projesi-ve-asamalari-ile-turkiye-1987-2020/
• [46] Çevre Şehircilik Bakanlığı. (2016). İklime Dirençli Kentler [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.ipa.gov.tr/assets/uploads/files/climate_change_261217.pdf
• [47] Ş. G. Eren, “Tokyo: Solaris-Güneş İmparatorluğu’nun Dirençli, Kırılgan ve Tehlikeli Kenti,” Kent Araştırmaları Dergisi, c. 10, s. 28, ss. 907-941, 2019.
• [48] Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği, “Sağlıklı Kentler İçin Yenilenebilir Enerji,” Sağlıklı Kentler Birliği Mersin Konferansı, 2016.
• [49] Smart City Kayseri. (2019). Akıllı Şehircilik Çalıştayı [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.smartcitykayseri.com/akilli-sehircilik-calistayi
• [50] Bursa Büyükşehir Belediyesi. (2018). Akıllı Şehir Yolunda Bursa [Çevrimiçi]. Erişim: http://akillisehir.bursa.bel.tr/
• [51] Bursa Büyükşehir Belediyesi. (2017). Bursa Sürdürülebilir Enerji ve İklim Değişikliği Uyum Planı [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.bursa.bel.tr/dosyalar/bursa_busecap_2017.pdf
• [52] Bursa Büyükşehir Belediyesi. (2015, 28 Haziran). Bursa'nın Karbon Ayak İzi Belirleniyor [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.bursa.bel.tr/bursanin-karbon-ayak-izi-belirleniyor/haber/19733
• [53] Nilüfer Belediyesi. (2018, 30 Mart). Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı İzleme [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.nilufer.bel.tr/dosya_yoneticisi/enerjieylem2.pdf
• [54] Bursa Büyükşehir Belediyesi. (2020, Mart). Bursa İli Işık Kirliliği Araştırma Projesi Sonuç Raporu [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.skb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/07/Bursa-BIKA-Raporu.pdf
• [55] 5393 Belediye Kanunu, T.C. Resmi Gazete, s. 25874, 3 Temmuz 2005.
• [56] Türkiye Belediyeler Birliği. (2014, 23 Haziran). 6360 Sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna İlişkin Rehber [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.tbb.gov.tr/storage/userfiles/rehber_ve_bilgi_notlari/6360_torba_personel_rehber.pdf
• [57] Sağlıklı Kentler Birliği. (2004). Birlik Tüzüğü. [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.skb.gov.tr/birlik-hakkinda/tuzuk/
• [58] World Healty Organization. (2015, Kasım). DSÖ Avrupa Sağlıklı Şehirler Ağı 6. Faz (2014-2018) Hedefler ve Şartlar [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.skb.gov.tr/wp-content/uploads/2015/11/DSO-Avrupa-Saglikli-Sehirler-Agi-6.-Faz-Rehberi.pdf
• [59] Sağlıklı Kentler Birliği. (2015, 24 Kasım). Sağlıklı Şehirler Hareketi [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.skb.gov.tr/saglikli-sehirler-hareketi-s13520k/
• [60] Sağlıklı Kentler Birliği. (2018, 12-13 Şubat). Avrupa Sağlıklı Şehirler Ağı [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.skb.gov.tr/dunya-saglik-orgutu-avrupa-saglikli-sehirler-agi/
• [61] İstanbul Büyükşehir Belediyesi. (2017, 1-2 Ağustos). Sürdürülebilir Akıllı Şehirler Çalıştayı Bilgi Kitapçığı [Çevrimiçi]. Erişim: https://recturkey.files.wordpress.com/2017/08/surdurulebilirakillisehirlercalistayi_kitapcik_vf.pdf
• [62] Yenipazar Belediyesi. (2020, 14 Temmuz). Sağlıklı Kent [Çevrimiçi]. Erişim: https://yenipazar.bel.tr/?s=sa%C4%9Fl%C4%B1kl%C4%B1+kent
• [63] Newsweek. (2019). World's Smartest Cities - The Newsweek Momentum Awards [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.newsweek.com/momentum-awards-worlds-smartest-cities
• [64] E. Sandalcı. (2018, 1 Kasım). Dünyadan Akıllı Şehir Örnekleri [Çevrimiçi]. Erişim: https://magg4.com/dunyadan-akilli-sehir-ornekleri/
• [65] Anonim. (2012, 7 Kasım). Akıllı Şehirlere Dünyadan Örnekler. [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.ekoyapidergisi.org/186-akilli-sehirlere-dunyadan-ornekler.html
• [66] Anonim. (1 Ekim 2021). Smart Dubai 2021 [Çevrimiçi]. Erişim: https://2021.smartdubai.ae/
• [67] İstanbul Büyükşehir Belediyesi. (2019, 29 Aralık). İstanbul Akıllı Şehir Projesi Çevre Odak Alanı Çalıştayı [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.isbak.istanbul/istanbul-akilli-sehir-projesi-cevre-odak-alani-calistayi-gerceklestirildi/