PRINCIPLES TO BE FOLLOWED BY THE ADMINISTRATION IN THE OFFICER’S USE OF THE RIGHT OF DEFENSE IN A DISCIPLINE INVESTIGATION

Yıl 2023, Cilt: 28 Sayı: 48, 3 - 63, 30.06.2023

Sencer Abdullah Akkoyunlu

Öz

In addition to the rights they have, the officers also have obligations to comply with. As an obligation, officers are required to comply with the rules to ensure the internal discipline of the administration they work for. Otherwise, it is possible that a disciplinary investigation will be opened against them by the administration and they may be punished with disciplinary punishment as a result of this investigation. Although the administration has the authority to open a disciplinary investigation against the officer and to impose a disciplinary punishment on the officer at the end of the investigation, there are many procedural rules that must be followed before imposing a disciplinary punishment. One of these procedural rules, and perhaps the most important, is that the officer is given the right to defend himself before imposing a disciplinary penalty. Thanks to his right of defense, the officer will reveal that he did not actually commit a disciplinary offense and he will not be punished. Or, he will reveal that he has committed a lighter disciplinary offense than he is charged with, and he will be given a lighter disciplinary punishment. There are many principles that the administration must comply with in order for the civil servant to fully exercise his right of defense. First of all, a disciplinary investigation should be opened against the officer, the officer must be charged by the administration, the demands of the officer for the information and documents and other means of proof that he will need while making his defense must be met, the officer should be informed that if he does not make a defense, he will be deemed to have waived his right to defense, the officer should be given sufficient time to defend himself, the defense of the officer must be taken by the disciplinary chief and/or the high disciplinary board and taking a statement should not be considered as taking a defense.

Anahtar Kelimeler

Official, disciplinary investigation, right of defense, right to information, make attribution

DİSİPLİN SORUŞTURMASINDA MEMURUN SAVUNMA HAKKINI KULLANIMINDA İDARENİN UYMASI GEREKEN ESASLAR

Öz

Memurların sahip oldukları hakların yanı sıra uyması gereken yükümlülükleri de bulunmaktadır. Bir yükümlülük olarak memurların görev yaptıkları idarenin kurum içi disiplinini sağlamaya yönelik kurallara uymaları gerekmektedir. Aksi takdirde idare tarafından haklarında disiplin soruşturması açılması ve bu soruşturma neticesinde disiplin cezasıyla cezalandırılmaları mümkündür. İdarenin memur hakkında disiplin soruşturması açmak ve soruşturmanın sonunda memura disiplin cezası verme yetkisi bulunmakla birlikte disiplin cezası vermeden önce takip etmesi gereken birçok usul kuralı bulunmaktadır. Bu usul kurallarından birisi ve belki de en önemlisi disiplin cezası vermeden önce memura kendisini savunma hakkı tanınmasıdır. Memur savunma hakkı sayesinde aslında bir disiplin suçu işlemediğini ortaya koyacak ve kendisine disiplin cezası verilmeyecektir. Ya da disiplin suçu işlemiş olmakla beraber kendisine isnat edilenden daha hafif bir disiplin suçu işlediğini ortaya koyacak ve kendisine daha hafif bir disiplin cezası verilecektir. İdarenin memurun savunma hakkını tam anlamıyla kullanabilmesi için uyması gereken birçok esas bulunmaktadır. Öncelikle memur hakkında bir disiplin soruşturması açılmalı, idare tarafından memura isnatta bulunulmalı, memurun savunmasını yaparken ihtiyaç duyacağı bilgi ve belgelere ve diğer ispat araçlarına yönelik talepleri karşılanmalı, memura savunma yapmadığı takdirde savunma hakkından vazgeçmiş sayılacağı bildirilmeli, memura kendisini savunması için yeterli süre verilmeli, memurun savunması disiplin amiri ve/veya yüksek disiplin kurulu tarafından alınmalı ve ifade alma savunma alma olarak kabul edilmemelidir.

