İDARİ YAPTIRIM KAVRAMI VE MÜLKİYETİN KAMUYA GEÇİRİLMESİ

Yıl 2021, Cilt: 26 Sayı: 45, 261 - 303, 23.12.2021

Zeliha Alpsoy

Öz

Yasalar ile insanlar tarafından uyulması gereken kurallar ve bu kurallara uyulmaması halinde uygulanacak olan yaptırımlar ortaya konulmaktadır. Bu doğrultuda, Kabahatler Kanunu m. 16’da idari yaptırım türleri düzenlenmiştir. Mülkiyetin kamuya geçirilmesi idari yaptırım türü olan idari tedbirler arasında yer almaktadır. Mülkiyetin kamuya geçirilmesi bir yaptırım türü olduğu için çalışmada önce yaptırım kavramı ve çeşitli yaptırım türleri incelenmiş, idari yaptırımlarla diğer yaptırım türleri arasındaki farklar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Konu kavramsal bir temele oturtulduktan sonra çalışma konusu olan mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımı doktrin ve yargı kararları ışığında incelenmiştir.
Mülkiyetin kamuya geçirilmesi işlemi Ceza Muhakemesi Kanunu’nda düzenlenen müsadere işleminden farklı bir yaptırım türü olmakla birlikte bu yaptırımla benzer özeliklere de sahiptir. Bu nedenle çalışmada müsadere işlemine ilişkin açıklamalara da yer verilmiştir. Bu açıklamalardan sonra mülkiyetin kamuya geçirilmesi işlemi ayrıntılı olarak incelenmiş, konuya ilişkin tespit edilen eksikliklere ilişkin çözüm önerileri sunulmaya çalışılmıştır. Çalışma, mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin düzenlenen; başvuru yolu, tekerrür, içtima ve zamanaşımı başlıkların incelenmesiyle sonlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mülkiyetin kamuya geçirilmesi, müsadere, idari yaptırım, kabahat, idari tedbir

