Mültecilerin Kente Uyum Sürecinde Kent Parklarının Rolü ve İşlevleri: Ulubey Şehit Ömer Karaosmanoğlu Park Örneği

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 3, 1594 - 1613, 31.07.2024

Seynan Güler Dicle Oğuz Başak Yurtseven

https://doi.org/10.29130/dubited.1335785

Öz

Günümüzde, göç hareketliliği tüm dünyada yoğun biçimde yaşanmaktadır. Mültecilerin, menşe ülkelere sığınması ile entegrasyon süreci kendiliğinden başlamakta, kamusal alanın en önemli parçası olan, kentlinin birlikteliğini sağlayan kent parkları bu süreçte etkin bir rol oynamaktadır. “Bugüne kadar tüm dünyada ve özellikle Türkiye’de mülteci sayısının öngörülmez rakamlara ulaşması ile kent parklarının kullanımı nasıl değişmekte ve Ankara’da bu durum nasıl ifade bulmaktadır?” çalışmanın çıkış noktası olurken, “mültecilerin zorlu sosyo kültürel ve ekonomik koşullar altında olması, kent parkı kullanımına yöneltmiş, yerel halkın park kullanımını olumsuz yönde etkilemiştir” çalışmanın hipotezini oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında, dünyada en fazla mülteciye ev sahipliği yapan ülkelerin en başında yer alan, bununla birlikte Ankara’nın Suriyeli nüfusu en yüksek olan Altındağ ilçesinde bulunan Ulubey Şehit Ömer Karaosmanoğlu Park’ı örneklem alanı olarak seçilerek, hem mültecilerin hem de yerel halkın park kullanım eğilimleri, parkı birlikte kullanımına ilişkin ne hissettikleri ve uyum sürecinde parkın bir katkısının bulunup bulunmadığı yüz yüze anket çalışması ile incelenmiştir. Anket verilerine göre; Ulubey Şehit Ömer Karaosmanoğlu Parkı’nı kullanan mülteciler ile yerel halk arasında tam anlamıyla bir uyumun sağlanamadığı ve mülteci kadınların mülteci erkeklere göre uyum konusun da daha çok güçlük çektiği saptanmıştır. Bu çalışma ile mültecilere ev sahipliği yapan ülkelerde bulunan kent parklarının planlanma ve tasarım noktasında yerel yönetimlere çözüm önerileri sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kent parkı, Mülteci, Kente uyum, Ulubey Şehit Ömer Karaosmanoğlu Parkı

The Role and Functions of City Parks in the Adaptation Process of Refugees to the City: The Case of Ulubey Şehit Ömer Karaosmanoğlu Park

Öz

Today, migration mobility is experienced intensely all over the world. As refugees seek asylum in their countries of origin, the process of integration begins spontaneously, and urban parks, which are the most important part of the public space and provide the unity of the city dwellers, play an active role in this process. "How does the use of urban parks change with the unpredictable number of refugees all over the world and especially in Turkey and how does this situation find expression in Ankara?" is the starting point of the study, while "the fact that refugees are under difficult socio-cultural and economic conditions has led to the use of urban parks and negatively affected the use of parks by local people" is the hypothesis of the study. Within the scope of the study, Ulubey Şehit Ömer Karaosmanoğlu Park, located in Altındağ district of Ankara, which is one of the countries hosting the highest number of refugees in the world and has the highest Syrian population in Ankara, was selected as the sample area and the park usage tendencies of both refugees and local people, how they feel about using the park together and whether the park contributes to the adaptation process were examined through a face-to-face survey. According to the survey data; it has been determined that there is not a full harmonization between the refugees using Ulubey Şehit Ömer Karaosmanoğlu Park and the local people and refugee women have more difficulties in harmonization than refugee men. With this study, solution suggestions are presented to local governments at the point of planning and design of urban parks in countries hosting refugees.

Anahtar Kelimeler

Urban park, Refugees, Integration to the city, Ulubey Şehit Ömer Karaosmanoğlu Park