Anahtar Kelimeler

Memur, disiplin soruşturması, savunma hakkı, bilgi edinme hakkı, isnatta bulunma

Kaynakça

• AKGÜNER, Tayfun: İdare Hukuku, 9. Baskı, Der Yayınevi, İstanbul, 2021.
• AKIL, Abdülkadir: Hukukun Genel İlkeleri ve Hukukun Gelişimine Etkisi, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: VII, Sayı: 3-4, Aralık 2003, s. 385-423.
• AKILLIOĞLU, Tekin: Yönetim Önünde Savunma Hakları, Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1983.
• AKYILMAZ, Bahtiyar: Anayasal Esaslar Çerçevesinde Kamu Personeli Disiplin Hukuku ve Uygulamadaki Sorunlar, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 1-2, 2002, s. 239-260.
• AKYILMAZ, Bahtiyar/SEZGİNER, Murat/KAYA, Cemil: Türk İdare Hukuku, 14. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, Ekim 2021 (İdare Hukuku).
• AKYILMAZ, Bahtiyar/SEZGİNER, Murat/KAYA, Cemil: Türk İdari Yargılama Hukuku, 6. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, Ekim 2021 (İdari Yargı).
• ALAN, Nuri: Savunma Hakkı, Danıştay Dergisi, Yıl: 23, Sayı: 87, 1993, s. 17-26.
• ASLAN, Zehreddin: Kamu Personelinin Disiplin Hukukundan Kaynaklanan Sorunları, Kamu Personeli Sorunları İdare Hukuku Sempozyumu, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 2004.
• ASLAN, Zehreddin/ALTINDAĞ, Halil: Memurların Disiplin ve Ceza Soruşturması, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2018.
• ATAY, Ender Ethem: İdare Hukuku, 5. Bası, Turhan Yayınevi, Ankara, 2016.
• AZER, Can: Bilgi Edinme Hakkı, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2010.
• BOZ, Selman Sacit: Memur Disiplin Hukukuna Hâkim Olan Temel İlkeler, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 2, 2017, s. 15-41.
• ÇAĞLAYAN, Ramazan: İdare Hukuku Dersleri, 9. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2021 (İdare Hukuku).
• ÇAĞLAYAN, Ramazan: İdari Yargılama Hukuku, 13. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2021 (İdari Yargı).
• ÇİÇEK, Hayrettin: Devlet Memurları Hakkında Disiplin Soruşturması: Türkiye Örneği (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Ayşe YILDIZ ÖZSALMANLI), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2011.
• DELAL, Turgut: Türk Disiplin Mevzuatının Anayasal İlkeler Açısından Değerlendirilmesi (Danışman: Prof. Dr. Faruk BİLİR), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2017.
• DİNÇER, Yıldız: Devlet Memurlarının Disiplin Hukuku, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 1, 1976, s. 71-94.
• DÖNER, Ayhan: Şeffaf Devlette Bilgi Edinme Hakkı ve Sınırları, On İki Levha Yayınevi, İstanbul, 2010.
• EREM, Faruk: Anayasa ve Savunma Hakkı, Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 2, 1963, s. 183-184.
• FİŞ ÜSTÜN, Gül: Disiplin Soruşturmalarında Hukuka Aykırı Deliller, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 1, Haziran 2018, s. 17-35.
• GÖÇGÜN, Muhammed: Disiplin Cezalarına Karşı Başvuru Yolları (Danışman: Prof. Dr. Turan YILDIRIM), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2012.
• GÖKPINAR, Mahmut: Disiplin Hukukunda Yasak-Hukuka Aykırı Deliller, Kazancı Yayınevi, İstanbul, 2011.