Kaynakça

• AKBULUT, Berrin: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 6. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2019.
• AKBULUT, Berrin: Türk Ceza Kanunu ile Kabahatler Kanunu Genel Hükümlerinin Yaptırım Hükümleri Dışında Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2014. (Kabahatler Kanunu)
• AKYILMAZ, Bahtiyar / SEZGİNER, Murat / KAYA, Cemil: Türk İdare Hukuku, 8. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017.
• AYATAR KIZILYAR, Sema: Ceza Yaptırımı ile İdari Yaptırım Ayrımı Distinction Between Criminal and Administrative Sanction, Journal of Yaşar University, Cilt: 8, Sayı: Özel, Yıl: 2013, s. 1637 – 1667, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/179472, Erişim Tarihi: 30.11.2020.
• CENTEL, Nur / ZAFER, Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku, 18. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul 2020.
• ÇAĞLAYAN, Ramazan: İdari Yaptırımlar Hukuku (Kabahatler Kanunu Yorumu), Asil Yayın Dağıtım, Ankara 2006.
• DALKILIÇ, Aysun: Türk Ceza Hukukunda Müsadere, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2013.
• DEMİRBAŞ, Timur: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 14. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019.
• DURAL, Mustafa / SARI, Suat: Türk Özel Hukuku Cilt I Temel Kavramlar ve Medeni Kanunun Başlangıç Hükümleri, 11. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 2016.
• EKİ̇NCİ̇, Murat: Ceza Hukuku İlkeleri Açısından İdari Yaptırımlar, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi Sayı: 1, Yıl: 2017, s. 19-54, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/270847, Erişim Tarihi: 17.11.2020. (Ceza Hukuku İlkeleri).
• EKİNCİ, Mustafa: Anlatımlı-Gerekçeli Kabahatler Kanunu ile İdari Suç ve Cezalar, Adalet Yayınevi, Ankara 2005. (Kabahatler Kanunu).
• EREN, Fikret: Mülkiyet Hukuku, 4. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2016.
• GEDİK, Doğan: Bir İdari Yaptırım Çeşidi Olarak Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi, Terazi Hukuk Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 17, Yıl: 2008, s. 113-127.
• GEDİK, Doğan / YÜCE, Ersoy: Bir İdari Yaptırım Türü Olarak Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi, Legal Kitapevi, İstanbul 2011.
• GİŞİ, Selçuk: Kabahatleri Suç Olmaktan Çıkarma Eğilimi ve Kabahatler Kanunu, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 1, Yıl: 2017, s. 129–152, https://dergipark.org.tr/tr/download/ article-file/307980, Erişim Tarihi: 17.11.2020.
• GÖLCÜKLÜ, Feyyaz: “İdari Ceza Hukuku ve Anlamı; İdarenin Cezai Müeyyide Tatbiki”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 18, S. 2, Yıl: 1963, s. 115-182, https://dergipark.org.tr/tr/ pub/ausbf/issue/3169/44082, ET. 17.11.2020.
• GÖZLER, Kemal: Hukuka Giriş, 12. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa 2015.
• GÖZLER, Kemal / KAPLAN, Gürsel: İdare Hukuku Dersleri, 19. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa 2017.
• GÜÇLÜ, Yaşar: İdari Para Cezaları ve Diğer İdari Yaptırımlar, 4. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2020.
• HAKERİ, Hakan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 22. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2019.
• İÇEL, Kayıhan: İdari Ceza Hukuku ve Kabahatleri Suç Olmaktan Çıkarma Eğilimi, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: 50, Sayı: 1-4, Yıl: 1984, s. 117–131, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/95829, ERİŞİM TARİHİ: 31.11.2020.
• KANGAL, Zeynel T.: Kabahatler Hukuku, 2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2019.
• KARABULUT, Mustafa: İdari Yaptırımların Hukuki Rejimi, Turhan Kitabevi, Ankara 2008.
• KURT, Hayrettin: “İdari Yaptırımlara Karşı Güvenceler”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 18, Sayı: 1, Yıl: 2014, s. 131–178, https://dergipark.org.tr/en/ download/article-file/789185, Erişim Tarihi: 30.11.2020.
• MAHMUTOĞLU, Fatih Selami: Kabahatleri Suç Olmaktan Çıkarma Eğilimi ve Düzene Aykırılıklar Hukukunda (İdari Ceza Hukukunda) Yaptırım Rejimi, Kazancı Yayınları, İstanbul 1995.
• MERAN, Necati: Açıklamalı-İçtihatlı Kabahatler Kanunu ve Kabahat İçeren Kanunlar (5728 s. Kanun Değişiklikleri ile), 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2008.
• OĞURLU, Yücel: İdari Yaptırımlara Genel Bir Bakış ve İdari Yaptırım-Ceza Yaptırımı Ayrımı, A.Ü. Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: III, Sayı: 1, Yıl: 1999, s. 143-194, https://hukukdergi.ebyu.edu.tr/?p=753, Erişim Tarihi: 16.12.2020.
• OĞUZMAN, M. Kemal / SELİÇİ, Özer / OKTAY-ÖZDEMİR, Saibe: Eşya Hukuku, 22. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 2020.
• OTACI, Cengiz / KESKİN, İbrahim: Türk Kabahatler Hukuku, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2010.
• ÖNDER, Ayhan: Ceza Hukuku Dersleri, Filiz Kitabevi, İstanbul 1992.
• ÖZAY, İl Han: İdari Yaptırımlar, İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 3326, İstanbul 1985.
• ÖZBEK, Veli Özer / DOĞAN, Koray / BACAKSIZ, Pınar: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 10. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019.
• ÖZEN, Mustafa: İdari Ceza Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara 2013.
• ÖZGENÇ, İzzet: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 15. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019.
• SOYASLAN, Doğan: Muhafaza Altına Alma ve Elkoyma, TCK-CMK-Kabahatler Kanunu ve İlgili Yönetmeliklerin Uygulanmalarının Değerlendirilmesi Semineri Tebliğleri 10-11 Şubat 2006, Eğitim Daire Başkanlığı Yayınları No:33, Ankara 2006, s. 231-240.
• ŞEN, Ersan / ERYILDIZ, Sefa: Elkoyma, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017.
• TÜZÜN, Duygu: Kabahatler Kanununun Genel Hükümleri ve İdari Yaptırımlar Üzerine Bazı Gözlemler, Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 1, Yıl: 2020, s. 3315-3335.
• ULUSOY, Ali: İdari Yaptırımlar, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2013.
• YALÇIN, İsmail: Tüm Yönleriyle Kabahatler Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2007.
• YERDELEN, Erdal: Müsadere ve Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi, Adalet Yayınevi, Ankara 2010.
• YILDIZ, Ali Kemal: Kabahatler Kanunu-Uygulama ve Sorunlar, TCK-CMK-Kabahatler Kanunu ve İlgili Yönetmeliklerin Uygulanmalarının Değerlendirilmesi Semineri Tebliğleri 10-11 Şubat 2006, Eğitim Daire Başkanlığı Yayınları No:33, Ankara 2006, s. 191-200. (Kabahatler Kanunu)
• YILDIZ, Ferhat: İdari Yaptırımların Cezai Yaptırımlarla Karşılaştırılması, Terazi Hukuk Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 95, Yıl: 2014, s. 87-94. (İdari Yaptırımlar)
• YURTCAN, Erdener: Yargıtay Kararları Işığında Kabahatler Kanunu ve Yorumu, 2. Bası, Türkiye Barolar Birliği Yayınları:317, Ankara 2016, http://tbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/548.pdf, Erişim Tarihi: 16.11.2020.
• ZABOBİNİ, Guido: İdari Müeyyideler, Çeviren: H. Yılmaz Günal, Sevinç Matbaası, Ankara 1964.
• ZAFER, Hamide: İdari Yaptırım Usulü, Av. Dr. Şükrü Alpaslan Armağanı, İstanbul Barosu, İstanbul 2007, s. 667-680.