Burdur ili Kabakgillerinde Karpuz Mozayik Virüsü-2 ve Hıyar Mozayik Virüsü’nün Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 957 - 964, 29.04.2024

Handan Çulal Kılıç , Ahmet Kahraman

https://doi.org/10.29130/dubited.1283096

Öz

Burdur ili kabakgil üretim alanlarında 2021 yılında gerçekleştirilen sürvey çalışmalarında Karpuz mozayik virüsü-2 (Watermeleon mosic virus-2: WMV-2) ve Hıyar mozayik virüsü (Cucumber nosaic virus: CMV)’nü saptamak amacıyla 92 kabakgil yaprak örneği toplanmıştır. Sürveylar sırasında bitkilerde mozayik, kıvırcıklaşma, deformasyon, nekroz ve sararma belirtileri gözlemlenmiştir. Örnekler WMV-2 ve CMV’ye spesifik antikorlar kullanılarak DAS-ELISA (Double antibody sandwich enzyme linked immunosorbent assay) yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. DAS-ELISA testi sonucunda alınan 92 adet yaprak örneğinin 13’ünde (%14.13) WMV-2, 15’inde (%16.30) CMV enfeksiyonu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kabakgiller,, Virüs, WMV-2, CMV, DAS-ELISA

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK 2209 A - Üniversite Öğrencileri Yurt İçi / Yurt Dişi Araştırma Projeleri Destekleme Programı

Proje Numarası

2209-A

Teşekkür

Bu çalışma, TÜBİTAK 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı tarafından desteklenmiştir. Desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.

Kaynakça

• [1] S. Engindeniz, “Türkiye’de sebze üretimi ve gelecek için bazı öneriler,” MPM Verimlilik Dergisi, s. 2 ss. 99-117, 2009.
• [2] FAO, [Online] Available: https://www.fao.org/faosta/en, 2022.
• [3] A. Günay, “Özel sebze yetiştiriciliği,” Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, 117, 1993.
• [4] TÜİK, [Online] Available: https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul, 2021.
• [5] H. Lecoq and C. Desbiez, “Viruses of cucurbit crops in the Mediterranean region: an ever changing picture,” Advances in Virus Research, vol. 84, pp. 67-126, 2012.
• [6] M. Jacquemond,” Cucumber mosaic virus,” Advances in Virus Research, vol. 84, pp. 439-504, 2012.
• [7] M.A. Kamberoğlu, C. Desbiez and A.F. Çalışkan, “Characterization of an emerging ısolate of watermelon mosaic virus in Turkey,” International Journal of Agriculture Biology, vol. 17, pp. 211-215, 2015.
• [8] Ş. Topkaya, “Kastamonu ili ve çevresinde kabakgil yetiştirilen alanlarda enfeksiyon oluşturan viral etmenlerin saptanması,” Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, vol. 9, no.1, ss. 65-72, 2020.
• [9] M. Şevik and M. Arlı-Sökmen, “Viruses infecting cucurbits in Samsun, Turkey,” Plant Disease, vol. 87, no. 4, pp. 341-344, 2003.
• [10] S. Yeșil and Ertunç, F. “Virus diseases of cucurbits in Konya province,” Proceedings of the Xth EUCARPIA Meeting on Genetics and Breeding of Cucurbitaceae, 2012, pp. 791-796.
• [11] M. A. Şevik ve M.A. Sökmen, “Samsun ilinde kabakgil bitkilerinde görülen virüs hastalıkları,” IX. Türkiye Fitopatoloji Kongresi, Tekirdağ, Türkiye, 2001, ss. 180-189.
• [12] M. Özaslan, T. Aytekin, B. Bas, I. H., Kılıç, I.D. Afacan and S. Dağ, “Vırus diseases of cucurbits in Gaziantep- Turkey,” Plant Pathology Journal, vol. 5, no. 1, pp. 24-27, 2006. [13] A. Karamanlı, “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuryeti (KKTC)’ nde kabakgil yetiştirilen alanlarda Hıyar mozaik virüsü (Cucumber Mosaic Virus, CMV) ve Kabak Sarı Mozaik Virüsü (Zucchini Yellow Mosaic Virus, ZYMV)’nün surveyi,” Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, Adana, Türkiye, 2007. [14] N. Yardımcı and H. Özgönen, “First report of Cucurbit Aphid-Borne Yellows Virus in Turkey,” Australasian Plant Disease Notes, vol. 2, p. 59, 2007.
• [15] M., Kızmaz, Z.A. Sağır ve S. Baloğlu, “Diyarbakır ve Mardin illeri kabakgil üretim alanlarında görülen viral hastalıkların yaygınlıklarının ve etmenlerinin belirlenmesi,” Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, vol. 53, no. 4, ss. 397-406, 2016.
• [16] A. Çat, N. Yardımcı ve H. Çulal- Kılıç, “Antalya İli ve İlçelerindeki örtüaltı hıyar (Cucumis sativus L.) ve kabak (Cucurbita pepo L.) üretim alanlarında viral etmenlerin saptanması,” Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, vol. 20, no. 1, ss. 129-132, 2016.
• [17] S. Topkaya, C. Desbiez and F. Ertunç, “Presence of cucurbit viruses in Ankara and Antalya province and molecular characterization of coat proteın gene of Zucchini yellow mosaic virus Turkish isolates,” Fresenius Environmental Bulletin, vol. 28, no. 4, pp. 2442-2449, 2019.
• [18] M. Usta, Güller, A. and Günay, A. “The molecular characterization of the coat protein sequence and differentiation of CMV- subgroup I on tobacco from native flora in Turkey,” Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, vol. 48, no. 2, pp. 523-534, 2020.
• [19] M. Karabıyık ve S. Yeşil, “Eskişehir ili kabakgil ekim alanlarında görülen virüs hastalıklarının belirlenmesi,” Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, vol. 58, no. 4, 591-600, 2021.
• [20] A.Karanfil ve S. Korkmaz, “Güney Marmara Bölgesi kabakgil üretim alanlarında cucumber mosaic virus enfeksiyonunun tespiti ve kılıf protein gen diziliminin filogenetik analizi,” Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.58, no. 2, 239-246, 2021.
• [21] A. Kaya and Erkan, S, “İzmir, Aydın, Manisa ve Balıkesir illerinde üretilen kabakgillerdeki viral etmenlerin tanılanması ve yaygınlıklarının belirlenmesi,” Bitki Koruma Bülteni, vol. 51, no. 4, 387-405, 2011.
• [22] Ş. Topkaya, “Kabak sarı mozaik virüsü izolatlarının kodladığı genlerin diziliminin belirlenmesi ve moleküler karakterizasyonu,” Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye, 2015.
• [23] H. Çulal-Kılıç, K. Doğan N. Yardımcı and L. Isparta, “Detection of Zucchini yellow mosaic virus from cucurbits in Burdur province Turkey,” Journal of Multidisciplinary Engineering Science and Technology, vol. 3, no. 4, 4510-4512, 2016.