Bedroom Development in Apartment Types Houses since 1923: The Case of Konya

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 5, 1909 - 1926, 31.10.2021

Betül Hatipoğlu Şahin Ayşenur Dağ Gürcan

https://doi.org/10.29130/dubited.868831

Öz

Especially after the establishment of the Republic, effects of the Industrial Revolution and industrialization began to be felt in the cities with the arising housing problem. Apartment type housing is also one of the most important forms of housing production, because of the areas it occupies in cities. Konya, which was chosen as the study area, was also affected by the housing problem. For this reason, different types of apartment buildings took place in the city in different periods. In the study, three apartments selected for each specified period. Totally twelve apartments were examined in the context of the spatial setup. The aim of the study has been determined as examining the change of the "bedroom" space, which is one of the most important units of the residence and meets the basic needs such as sleeping, resting, dressing, and sometimes washing, over the specified periods. The change of bedroom unit was asked to be discussed with the location reading, justified access graph and visible area analysis made on the plans of these structures. It is anticipated that this study will be important in order to open the discussion of the change of the bedroom, which is the most personal space of the house, and to reference future studies.

Anahtar Kelimeler

Housing, Bedroom, Apartment, Konya

1923 Yılından Günümüze Apartman Tipi Konutlardaki Yatak Odası Gelişimi: Konya Örneği

Öz

Cumhuriyetin kurulması ve sonrasında Sanayi Devriminin/endüstrileşmenin etkilerinin kentlerde hissedilmeye başlamasıyla konut sorunu ortaya çıkmıştır. Apartman tipi konut da en önemli konut sunum biçimlerinden bir tanesi olup, kentlerde kapladıkları alanlar dolayısıyla önem taşımaktadır. Çalışma alanı olarak seçilen Konya kenti de konut sorunundan etkilenmiştir. Bu nedenle farklı dönemlerde farklı tipte apartmanlar kentte yerini almıştır. Belirlenen dört dönem içinde üçer adet seçilen apartman tipi konutlarla, çalışmada on iki adet apartman mekân kurgusu bağlamında irdelenmiştir. Çalışmanın amacı ise; konutun en önemli birimlerinden olan, yatma-uyuma-dinlenme-giyinme bazen yıkanma gibi temel ihtiyaçları karşılayan “yatak odası” mekânının, belirlenen dönemler içindeki değişimini irdelemek olarak belirlenmiştir. İncelenen örneklerin planları üzerinden yapılan mekân okuması, erişim grafiği ve görünür alan analizleriyle yatak odası biriminin değişimi tartışmaya açılmak istenmiştir. Konutun en kişisel/mahrem mekânı olan yatak odasının değişimini tartışmaya açmak ve gelecek çalışmalara referans olmak amacıyla bu çalışmanın önemli olacağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Konut, Yatak odası, Apartman, Konya

