TÜRKİYE’DE DIŞLAMA ETKİSİNİN VARLIĞINA DAYALI BİR SINAMA

Yıl 2022, , 432 - 451, 28.11.2022

Pelin Karatay Gögül , Hamdullah Adıyaman

https://doi.org/10.53092/duiibfd.1132769

Öz

Devletin ekonomide istikrar sağlamak amacıyla ekonomik hayata müdahalede bulunması, kamu yatırım harcamalarının özel yatırım harcamalarını dışlaması (crowding-out) sorunu ortaya çıkmaktadır. Kamu yatırım harcamalarının özel sektör yatırım harcamaları üzerindeki etkisi, kamu harcamalarının finansman şekline bağlı olmaktadır. Türkiye’de kamu harcamalarının 1980’li yıllardan sonra uygulanan politikalar sonucu azalma trendine girmesine bağlı olarak, özel sektör harcamalarının artma eğilimi göstermesi Türkiye’de dışlanma etkisi varlığına dayalı öngörüye yol açarak bu konuda ampirik bir çalışmaya ihtiyaç duyulmuştur. Bu nedenle çalışmada 1986-2018 dönemindeki kamu sabit sermaye yatırım harcamalarının, özel sabit sermaye yatırım harcamalarını dışlayıp dışlamadığı analiz edilmiştir. Analizde serilerin durağanlıkları Artırılmış Dickey-Fuller (ADF) ve Phillips-Peron (PP) birim kök testiyle araştırılmış ve durağanlık sonuçlarına göre Johansen eş bütünleşme testi ile uzun dönemli ilişki test edilmiştir. Uzun dönem katsayıları Dinamik En Küçük Kareler Yöntemi (DOLS) ve Tam Düzeltilmiş En Küçük Kareler Yöntemi (FMOLS) metotları kullanılarak elde edilmiş ve kamu sabit sermaye yatırımlarının özel sabit sermaye yatırımlarını dışladığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dışlama Etkisi, Kamu Yatırım Harcaması, Özel Sektör Yatırım Harcaması, Crowding Out Effect, Public Expenduture, Pravite Sectör Expenditure

A TEST BASED ON EXISTENCE OF CROWDING OUT EFFECT IN TURKEY

Öz

As a result of the state's intervention in economic life in order to stabilize the economy, the problem of crowding-out of public investment expenditures arises. The effect of public investment expenditures on private sector investment expenditures arises depending on the financing method of public expenditures. An empirical study was needed, assuming that the private sector expenditures tend to increase due to the decreasing trend of public expenditures in Turkey as a result of the policies implemented after the 1980s. In this study, it is analyzed whether public fixed capital investment expenditures in the 1986-2018 period exclude private fixed capital investment expenditures. In the analysis, the stationarities of the series were investigated with the Augmented Dickey-Fuller (ADF) and Phillips-Peron (PP) unit root test, and the long-term relationship was tested with the Johansen cointegration test according to the stationarity results. Long-run coefficients were obtained using Dynamic Least Squares Method (DOLS) and Fully Corrected Least Squares Method (FMOLS) and it was concluded that public fixed capital investments exclude private fixed capital investments.

Anahtar Kelimeler

Crowding Out Effect, Public Expenduture, Pravite Sectör Expenditure

Kaynakça

• Altunç Ö. ve Şentürk B. (2010) Türkiye’de Özel Yatırımlar ve Kamu Yatırımları Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi: Sınır Testi Yaklaşımı. Maliye Dergisi. (531-546)
• Altın Gjini ve Albania Agim Kukeli (2012) Crowding-Out Effect Of Public Investment On Private Investment: An Empirical Investigation Journal of Business & Economics Research (269-276)
• Aytaç D.ve M. Sağlam (2014) Kamu Açıkları, İç Borç ve Faiz Oranı İlişkisi: Türkiye Örneği Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi 131- 149)
• Başar S. ve S. Temurlenk (2007) Investigating Crowding-Out Effect Of Government Spending For Turkey: A Structural Var Approach Atatürk Üniversitesi, İİBF Dergisi Cilt: 21. (95-104)
• Brian Muyambiri, Oscar Chiwira, Ngonidzashe Chiranga ve Enowbi Batuo Michael The Causal Relationship between Private and Public Investment in Zimbabwe British Journal of Economics, Management
• Bülent U ve Kaytancı (2017) Türkiye’de Kamu Harcamalarının Dışlayıcılık ve Tamamlayıcılık Etkilerinin Araştırılması Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (1-14)
• Cural M., R. E. Eriçok ve V. Yılancı Türkiye’de Kamu Yatırımlarının Özel Sektör Yatırımları Üzerindeki Etkisi: 1970-2009. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (73-87)
• Demir F. (2017) Türkiye’de Dışlanma Etkisinin İncelenmesi: 1983-2013 Dönemi İçin Bir Uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 52. Sayı (75-87)
• Erden L. (2006) Hacettepe University ve Randall G. Holcombe Florida State University The Lınkage Betveen Public And Prıvate Investment: A Co-Integration Analysis Of A Panel Of Developing Countries Eastern Economic Journal (479-492)
• Felor Ebghaei Hacettepe Üniversitesi, İktisat Bölümü Türkiye’de Kamu Yatırım Harcamalarının Özel Sektör Yatırım Üzerindeki Etkisi Münih Personal Repec Archive 2013
• Günaydın İ. (2006)Türkiye’de Kamu ve Özel Yatırımlar Arasındaki İlişki: Ampirik Bir Analiz İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: (177-195)
• Kesbiç Y, Ö. Dündar, A. Devrim (2016) Kamu Yatırımlarının Özel Sektör Yatırımlarını Dışlama Etkisi: Türkiye Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt:31 ( 59-94)
• Kılıçbay A.(1991), Türk Ekonomisinin Son 10 Yılı, Milliyet Yayınları (Aktaran Ömer F. Altunç ve B. Şentürk Türkiye’de Özel Yatırımlar ve Kamu Yatırımları Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi: Sınır Testi Yaklaşımı. Maliye Dergisi. (531-546)
• Küçükaksoy İ, Çifçi İ. ve Özbek R. (2015) İhracata Dayalı Büyüme Hipotezi: Türkiye Uygulaması.Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (691-720)
• Nader N. ve Miguel D. Ramirez (1997). Public And Private Investment And Economic Growth In Mexico Western Economic Association International Contemporary Economic Polıcy (65-75)
• Rosemary Rossiter (2002). Structural Cointegration Analysis of Private and Public Investment International Journal of Business and Economics, 2002 (59-67)
• Uysal D. ve Mucuk. Crowding -out (Dışlanma) Etkisi: Türkiye Örneği (1975-2000) SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi (159-1171)
• Yaraşır S., Tülümce, Buyrukoğlu (2013). Türkiye’de Kamu ve Özel Yatırımlar Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi: Dışlanma Etkisi (1980-2010) Mali Çözüm İki Alık Mesleki Dergi (59-77)
• Yavuz N. (2005) Türkiye’de Kamu Harcamalarının Özel Sektör Yatırım Harcamalarının Dışlanma Etkisinin Testi (1980-2003). Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi. (269-284)
• Yeldan E. ( ) Kapitalizmin Yeniden Finansmanı ve 2007-2008 Krizi: Türkiye Neresinde Çalışma ve Toplum Dergisi (11-28)