Kırmızı Mercimek Yetiştiriciliğinde Toprağa Farklı Dozlarda Leonardit Uygulamalarının Ekonomik Analizi

Yıl 2022, , 325 - 334, 30.12.2022

Betül Kolay , Ali Öztürkmen

https://doi.org/10.55007/dufed.1169551

Öz

Ekonomik getirisi olmayıp, ekstradan masraf oluşturacak uygulamaların üreticiler tarafından kabul edilmesi çok zordur. Ancak, toprak özelliklerini iyileştirmesi yanı sıra verim artışı sağlayan ve uygulandığı takdirde kar elde edilen uygulamaların üreticilere benimsetilmesi çok kolaydır. Toprağa uygulanan organik toprak düzenleyicilerin bitki gelişimi ve toprak özellikleri üzerine olan etkisinin yanı sıra ekonomik getirisinin olup olmadığı hususu da oldukça önemlidir. Leonardit toprak ıslahında kullanılan bir organik toprak düzenleyicidir. Bu çalışma, kırmızı mercimek yetiştiriciliğinde toprağa farklı oranlarda uygulanan leonardit materyalinin ekonomik getirisinin belirlenmesi amacı ile yapılmıştır. Türkiye’de kırmızı mercimek yetiştiriciliğinin yoğun olarak yapıldığı Diyarbakır ilinde yürütülen bu araştırma yağışa dayalı şartlarda yürütülmüştür. Çalışmada leonardit uygulamalarının karlılık durumu belirlenmiş, bu amaçla kısmi bütçeleme tekniği kullanılmıştır. Leonardit materyali, iki yıl üst üste aynı oranlarda (0, 100, 150, 200 ve 250 kg da^-1) uygulanmıştır. Çalışma sonucunda, ikinci uygulama sezonunda 100 kg da^-1 dozundan en yüksek kazancın sağlandığı görülmüştür. 100 kg da^-1 uygulamasından daha yüksek leonardit dozları ekonomik yönden uygun bulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Kırmızı mercimek, Leonardit, Ekonomik analiz, Toprak ıslahı

Destekleyen Kurum

Bu çalışma Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından desteklenmiş ve finanse edilmiştir . Aynı zamanda Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü’nde Doktora Tezi olarak yürütülmüştür.

Proje Numarası

(Proje Numarası: TAGEM/TBAD/A/19/A7/P3/1073)

Economic Analysis of Leonardite Applied to the Soils at Different Rates in Red Lentil Cultivation

Öz

It is very difficult for farmers to accept agricultural practices that do not have economic benefits and will create extra costs. However, it is very easy for the farmers to adopt the practices that improve the soil properties as well as increase the yield and make a profit if applied. In addition to the effect of organic soil conditioners applied to the soil on plant growth and soil properties, it is also very important whether there is an economic return or not. Leonardite is an organic soil conditioner used in soil remediation. This study was carried out to determine the economic return of the leonardite application to the soil at different rates in red lentil cultivation. This research was carried out in the province of Diyarbakir, where red lentils are widely grown in Turkey under rainfall conditions. In the study, the profitability of leonardite applications was determined, and for this purpose, partial budgeting technique was used in economic analysis. Leonardite material was applied at the same rates (0, 1000, 1500, 2000 and 2500 kg ha^-1) for two consecutive years. It was conducted that highest gain was obtained from the dose of 1000 kg ha^-1 rate in the second application season. It was also conducted that higher leonardite rates than 1000 kg ha^-1 are not cost effective.

Anahtar Kelimeler

Red lentil, Leonardite, Economic analysis, Soil remediation

Proje Numarası

(Proje Numarası: TAGEM/TBAD/A/19/A7/P3/1073)

