Daylight as a Design Element: Jean Nouvel

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 5, 1724 - 1738, 31.10.2021

Zeynep Bahar , Şengül Yalçınkaya

https://doi.org/10.29130/dubited.894120

Öz

Many architects have treated natural light as a design element and used it differently and uniquely throughout history. Advances in technology and materials have led to the emergence of new systems and applications, providing us with alternative ways to use natural light as a design element. Jean Nouvel, an architect who is famous for the systems and structures he used in his recent designs, hasprovided original examples of his effective use of daylight. This paper focused on Jean Nouvel's designs because they are an important source of data in terms of the effect of an architectural structure on spaces, the significance of natural light in design, and the way light is let in and used there.The study included a diagram keeping track of the general trends of how Jean Nouvel used natural light as a design element. For this, the study addressed his buildings where he uses daylight effectively. With such elements as dynamic play of light/shadow and patterns on surfaces, the natural light gives a sense ofcharacterand meaning to space and helps it integrate with the building.The dynamism and experiential fictions evoked by natural light allow users to associate the building with light. In the same way, the transposing role of light and the diversity it brings to spaces make it one of their building blocks.

Anahtar Kelimeler

Daylight, interior design, natural light, Jean Nouvel, design

Bir Tasarım Öğesi Olarak Gün Işığı: Jean Nouvel

Öz

Doğal ışık geçmişten günümüze kadar birçok mimar tarafından bir tasarım olgusu olarak ele alınarak tasarımlarında farklı ve özgün olarak kullanılmıştır. Günümüzde de gelişen teknoloji ve malzemelerle beraber ortaya konulan sistem ve uygulamalar doğal ışığın tasarım öğesi olarak kullanılmasına alternatif yollar sunmaktadır. Yakın dönemde tasarımlarında kullandığı sistem ve strüktürlerle ünlü mimar Jean Nouvel, gün ışığını etkin kullanımına özgün örnekler vermiştir. Yapıların mekânlarda oluşturduğu etki ve tasarım anlayışında doğal ışığın yeri; mekâna alınış ve kullanım biçimi yönüyle önemli veri kaynağı olacağı düşünüldüğünden, Jean Nouvel’in tasarımları çalışmada konu edinilmiştir. Tasarımcının; tasarım öğesi olarak doğal ışık üzerine genel eğilimlerinin izlenebileceği bir diyagram oluşturulmuştur. Bunun için Jean Nouvel’in, gün ışığını etkin kullandığı yapıları analiz edilmiştir. Sonuç olarak mekânda kullanılan doğal ışık mekâna karakteristik bir özellik katarak; mekânda ışık gölge oyunlarıyla hareketlilik, yüzeylerde desen oluşumu gibi unsurlar, mekânları anlamlandırıp yapı ile bütünleşmesine yardımcı olmaktadır. Işık sayesinde mekânlarda oluşan bu hareketlilik ve deneyimsel kurgular, kullanıcıların yapıyı ışık ile ilişkilendirmesini sağlamaktadır. Aynı şekilde ışığın yer değiştirici rolü ile mekâna sunduğu bu çeşitlilikler, onu mekânın yapı taşı haline getirmiştir.

