Endüstri 4.0 Perspektifinden Verimlilik Etmenlerinin Bayes Ağ Modeli ile Lojistik Alanındaki Uygulaması

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 18, 10.06.2022

İrem Duzdar Argun , Gülşah Ocaklı

https://doi.org/10.55007/dufed.1022602

Öz

Endüstri 4.0 tüm sektörlerde olduğu gibi lojistik sektöründe de önemli gelişmelere neden olabilecek yüksek potansiyele sahip bir uygulamadır. Bugüne kadar lojistik sektörü ile ilgili çalışmalarda Endüstri 4.0 konusunun çok az incelendiği bir gerçektir. Sektör içinde öne çıkmak, sürdürülebilirliği sağlamak ve rekabette üstünlük sağlayabilmek için pazar etkililiğini çok iyi izlemek ve yenilikçi girişimler yaratmanın yararları her türlü tartışmadan çok uzaktır. Bu yaratıcı girişimlerin uygulanmasında Endüstri 4.0 ilkeleri günün koşullarına daha uygun ve gerçekçi fikirlerin ortaya çıkmasına yardımcı olacaktır. Çalışmanın amacı Endüstri 4.0 yöntemlerini Bayes Ağı ile lojistik sektöründe en aktif şekilde kullanıp verimlilik anlamında fayda sağlamaktır. Bu çalışmada Bayes Ağı, lojistik sektörünün verimliliğini etkileyen etmenlerin analizinde kullanılmıştır. Uzman görüşlerinin alınması amacıyla gönderilen anket soruları da Bayes Ağı yardımıyla hazırlanmıştır. Bayes Ağı yapısı karar ağacı oluşturmak için anket yanıtları değerlendirilmiş, elde edilen olasılık değerleri Netica yazılımına yüklenmiş, durum senaryoları oluşturulmuş ve analizleri yapılmıştır. Çalışma sonunda elde edilen verilere göre sunulan çözüm alternatifleri içinde yatırım yapılma olasılığı en yüksek olan parametre kaynak planlamasıdır. Belirlenen darboğazlar arasında ise çözüm beklentisi en yüksek olan parametre müşteri ihtiyaçlarının karşılanmasıdır. Bayes Ağı tekniğinin kullanımı ile ulaşılan sonuçlar lojistik sektöründe Endüstri 4.0 uygulamalarının yaygınlaşmasına yardımcı olabilecek ve güncel, gerçekçi ve kontrol edilebilen girişimlerin önünü açacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bayes ağ yapısı, Endüstri 4.0, Lojistik, Verimlilik

Application of Efficiency Factors from the Industry 4.0 Perspective in Logistics with Bayesian Network Model

Öz

Industry 4.0 is an application with a high potential that can lead to significant developments in the logistics sector, as in all sectors. It is a fact that Industry 4.0 has been studied very little in the studies related to the logistics sector until today. The benefits of monitoring market efficiency and creating innovative initiatives in order to stand out in the industry, to achieve the sustainability and gain a competitive advantage are far from any discussion. In the implementation of these creative initiatives, Industry 4.0 principles will help to come up with more suitable and realistic ideas for the conditions of the day. In order to create a Bayesian Network structure decision tree, the survey responses were evaluated, the probability values obtained were uploaded to the Netica software, case scenarios were created and analysed. The results obtained with the use of Bayesian Network technique will help the spread of Industry 4.0 applications in the logistics sector and will pave the way for up-to-date, realistic and controllable initiatives. 

Anahtar Kelimeler

Bayesian network structure, Industry 4.0, Logistics, Efficiency

Kaynakça

• İ. Kıymetli Şen, “Lojistik Faaliyetlerin Yönetimi ve Maliyetleme Yaklaşımları,” Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, c. 4, sayı 1, s. 83-106, 2014.
• G. Ulusoy, “Endüstri 4.0 Uygulamalarının Lojistik Sektöründe Operasyonel Verimlilikle İlişkisi Üzerine Bir Araştırma,” Yüksek Lisans Tezi, İşletme, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2019.
• E. Akçetin ve Y. Yurtay, “Karar Destek Sistemlerinin Lojistik Süreçlerde Kullanımı ve Verimlilik Analizi Üzerine Bir Uygulama,” Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, c. 2, sayı 1, s. 39-58, 2015.
• A. Özdemir ve M. Özgüner, “Endüstri 4.0 ve Lojistik Sektörüne Etkileri: Lojistik 4.0,” İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, c. 6, sayı 4, s. 39-47, 2018.
• Ö. Saatçioğlu, G. Kök ve N. Özispa, “Endüstri 4.0 ve Lojistik Sektörüne Yansımalarının Örnek Olay Kapsamında Değerlendirilmesi,” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, c. 23, sayı Endüstri 4.0 ve Örgütsel Değişim Özel Sayısı, s. 1675-1696, 2018.
• G. Alkış, S. Piritini ve A. Ertemel, “Lojistik Sektöründe Endüstri 4.0 Uygulamalarının Operasyonel Verimliliğe Etkisi,” Business & Management Studies: An International Journal, c. 1, sayı 8, s. 371-395, 2020.
• Z. Şekkeli ve İ. Bakan, “Endüstri 4.0’ın Etkisiyle Lojistik 4.0,” Journal of Life Economics, c. 5, sayı 2, s. 17-36, 2018.
• E. Eke, “Lojistik Sektöründe Faaliyet Gösteren Firmaların Endüstri 4.0 Olgunluk Seviyesinin Ölçülmesi,” Yüksek Lisans Tezi, Tedarik Zinciri ve Lojistik Yönetimi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2018.
• Ç. Seyhan, “Lojistik 4.0: Endüstri 4.0’ın Lojistik Sektörüne Uyarlanması Üzerine Bir Araştırma,” Yüksek Lisans Tezi, İşletme, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2019.
• K. Albayrak, “Enerji Verimliliğinde Yalın Yöntemlerin Uygulanması: Soğutucu Fabrikasında Bir Uygulama,” Yüksek Lisans Tezi, Enerji Bilim ve Teknoloji, Enerji Enstitüsü, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2019.
• Ö. Akçaoğlu, “Değer Akış Haritalarında Belirlenen Darboğazların Çözümü İçin Bayes Ağları ile Senaryo Üretimi: Çamaşır Makinesi Fabrikasında Bir Uygulama,” Yüksek Lisans Tezi, Endüstri Mühendisliği, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2012.
• Z. Çakır, “İş Sürekliliği Yönetiminde Analiz ve Planlama İçin Bayes Ağlarına Dayalı Bir Model,” Yüksek Lisans Tezi, Endüstri Mühendisliği, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2019.