Kaynakça

• [1] Encyclopaedia Britannica. (2020, 7 Eylül). Apartment house. [Online]. Erişim:http://www.britannica.com/technology/apartment-house
• [2] Anonim, “Apartman, çok katlı kolektif konut, bir görsel belgeleme,” Arrademento Mimarlık Dergisi, s. 4, ss. 48-56, 2007.
• [3] A. Stevenson, "Apartment," Oxford Dictionary of English, 3. baskı, Oxford, UK: Oxford University Press, 2010, ss. 521.
• [4] Dictionnaire de Français Larousse. (2020, 7 Eylül). Appartement. [Online]. Erişim: http://www.larousse.fr/dictionnaires/francais/appartement/4651?q=appartement#4632
• [5] T. Görgülü, ‘’Apartman tipolojisinde geçmişten bugüne; kira apartmanından “Rezidans’a Geçiş,’’ TÜBA-KED, s. 14, ss. 165-178, 2016.
• [6] U. Tanyeli, İstanbul 1900-2000 Konutu ve Modernleşmeyi Metropolden Okumak, 1. baskı, İstanbul, Türkiye: Akın Nalça Kitapları, 2004, ss. 25.
• [7] G. P. Gökmen, “Türkiye’de apartmanlaşma süreci ve konut kültürü,” Güney Mimarlık, s. 5, ss. 12-16, 2011.
• [8] S.H. Eldem, Türk Evi Plan Tipleri, 1. Baskı, İstanbul, Türkiye: İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yayınları, 1954, ss. 25.
• [9] A. D. Öncel, Apartman-Galata'da Yeni Bir Konut Tipi, 1. baskı, İstanbul, Türkiye: Kitap Yayınevi, 2010, ss.263.
• [10] D. Demirarslan, “Osmanlı’da Modernleşme/ Batılılaşma Sürecinin İç Mekân Donanımına Etkileri”, Erdem, c.16, s. 45-46-47, ss. 35-66, 2006.
• [11] M. Akalın, "Sosyal konutların Türkiye’nin konut politikaları içerisindeki yeri ve Toki’nin sosyal konut uygulamaları," Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 26, s. 1, ss. 107-124, 2016.
• [12] Y. Sey, “Cumhuriyet Döneminde Konut,” Bilanço’98 75 Yılda Değişen Kent ve Mimarlık, 1. baskı, İstanbul, Türkiye: Tarih Vakfı, 1998, ss. 273-300.
• [13] A. Çoban, "Cumhuriyetin ilanından günümüze konut politikası," Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, c. 67, s. 03, ss. 75-108, 2012.
• [14] N. Bayraktar, “Bonatz'ın Türk Evi Sevgisinin Biçimsel Aktarımı: Saraçoğlu (Namık Kemal Mahallesi)”, Arredemento Mimarlık, s.06, ss. 66-74, 2011.
• [15] R. Keleş, Kentleşme Politikası, 14. baskı, Ankara, Türkiye: İmge Kitabevi, 2015, ss. 422-485.
• [16] E. Akcan, Çeviride Modern Olan – Şehir ve Konutta Türk-Alman İlişkileri, 1. Baskı, İstanbul, Türkiye: Yapı Kredi Yayınları, 2009, ss. 228-241, 314, 363.
• [17] İ. Tekeli, Konut Sorununu Konut Sunum Biçimleriyle Düşünmek, 1. baskı, İstanbul, Türkiye: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2009, ss. 178.
• [18] A. Batur, “Modern Mimarlık Hareketinin Mimarlık Yayınlarında Ele Alınışı ve Yayınların Uygulamaya Etkisi”, Mimarlık, s.215-216, ss.35-38, 1985.
• [19] S. Bozdoğan, Modernizm ve Ulusun İnşası: Erken Cumhuriyet Türkiye’sinde Mimari Kültür, 1. baskı, İstanbul, Türkiye: Metis Yayınları, 2002, ss: 203, 322.
• [20] İ. Aslanoğlu, Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı (1923-1938), 3. baskı, İstanbul, Türkiye: Bilge Kültür Sanat, 2010, ss. 79-81.
• [21] E. B. Fındıklı, “Millilik, mobilya ve zevk terbiyesi: mimar ve dekoratörlerin mobilya üzerine sürdürdükleri tartışmalar (1931-1950),” Tarih Okulu Dergisi (TOD), s. 32, ss. 87-114, 2017.
• [22] U. Tanyeli, “Konut Mekânında Modernite Kavgası” Mimarlık, s. 262, ss. 16-18, 1995.
• [23] S. Bozdoğan, “Türk Mimari Kültüründe Modernizm: Genel Bir Bakiş,” Türkiye’de Modernleşme ve Ulusal Kimlik, 3. baskı, İstanbul, Türkiye: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1998, ss. 190-217.
• [24] D. Koca, “Türkiye’de çağdaş konut üretiminin yeniden okunması,” Tasarım + Kuram, c. 11, s. 19, ss. 19-36, 2015.
• [25] S. F. Büyükçam, “Türk evinden apartmana Türkiye’de konut olgusu; 1950-1980 dönemi İstanbul apartmanları,” Dicle Üniversitesi 1. Uluslararası Mimarlık Sempozyumu, Diyarbakır, Türkiye, 2018, ss. 64-78.
• [26] M. Yeni̇ce, "Türkiye'nin kentsel dönüşüm deneyiminin tarihsel analizi," Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, c. 16, s. 1, ss. 76-88, 2014
• [27] T. Görgülü ve S. K. Koca, “Türkiye’de barınma biçimlerinde yaşanan değişimler: son dönemde yapılan tüketim odaklı konutlar”, Mimarlık, s. 337, ss. 29-33, 2007.
• [28] M. Akalın, "Mekânsal Ayrışmanın Bir Yeni Biçimi Olarak Kapalı Siteler Akkent Konutları Örneği", Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 9, s. 2, ss. 923-956, Ara. 2016, doi:10.17218/hititsosbil.280823
• [29] T. Görgülü, “İstanbul’da çeşitlenen konut üretim biçimleri ve değişen konut alışkanlıkları”, Mimarist, s. 7, ss. 50-56, 2003.
• [30] B. Hillier ve J. Hanson, The Social Logic of Space, Londra, UK: Cambridge University Press, 1984, 147-155.
• [31] M. Benedikt, “To Take the Hold of Space: Isovists and Isovist Fields”, Environment and Planning B, c. 6, s.1, ss. 47-65.
• [32] C. Berk, Konya Evleri, 1. baskı, İstanbul, Türkiye: İstanbul Matbacılık, 1951, ss. 46-48.
• [33] M. Ulusoy ve H. E. Ulusoy, “Kültürel değişim bağlamında konut; Konya örneği,” Artium, c. 3, s. 1, ss. 30-38, 2015.
• [34] M. Ulusoy, Konya’da Apartman Yapılarının Tarihi Gelişimi, 1. baskı, Konya, Türkiye, 2006, ss. 43-44, 213-216.
• [35] Ş. Süslü, “Konya'da apartman yapılarının tarihi süreç içinde cephe özelliklerinin gelişimi,” Yüksek lisans tezi, Mimarlık, Fen Bilimleri Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye, 2009.
• [36] Y. İ. Güney, “Konutta mekânsal organizasyon ve toplumsal cinsiyet: yirminci yüzyıl Ankara apartmanları,” Cins Cins Mekân, 1. baskı, İstanbul, Türkiye: Varlık, 2009, ss. 102-135.
• [37] U. Tanyeli, Yıkarak Yapmak: Anarşist Bir Mimarlık Kuramı İçin Altlık, 1. baskı, İstanbul, Türkiye: Metis Yayınları, 2017, ss: 341-342.