Kaynakça

• [1] C. Acar and D. Sarı, Kentsel Biyoçeşitlilik ve Peyzaj Planlama, [Online]. Available: http://sura.cevreorman.gov.tr, 2005.
• [2] Türkiye İstatistik Yıllığı, Ankara, Türkiye: Devlet İstatistik Yayını, 2000.
• [3] E. Boyacı, “Ülkemizde Kent Parkı İşlevlerini Belirleyen Etmenler”, Yüksek Lisans Tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 2010.
• [4] A. Madanipour, “Social Exclusion and Space”, The City Reader, 4thed., London: Routledge, 2007, pp.158-165.
• [5] M. Weber, “Şehir Modern Kentin Oluşumu (M. Ceylan, Çev.)”, İstanbul, Türkiye: Bakış Yayınları, 2000, s. 173.
• [6] H. Özgüner, “Cultural Differences in Attitude towards Urban Parks and Green Spaces”, Landscape Research, vol. 36, no. 5, pp. 599-620, 2011.
• [7] The UN Refugee Agency (UNCHR) (2023, April 01). Data and Statistics Global Trends [Online]. Available: https://www.unhcr.org/global-trends-report-2022
• [8] S. Low, D. Taplin and S. Scheld, “Rethinking Urban Parks: Public Space and Cultural Diversity”, University of Texas Press, 2005, pp. 226.
• [9] J. Logan, W. Zhang and R. Alba, “Immigrant Enclaves and Ethnic Communities in New York and Los Angeles, American Sociological Review, vol. 67, no. 2, pp. 199-322, 2002.
• [10] S. Savran ve N. A. Sat, “Ankara’da Suriyeli Göçmenlerin Yer Seçimi Tercihlerinin İncelenmesi ve Bir Etnik Kentsel Adacık Örneği Olarak Önder, Ulubey, Alemdağ Mahalleleri”, Ankara Araştırmaları Dergisi, c. 7, s. 2, ss. 283-302, 2019. [11] A. Jacobs, and D. Appleyard, “Toward an Urban Design Manifesto”, Journal of the American Planning Association, vol. 53, no. 1, pp. 112-120, 1987.
• [12] B. Yurtseven ve D. Oğuz, “Kentsel Yeşil Alanlarda Göçmenlerin Mekân Algısı ve Davranış Biçimlerindeki Değişimlerinin Değerlendirilmesi”, Kent Kültürü ve Yönetimi Dergisi, c.14, s.4, ss. 1251-1269, 2021.
• [13] E. Erdönmez ve A. Akı, “Açık Kamusal Kent Mekânlarının Toplum İlişkilerindeki Etkileri”, Megaron, c. 1, s. 1, ss. 67-87, 2005.
• [14] A. Özdemir, “Katılımcı Kent Kimliğinin Oluşumunda Kamusal Yeşil Alanların Rolü”, Planlama, s.1, ss. 37-43, 2007.
• [15] A. Lanfer and M. Taylor. (2023, June 20). Immigrant Engagement in Public Open Space: Strategies for the New Boston [Online]. Available: https://barrfdn.issuelab.org/resources/35867/35867.pdf.
• [16] C. Rishbeth, D. Blachnickaciacek, R. Bynon and T. Stapf (2023, June 15). Refugees Welcome in Parks: A Resource Book [Online]. Available: https://tudastar.menedek.hu/sites/default/files/refugeeswelcome-in-parks-resource-book.pdf.
• [17] C. Thompson, “Urban Open Spaces in the 21st Century”, Landscape and Urban Planning, vol. 68, no. 2, pp. 59-72, 2002.
• [18] E. Gürkaş, “Yer” Üzerine Bir Okuma Denemesi: Samatya’da Yer-Kurma Pratikleri”, Doktora Tezi, Mimarlık Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2010.
• [19] S. Graham and J. Cornell, “Nurturing Relationships: The Gardens of Greek and Vietnamese Migrants in Marrickwille, Sydney”, Australian Geographer, vol. 37, no. 3, pp. 375-393, 2006.
• [20] R. S. Ulrich, “Biophilia, Biophobia, & Natural Landscapes” in The Biophilia Hypothesis, (Kellert, S.R. and Wilson, E.O., Eds), Washington DC: Island Press, 1993, pp. 73-137.
• [21] J. Gehl, “Life Between Buildings. Using Public Space”, 1st ed., Copenhagen, Denmark: Van Nostrand Reinhold, 1996, p. 563.
• [22] Y. Özservet, “Modern Göçebeler Olarak Göçmenler, Mekân ve Şehre Uyum”, Sosyoloji Divanı, c. 3, s. 6, ss. 41-54, 2015.
• [23] J. Darling, “A city of Sanctuary: The Relational Re-imagining of Sheffiel’s Asylum Politics”, Transactions of The Institute of British Geographers, vol, 35, no. 1, pp. 125-140, 2010.
• [24] R. Faragallah, “The impact of productive open spaces on urban sustainability: The Case of El Mansheya Square-Alexandria”, Alexandria Engineering Journal, vol. 57, no. 4, pp. 3969-3976, 2018.
• [25] P. Gobster, “Managing Urban Parks for a Racially and Ethnically Diverse Clientele”, Leisure Sciences, vol. 24, no. 2, pp. 143-159, 2002.