• GÖZLER, Kemal: İdare Hukuku, 3. Baskı, Cilt: 1, Ekin Yayınevi, Bursa, 2019.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki: Genel Çizgileriyle Savunma Hakkı, Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 1, 1994, s. 20-40.
• HIZ, Yüksel/ YILMAZ, Zekeriya: Bilgi Edinme ve Dilekçe Hakkı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2004.
• KABOĞLU, İbrahim Ö., Hukukun Genel İlkeleri ve Anayasa Yargısı, Anayasa Yargısı Dergisi, Cilt: 8, 1991, s. 291-322.
• KAMAN, Nur: Kamu Personel Hukuku, Turan YILDIRIM (Editör), İdare Hukuku, 8. Baskı, On İki Levha Yayınevi, İstanbul, 2020.
• KAYA, Cemil: İdare Hukukunda Bilgi Edinme Hakkı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2005 (Bilgi Edinme).
• KAYA, Cemil: Memur Disiplin Suç ve Cezalarına ve Disiplin Soruşturmasına Hâkim Olan Temel İlkeler, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 38, Sayı: 2, Haziran 2005, s. 61-87 (Memur).
• KAYAR, Nihat: Kamu Personel Yönetimi, 3. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa, 2011.
• KAYLAN, İbrahim: Bilgi Edinme Hakkının Sınırları ve Yargısal Denetim (Danışman: Prof. Dr. N. İlker ÇOLAK), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli, 2016.
• KÜÇÜK, Ayhan: Bilgi Edinme Hakkının Sınırları ve Bu Hakkın İhlalinde İdare ve Kamu Görevlilerinin Sorumluluğu, Sayıştay Dergisi, Sayı: 81, Nisan-Haziran 2011, s. 111-139.
• LİVANELİOĞLU, Ömer Asım: Memur Disiplin Hukuku, 2. Baskı, Türk Hukuk Enstitüsü Yayınları, 2003.
• ÖZGENÇ, İzzet/ŞAHİN, Cumhur: İddia ve Savunma Hakkı, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı:1-2, Haziran-Aralık 2001, s. 84-111.
• PINAR, İbrahim: Memur Suçlarında İdari Soruşturma, Seçkin Yayınevi, Ankara, 1987 (İdari Soruşturma).
• PINAR, İbrahim/ÇALIŞKAN, Öner: Disiplin Suç ve Cezaları ve Disiplin Soruşturması, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2013.
• PINAR, İbrahim: Genel Kolluk Disiplin ve Ceza Soruşturması Usul ve Esasları, Sözkesen Matbaacılık, Ankara, 2018 (Genel Kolluk).
• POLATER, Yusuf Ziya: Bilgi Edinme Hakkının Sınırları ve Devlet Sırrı, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 122, 2016, s. 99-140.
• SANCAKDAR Oğuz/ALTINOK ÇALIŞKAN, Elif/DURSUN, Gizem/SEYHAN, Serkan/YAĞCI, Pınar: Disiplin Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2019.
• SEZER, Yasin/BİLGİN, Hüseyin: Danıştay Kararlarında İdari Başvurular, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 57, Sayı: 4, 2008, s. 337-366.
• SÖYLER, Yasin: İdari Usul İlkeleri Açısından Devlet Memurunun Disiplin Soruşturması (Danışman: Prof. Dr. Bahtiyar AKYILMAZ), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2008.
• USMAN, Yahya: Kamu Görevlileri Disiplin Hukukunda İdari Usul İlkeleri (Danışman; Fatma Ebru GÜNDÜZ), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2019.
• YAYLA, Yıldızhan: İdare Hukuku, Beta Yayınevi, İstanbul, 2009.
• YÜCE, Turhan Tufan: Ceza Hukuku İlkelerinin Disiplin Ceza Hukukunda Geçerliği Sorunu ve Danıştay Kararlarının Bu Açıdan Tahlili, Danıştay Dergisi, Yıl: 24, Sayı: 88, 1994, s. 5-13.
• ZABUNOĞLU, Yahya Kazım: İdare Hukuku, Cilt: 1, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2012.
• ZOR, Burç Volkan: Disiplin Hukukuna Hâkim Olan İlkeler (Danışman: Doç. Dr. Tahir MURATOĞLU), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır, 2020.