Kaynakça

• Türkiye İstatistik Kurumu. (2020a). Erişim tarihi:16.03.2020. [Online]. https:// www.tuik. gov.tr/
• F. Ferrini, A. Giuntoli, F. P. Nicese, S. Pellegrini, and N. Vignozzi, “Effect of fertilization and backfill amendments on soil characteristics, growth, and leaf gas exchange of english oak (Quercus robur L.),” Journal of Arboriculture, vol. 31, no. 4, pp.182–190, 2005.
• Z. Alagöz, E. Yılmaz ve F. Öktüren, “Organik materyal ilavesinin bazı fiziksel ve kimyasal toprak özellikleri üzerine etkileri,” Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, c.19, sayı 2, s. 245-254, 2006.
• H. Ulukan, “Tarla bitkileri tarımında humik asit uygulaması,” KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, c.11, sayı 2, s.119-128, 2008.
• B. Kolay, S. Gürsoy, Ö. Avşar, N. Bayram, A. R. Öztürkmen, S. Aydemir ve H. Aktaş, “Buğday bitkisine uygulanan farklı miktarlarda leonarditin bazı toprak özelliklerine etkisi,” Toprak Su Dergisi, c.5, sayı 2, s.32-36, 2016.
• E. H. Saraç, “Toprağın strüktürel gelişimi üzerine hümik asit ve leonardit uygulamalarının etkileri,” Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, Türkiye, 2018.
• Z. Alagöz, E. Yılmaz, F. Öktüren, “Organik materyal ilavesinin bazı fiziksel ve kimyasal toprak özellikleri üzerine etkileri,” Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol. 19, no. 2, pp. 245-254, 2006.
• F. Ferrini, A. Giuntoli, F. P. Nicese, S. Pellegrini, N. Vignozzi, “Effect of fertilization and backfill amendments on soil characteristics, growth, and leaf gas exchange of english oak (Quercus robur L.),” Journal of Arboriculture, vol. 31, no. 4, pp. 182–190, 2005.
• T. C. Tarım ve Orman Bakanlığı, GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü. (2020b). Erişim tarihi: 25.03.2020. [Online]. https://arastirma.tarimorman. gov.tr/gaputaem/Belgeler/%C3%A 7e%C5%9Fit%20belgeleri/t%C3%BCrk%C3%A7e/ mercimek/f%C4%B1rat%2087%20tr.pdf
• T. C. Cumhurbaşkanlığı, Resmi Gazete. (2018). Erişim tarihi:19.07.2021. [Online]. https://www.resmigazete.gov. tr/eskiler/2018/02/20180223-4.htm
• T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Meteoroloji Genel Müdürlüğü. (2021c). Erişim tarihi: 28.07.2021. [Online]. https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/ il-ve-ilceler-istatistik .aspx?%20m=DIYARBAKIR
• Ö. Uçar, S. Soysal, M. Erman, “ Farklı Leonardit Dozlarının Nohut (Cicer arietinum L.)’un Verim ve Bazı Verim Özelliklerine Etkileri, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, vol. 20, s. 917-921, 2020.
• M. T. Sağlam, E. Z. Özel, K. Bellitürk, “ İki farklı tekstüre sahip toprakta leonardit organik materyalinin mısır bitkisinin azot alınımına etkisi,” SAÜ Fen Edebiyat Dergisi, (2012-1), 2012.
• Y. Z. Aygün, M. Mert, “Toprak düzenleyicileri ve azot uygulamalarının pamukta (Gossypium hirsutum L.) verim ve lif teknolojik özelliklere etkisi,” Biyolojik Çeşitlilik ve Koruma, vol. 13, no. 3, s. 290-297, 2020.
• K. D. Olson, Economics of farm management in a global setting. USA. John Wiley & Sons, Inc., 2010.
• T. C. Tarım ve Orman Bakanlığı. TİGEM. (2019). Erişim tarihi: 19.07.2021. [Online]. https://www.tigem.gov.tr/Web UserFile/DosyaGaleri/2018/2/f934de4f-40e2-42d9-a193-bcf2d500102b/dosya/Yazl%C4% B1k%20Tohumluk%20Fiyatlar%C4%B1.pdf
• T. Marakoğlu ve K. Çarman, “Buğday üretiminde azaltılmış toprak işleme ve direk ekim uygulamaları,” Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, c. 22, sayı 46, s.73-76, 2008
• T. C. Tarım ve Orman Bakanlığı. Strateji Geliştirme Başkanlığı Tarım Ürünleri Piyasaları (Mercimek). Haziran 2021. (2021b). Erişim tarihi: 19.07.2021. [Online]. https:// arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF%20Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C3%BCnleri%20Piyasalar%C4%B1/2021-Haziran%20Tar%C4%B1m%20%C3%9Cr%C3%B Cnleri%20Raporu/Mercimek,%20Haziran-2021,%20Tar%C4%B1m %20%C3%9Cr% C3%BCnleri%20Piyasa%20Raporu,%20TEPGE.pdf