Anahtar Kelimeler

günışığı, iç mekan tasarımı, doğal ışık, Jean Nouvel, tasarım

Kaynakça

• [1] G. Yıldız, “Doğal ışığın mimari mekânı biçimlendirmesi ve anlam boyutu üzerine (Louis I Kahn ve TadaoAndo),” Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 1995.
• [2] A.B. Tevfikler, “Daylighting and its effects on interior atmospheres,” M.S.thesis, Department of Interior Architecture and Environmental Design and Institute of Fine Arts, Bilkent University, Ankara, Turkey, 1996.
• [3] B. Atabay, “Doğal ve yapay ışığın mekânı anlamlandırma gücü ve bir arada bulunma dinamikleri,” Yüksek Lisans tezi, Mimarlık Ana Bilim Dalı, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2010.
• [4] M. Elibaidi, “Effect of daylight on students’ behavior in libraries,” M.S. thesis, The Graduate School of Natural and Applied Sciences, Çankaya University, Ankara, Turkey, 2017.
• [5] G. Sedef, “Doğal ışığı duygu durum üzerindeki etkileri Sancaklar Camii incelemesi,” Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2018.
• [6] D. Bayhan, “Gün ışığı almayan kapalı mekânlarda gün ışığı etkisi yaratan uygulamaların kullanıcı algısına etkisi üzerine bir çalışma,” Yüksek Lisans tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2018.
• [7] G. Üçüncü, “Gün ışığı kullanımı açısından Le Corbusier, Alvar Aalto ve Tadao Ando arasındaki benzerlikler ve farklılıklar,” Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Türkiye, 1995.
• [8] D. Tezel, “Mekân tasarımında doğal ışığın etkileri,” Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2007.
• [9] P. Özmen, “20. yüzyıl başlarından 1980’lere kadar uzanan süreçte modern mimarlıkta doğal ışık kullanımının irdelenmesi,”Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Türkiye, 2010.
• [10] O. Omar, “Advanced daylight technologies for sustainable architectural design,” M.S. thesis, The Department of Architecture Faculty of Engineering, Alexandrıa University, Alexandria, Egypt, 2008.
• [11] M. Moayed, “İç mekânda gün ışığı kullanımının sürdürülebilir tasarım kriterleri,” Yüksek Lisans tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2011.
• [12] A. Taghızadeh Sapchı, “Sürdürebilir müzelerde mekânsal tasarım kriterleri ve gün ışığı kullanımı,” Yüksek Lisans tezi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2016.
• [13] P. Demirel Etli, “Sürdürülebilir mimarlık kapsamında mimarlık ofislerinde ışığın tasarımdaki rolü ve önemi,” Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Türkiye, 2013.
• [14] K. Akkaş, “Jean Nouvel yapılarında malzeme kullanımı üzerine bir araştırma,” Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Uludağ Üniversitesi, Bursa, Türkiye, 2019.
• [15] İ. Altan, “Mimaride ışık gölge ilişkilerinin psikolojik etkileri üzerine bir araştırma,” Doktora tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 1983.
• [16] S.E. Rasmussen, Experiencing Architecture,Cambridge, USA:The MIT Press, 1964.
• [17] F. Özorhon, “Mimari mekân kimliğini belirleyen yönüyle doğal ışık,” Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2002.
• [18] J. Joedicke, Space and Form in Architecture, Stuttgart, Germany: Karl Kramer Verlag, 1985.
• [19] Ş. Ö. Gür, Mekân Örgütlenmesi, Trabzon, Türkiye: Gür Yayıncılık, 1996.
• [20] E. Aksugür, “Renk çeşitlerinin özellikleri ayrı iki ışık kaynağı altında, mekânın algılanan büyüklüğüne etkisi,” Doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 1977.
• [21] Anonim. (2021, 18 Ocak). Pantheon Tapınağı [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.shutterstock.com/search/roman+pantheon.
• [22] Anon, Louis I. Kahn ve Tarih, İstanbul, Türkiye: Boyut Yayın Grubu, 2002.
• [23] Anonim. (2021, 24 Ocak). Işık Kilisesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.archdaily.com/101260/ad-classics-church-of-the-light-tadao-ando.
• [24] Y. Gök ve A. Kayserili, “Geleneksel Erzurum evlerinin kültürel coğrafya perspektifinden incelenmesi,” Doğu Coğrafya Dergisi, c. 18, s.30, ss. 175-216, 2013.
• [25] Anonim. (2021, 5 Mart). Sancaklar Camii [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.archdaily.com/516205/sancaklar-mosque-emre-arolat-architect.