• [26] K. Seeland, S. Dübendorfer and R. Hansmann, “Making Friends in Zurich’s Urban Forests and Parks: The Role of Public Green Space for Social Inclusion of Youth from Different Cultures”, Forest Policy and Economics, vol.11, no. 1, pp. 10-17, 2009.
• [27] C, Bosmans, R. Daher and V. D’Auria, “Recording Permanence and Ephemerality in the North Quarter of Brussels: Drawing at the Intersection of Time, Space, and People”, Urban Planning, vol. 5, no. 2, pp. 249-261, 2020.
• [28] E. Zube and D. Pitt, “Cross-Cultural Perceptions of Scenic and Heritage Landscapes”, Landscape Planning, vol. 8, no. 1, pp. 69-87, 1981.
• [29] B. Yang and R. Kaplan, “The Perception of Landscape Style: a Cross-cultural Comparison”, Landscape and Urban Planning, vol. 19, no. 3, pp. 251-262, 1990.
• [30] E.S. Oliveira, “Immigrants and Public Open Spaces”, Doctorate Thesis, The University of Edinburgh, 2011.
• [31] F. Çelik, “Kentsel Yeşil Alanlarda Güvenlik”, İdealkent, c. 9, s. 23, ss. 58-94, 2018.
• [32] İ. Gündüzöz, “Türkiye ve Dünyada Güvenli Kent Yaklaşımı: Kentsel Güvenlik mi? Güvenli Kent mi?”, Türk İdare Dergisi, s.483, ss. 335-368, 2016.
• [33] D. Temel ve Z. Kahraman, “Göçmen Mahallelerde Konut Dış Mekânında Uyarlama: “Küçük Halep” , Önder Mahallesi, Ankara Örneği”, Ankara Araştırmaları Dergisi, c. 7, s.2, ss. 415-431, 2019.
• [34] S. Mazumdar and S. Mazumdar, “Immigrant Home Gardens: Places of Religion, Culture, Ecology, and Family”, Landscape and Urban Planning, vol.105, no. 3, pp. 258-265, 2012.
• [35] Köse, S. “Çok Kültürcülük Politikalarından Entegrasyon Politikalarına Geçiş: Hollanda’daki Türkiye Kökenli Göçmenler Üzerine Bir İnceleme”, Yüksek Lisans Tezi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Siyaset Bilimi Bilim Dalı, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Türkiye, 2012.
• [36] Altındağ Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü, Ankara, 2021.
• [37] F. Bianchini, “Cultural Planning: An Innovative Approach to Urban Development” in Managing Urban Change, (der.), J. Verwijnen ve P. Lehtovuori, Helsinki, 1996.
• [38] K. Özdamar, “Modern Bilimsel Araştırma Yöntemleri”, Eskişehir, Türkiye: Kaan Kitabevi Yayınları, 2003.
• [39] S. De Dominicis, F. Fornara, U. G. Cancellieri, C. Twigger-Ross ve M. Bonaiuto, “We are at risk, and so what? Place attachment, environmental risk perceptions and preventive coping behaviors,” Journal of Environmental Psychology, vol. 43, pp. 66-78, 2015.
• [40] Y. Hayta, “Kent Kültürü ve Kent Kavramı”, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c.5, s.2, ss. 165-184, 2016.
• [41] S. Savran ve A. Sat, “Ankara’da Suriyeli Göçmenlerin Yer Seçimi Tercihlerinin İncelenmesi ve Bir Etnik Kentsel Adacık Örneği Olarak Önder, Ulubey, Alemdağ Mahalleleri”, Ankara Araştırmaları Dergisi, c.7,s.2,ss. 283-302,2019.
• [42] A. Bakioğlu, F. Artar ve H. İzmir, “Ankara’daki Suriyelilerin Mültecilik Deneyimleri, Göç, Gündelik Yaşam, Geçim Deneyimleri ve Sosyal Dışlanma”, Sosyoloji Derneği Yayını, y. 25,ss.72, 2018.
• [43] B. Sarıoğlu. (2018, January 21). Bu mahallede Türkler azınlık: Ulubey [Online]. Available: https://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/ankara/bu-mahallede-turkler-azinlik-ulubey-40717196
• [44] Anonim. (2018, March). Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Mülteci Hakları Alt Komisyonu; Göç Ve Uyum Raporu [Online]. Available: https://asylumineurope.org/wp-content/uploads/2018/04/resources_goc_ve_uyum_raporu.pdf
• [45] H. Karaslan (2019, January 29). 8 Bin Nüfuslu Mahallenin Üçte İkisi Suriyeli [Online]. Available: https://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/ankara/8-bin-nufuslu-mahallenin-ucte-ikisi-suriyeli-41098453
• [46] Altındağ Büyükşehir Belediyesi (2020) [Online]. Available: https://www.altindag.bel.tr/#!haberler/2020-altindaga-yeni-parklar-
• [47] Altındağ Büyükşehir Belediyesi (2020) [Online]. Available: https://www.altindag.bel.tr/#!ilcemiz
• [48] Altındağ Büyükşehir Belediyesi (2023) [Online]. Available: https://cbs.altindag.bel.tr/
• [49] H. Ekici, “Türk Toplumunda Suriyelilere Yönelik Algılanan Tehditler ve Çözüm Önerileri”, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, s.44,ss.695-730, 2019.