DÜZ ORANLI VERGİLERE BAKIŞ: HALL-RABUSHKA DÜZ ORANLI VERGİ MODELİNİN İNCELENMESİ (Araştırma Makalesi / Research Article)

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 17, 162 - 179, 31.05.2019

Hikmet Dersim Yıldız Osman Geyik

Öz

Düz oranlı vergi sistemi, emek
gelirlerini ve kurum gelirlerini tek bir sistem içerisinde çifte vergilendirmeye
olanak vermeden, yalnızca bir kez vergileme işlemi yapılarak ve gelir grubu
fark etmeksizin hepsine tek bir vergi oranının uygulandığı vergi sistemidir.
Düz oranlı vergi sistemi, artan oranlı vergi sisteminin birçok dezavantajlı
durum ve özelliklerini bertaraf etmek adına uygulanacak en ideal vergi
sistemlerinden biridir. Artan oranlı vergi sisteminin muafiyet-istisnalara
fazlasıyla yer vermesi, basitlikten oldukça uzak olması, idare ve mükellef
bazında uyum maliyetlerinin fazla olması, adaleti sağlamak konusunda başarısız
olması, artan vergi oranlarından kaçmak için vergi kaçırma faaliyetlerine neden
olması ve en önemlisi kişisel gelir- kurumsal gelir yanında sermaye
kazançlarını da vergileyerek çifte vergilemeye neden olması ülke
vatandaşlarının bu özellikleri sağlayacak bir vergi sistemini arzu etmeleriyle
sonuçlanmaktadır.

Çalışmada öncelikle düz oranlı
vergi kavramına değinilmiş daha sonra bu alanda yapılan ilk bilimsel çalışma
olan Hall-Rabushka düz oranlı vergi modeli irdelenmiştir. Ardından, ülke
uygulamalarından yola çıkılarak artan oranlı vergi sistemi karşısındaki
avantajları incelenmiştir. Son olarak ise çalışmanın esasını oluşturan, örnek
ülkelerin reform uygulamalarından yola çıkarak, bu reformların başarısı ya da
başarısızlığı değerlendirilmiştir.

Anahtar
Sözcükler: Düz oranlı vergi, Hall-Rabushka düz oranlı
vergi modeli, vergi reformu

Anahtar Kelimeler

Düz oranlı vergi, Hall-Rabushka düz oranlı vergi modeli

Kaynakça

• Aktan, Coşkun C., “Gelir Dağılımında Adaletsizlik ve Yoksulluk Sorunu ile Mücadelede Vergi Tarifesinin Belirlenmesi: Artan Oranlı mı, Yoksa Düz Oranlı Vergiler mi?”, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını, 2002.
• Demirli, Yunus, “Gelişmekte Olan Ülkelerde Vergi Reformları”, Uzman Bakış Dergisi, 2013, Sayı:1.
• Dunn, Douglas, Flat Tax Fiasco, 2006.
• Ferhatoğlu, Emrah, “Avrupa'da Düz Oranlı Vergi Sistemi Çalışmaları ve Başarısı”, Vergi Dünyası Dergisi, Haziran 2006, Sayı 298.
• Gerçek, Adnan, “ABD' de Vergi Reformu Tartışmaları ve Tek Oranlı Vergi (Flat Tax) Sistemi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1999, Sayı:1.
• Giray Filiz, “Düz Oranlı Vergi ve Uygulamaları”, E-Yaklaşım Dergisi, Mayıs 2006, Sayı: 161.(Erişim Tarihi: 25.01.2019)
• Grecu, Andrei, Flat Tax- The British Tax, Adam Smith Institute Publish, London, 2004.
• Ivanova, Anna; Keen, Michael ve Klemm, Alexander, “The Russian Flat Tax Reform” IMF Working Paper, Fiscal Affairs Department, WP/05/16, Ocak 2005.
• Kaya, Ferudun, “Tek Oranlı Vergi Sisiteminin Ekonomik Etkileri Üzerine Bir Araştırma ”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Şubat 2008, Sayı 17.
• Keen, Michael, Kim, Yitae ve Varsano, Ricardo, “The Flat Taxes: Principles and Evidence”, IMF Working Paper, Fiscal Affairs Department, WP/06/218, Eylül 2006.
• KPMG, “Slovakia-Income Tax”,https://home.kpmg.com/xx/en/home/insights/2011/12/slovakia-income-tax.html. (Erişim:25.01.2019)
• Nicodème, Gaëtan J.A., “Flat Tax: Does one rate fit all”, Intereconomics, 2007, Vol: 42.
• OECD, “Fundamental Reform of Personal Incame Tax”, OECD Tax Policy Studies, 2006, Sayı:13.
• PWC, “Worldwide Tax Summaries: Corporate Taxes 2014/2015, 2014, https://www.pwc.com/gx/en/tax/corporate-tax/worldwide-tax-summaries/assets/pwc-worldwide-tax-summaries-corporate-2014-15.pdf. (Erişim:25.01.2019)
• Rabushka, Alvin, “The Flat Tax in Russia and The New Europe”, NCPA Brief Analysis, September 2003, Sayı: 452.
• Seldon, Barry J., Boyd, Roy G., “The Economic Effects of A Flat Tax”, NCPA Policy Report, Haziran 1996, Sayı:205.
• Smith, Adam, Milletlerin Zenginliği, Çev: Haldun Derin, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2011.
• Şen, Hüseyin ve Sağbaş, İsa, Vergi Teorisi ve Politikası, Kalkan Matbaacılık, Mart 2016.
• Şentürk, Suat H., “Vergilemede Adalet İlkesi Karşısında Düz ve Artan Oranlı Vergiler”, Çimento İşveren Dergisi, Mart 2006.
• Vural, İstiklal Yaşar, “Uygulamada Düz Oranlı Gelir Vergilerinin Ekonomik Etkileri”, Maliye Dergisi, Ocak-Haziran 2010, Sayı: 158.