• [26] E. Tatar, “Sürdürülebilir mimarlık kapsamında çalışma mekânlarında gün ışığı kullanımı için bir öneri,” Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, c. 17, s. 1, ss. 147-162, 2013.
• [27] M. Roginska-Niesluchowska, “The relationship between architectural detail and light in contemporary architecture,” presented at The 1st Virtual International Conference on Advanced Research in Scientific Fields, Slovakia, Dec. 3-7, 2012.
• [28] Heatherwick. (2021, 3 Mart). UK Pavilion [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.heatherwick.com/projects/spaces/uk-pavilion/.
• [29] B. Manav, T. Kutlu, ve M.Ş. Küçükdoğu, “Mimaride kullanılan cam türlerinin aydınlatma açısından incelenmesi,” 5. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu’nda sunuldu, İzmir, Türkiye, 2009.
• [30] A.K. Yener, “Binalarda gün ışığından yararlanma yöntemleri: Çağdaş teknikler,” VIII. Ulusal Tesisat Kongresi’nde sunuldu,İzmir, Türkiye, 2007, ss. 231-241.
• [31] Anonim. (2020, 3 Aralık). Arap Dünya Endüstri Müzesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.archdaily.com/162101/ad-classics-institut-du-monde-arabe-jean-nouvel.
• [32] Anonim. (2020, 24 Aralık). Arap Dünya Endüstri Müzesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://visuallexicon.wordpress.com/2017/10/04/arab-world-institute-jean-nouvel/.
• [33] Anonim. (2020, 3 Aralık). Agbar Kulesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://en.wikiarquitectura.com/building/agbar-tower/#.
• [34] Anonim. (2021, 2 Ocak). Agbar Kulesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://barcelonalowdown.com/torre-agbar-barcelonas-21st-century-icon/.
• [35] Anonim. (2021, 2 Ocak). Agbar Kulesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.thoughtco.com/buildings-and-projects-by-jean-nouvel-4065275.
• [36] Anonim. (2021, 18 Ocak). Agbar Kulesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.pedelta.com/structural-review-of-the-dome-of-agbar-tower-p-45-en.
• [37] Anonim. (2020, 14 Kasım). Torre Kulesi [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.jeannouvel.com/en/projects/tour-agbar/.
• [38] Anonim. (2021, 18 Ocak). Agbar Kulesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.tecnospa.com/ko-kr/projects/agbar-tower.
• [39] Anonim. (2020, 30 Kasım). Doha Kulesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://thetowerinfo.com/buildings-list/doha-tower/.
• [40] Anonim. (2020, 3 Aralık). Doha Kulesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://en.wikiarquitectura.com/building/doha-tower-burj-doha/.
• [41] Anonim. (2020, 8 Kasım).Doha Kulesi [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.jeannouvel.com/en/projects/doha-9-high-rise-office-tower/.
• [42] Anonim. (2020, 3 Aralık). Doha Kulesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://archnet.org/sites/15150/media_contents/108722.
• [43] Anonim. (2021, 2 Ocak). Louvre Abu Dhabi Müzesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://thespaces.com/louvre-abu-dhabis-giant-dome-creates-a-rain-of-light/.
• [44] Anonim. (2020, 18 Kasım). Louvre Abu Dhabi Müzesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.archdaily.com/883157/louvre-abu-dhabi-atelier-jean-nouvel.
• [45] Anonim. (2021, 2 Ocak). Louvre Abu Dhabi Müzesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.arc magazine.com/louvre-abu-dhabi-uae/.
• [46] Anonim. (2020, 18 Kasım). Arap Dünya Endüstri Müzesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.damlatoker.com/mercekte-arap-dunya-enstitusu-jean-nouvel/.
• [47] G. Nastase, M. Hornet, A. Şerban, and R. Gavrılıuc, “Office buildings wıth double-skin façade in Europe,” Bulletin of theTransilvania University of Braşov, vol. 5, no. 54, pp. 231-236, 2012.
• [48] Anonim. (2021, 10 Ocak). Doha Kulesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.scalemag.online/dohas-most-famous-highrise-building/.
• [49] Anonim. (2020, 21 Kasım). Louvre Abu Dhabi Müzesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.elumatec.com/upload/customer-magazine/file/elumatec_AG_360Grad_2018-01_TR-U23y.pdf.
• [50] Anonim. (2021, 10 Ocak). Jean Nouvel [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.yapi.com.tr/haberler/jean-nouvel-kopyala---yapistir-mimarliga-karsiyim_49979.html.