Yüksek miktarda kimyasal madde içeren tekstil endüstrisi atıksuları önemli çevresel kirletici kaynaklarındandır. Çalışmada, tekstil endüstrisinde ürünlerin boyanmasında kullanılan katyonik boyar maddelerden olan Maxilon Blue GRL’nin ucuz ve ülkemizde bol bulunan illit kil minerali ile giderimi araştırılmıştır. FTIR, XRF ve SEM analizleri ile kil mineralinin karakterizasyonu yapılmıştır. Optimizasyon yöntemi olarak Yanıt Yüzey Yöntemi’nin (YYY) Merkezi Kompozit Tasarımı (MKT) kullanılmıştır. Optimizasyon yönteminde başlangıç boyar madde konsantrasyonu (100-500 mg/L), katı sıvı oranı (0,2-0,6 g/L), pH (4-8) ve sıcaklık (15-55 °C) bağımsız değişkenler olarak, yüzde giderim verimi ve adsorbent kapasitesi (q) ise bağımlı değişkenler olarak seçilmiştir. MKT’den belirlenen tasarım şartlarında kesikli sistemde deneyler gerçekleştirilmiş ve elde edilen deneysel sonuçlar YYY’de değerlendirilerek yüzde giderim verimi ve adsorbent kapasitesinin hesaplanabileceği model denklemler türetilmiştir. Yüzde giderim verimi ve adsorbent kapasitesi için elde edilen deneysel sonuçlar ile model sonuçları karşılaştırılmış ve % 95 güvenilirlik seviyesi için R2 değerleri sırası ile 0,9845 ve 0,9509 olmuştur. Ayrıca ANOVA analizi yapılarak prosesi etkileyen parametreler ve parametrelerin ikili etkileşimleri ortaya konulmuştur. Yüzde giderim verimi ve adsorbent kapasitesini maksimum yapan şartlar ayrı ayrı belirlenmiş ve bu şartlarda doğrulama deneyleri yapılmıştır. Yüzde giderim verimi için elde edilen optimum şartlar; başlangıç konsantrasyonu 100 mg/L, pH 4, katı sıvı oranı 0,6 g/L ve sıcaklık 15 °C olarak belirlenmiş ve bu şartlarda %100 boya giderimi sağlanmıştır. Adsorbent kapasitesi için elde edilen optimum şartlar ise; başlangıç boya konsantrasyonu 250 mg/L, pH 8, katı sıvı oranı 0,2 g/L ve sıcaklık 55 °C olarak belirlenmiştir, bu şartlarda 631,5 mg/g adsorbent kapasitesi elde edilmiştir.
Textile industry wastewater which contains high chemical materials is one of the important sources of the environmental pollutants. In this study, the removal of Maxilon Blue GRL cationic dye, which is used for dyeing of products in the textile industry, with the cheap and abundant illite clay mineral in our country has been investigated. The clay mineral was characterized by FTIR, XRF and SEM analyzes. The Central Composite Design (CCD) of the Response Surface Methodology (RSM) was used as optimization method. In the optimization method, the initial dye concentration (100-500 mg/L), solid to liquid ratio (0,2-0,6 g/L), pH (4-8) and temperature (15-55 °C) were chosen as independent variables, and the removal efficiency (%) and adsorbent capacity (q) were selected as dependent variables. Experiments were carried out in a batch system under the design conditions determined from CCD. The experimental results are evaluated by RSM and model equations in which removal efficiency and adsorbent capacity can be calculated were derived from RSM. The comparison of the results obtained from experimental and model equations for removal efficiency (%) and adsorbent capacity (q) was performed and R2 values for the confidence level of 95% were 0.9845 and 0.9509, respectively. In addition, the parameters affecting the process and the dual interactions of the parameters were revealed by ANOVA analysis. The conditions that maximize the removal efficiency (%) and adsorbent capacity (q) were determined for each individually and confirmation experiments carried out under these conditions. The optimum conditions for removal efficiency (%) were determined as initial concentration (100 mg/L), pH (4), solid to liquid ratio (0,6 g/L) and temperature (15 °C) and dye removal efficiency of 100% was obtained in these conditions. Otherhand, the optimum conditions for adsorbent capacity were determined as initial dye concentration (250 mg/L), pH (8), solid to liquid ratio (0.2 g/L) and temperature (55 °C) and the adsorbent capacity was obtained as 631.5 mg/g in these conditions.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Mühendislik |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Ocak 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 10 Sayı: 1 |