ADLİ MUHASEBENİN TARAFLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 22, 467 - 497, 29.11.2021

İsa Kılıç , Servet Önal

https://doi.org/10.53092/duiibfd.956373

Öz

Ekonomi, hukuk, teknoloji, iletişim vb. birçok alanda yaşanan değişim, gelişim ve entegrasyon yeni multidisipliner alanlar ile mesleklerin doğmasını sağlamıştır. Bu multidisipliner alanlardan birisi de muhasebe bilim dalı altında gelişen adli muhasebedir. Branş ve meslek geçmişine bakıldığında genç bir meslek olarak kabul edilen adli muhasebenin yakın zamanda ilgi gören alanlar arasında olacağı düşünülmektedir. Bilgi ve iletişim çağı olarak da kabul edilen günümüzde kişisel veriler kullanılarak ticari işlemlerin dijital ortamda yapılması, kayıtların elektronik ortamlarda tutulması zaman ve işlem kolaylığı gibi pek çok avantaj sağlamaktadır. Bu avantajlı durumlardan biri de adli muhasebe uygulamalarıdır. Fakat bu avantajlı durumlar birçok risk unsuru taşıyan finansal hata, hile veya olumsuzlukları da beraberinde getirmektedir. Adli muhasebe ile ortaya çıkan avantajlı ve dezavantajlı durumların tespiti, tarafların adli muhasebe algılarının belirlenmesi, bu mesleğin gelişimine olumlu yönde katkı sağlayacağı beklenmektedir. Bu çalışmanın temel amacı İskenderun’da faaliyet gösteren ve adli muhasebenin taraflarından sayılan muhasebe meslek mensupları ile avukatların adli muhasebe algıları hakkında mevcut durumu tespit edip, bu alan ve mesleğin gelişimi için gerekli görüş ve önerilerini belirlemektir. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya, İskenderun’da faaliyet gösteren muhasebe meslek mensubu ve avukatlar dâhil edilmiş olup fiziksel ortamda hazırlanan anket 2019 yılında uygulanmıştır. Yapılan araştırmaya göre; avukatların ticari uyuşmazlıkların yer aldığı davalarda müvekkillerinin savunmalarını hazırlarken bir dava destek danışmanına ihtiyaç duydukları, muhasebe meslek mensuplarının da adli muhasebenin belirli eğitim şirketlerinden sertifikasyon hizmeti ile değil yasal/idari altyapısının oluşturulup adli muhasebenin görev tanımı, eğitim içeriği vb. hususlarının netleştirilmesi, adli muhasebe eğitiminin belirli bir program dâhilinde verilmesi ve bu eğitimin de TÜRMOB aracılığı ile yapılmasının uygun olacağını düşündükleri gibi sonuçlara ulaşılmıştır. Bu sonuçlardan yola çıkarak adli muhasebenin taraflar üzerindeki farkındalığını artırmak için çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe, Adli Muhasebe, Adli Muhasebecilik

A RESEARCH ON PARTIES OF FORENSIC ACCOUNTING

Öz

Economics, law, technology, communication, etc. The change, development and integration experienced in many fields has led to the emergence of new multidisciplinary fields and professions. One of these multidisciplinary fields is forensic accounting, which has developed under the field of accounting. Considering the branch and professional background, it is thought that forensic accounting and accountancy, which is considered as a young profession, will be among the fields of interest in the near future. In this period, which is also considered as the age of information and communication, performing commercial transactions using personal data in digital environment and keeping records in electronic media provides advantages such as time and ease of transaction, but it also brings with it financial errors, fraud or negative situations that carry many risk factors. Forensic accounting status of all parties related to the determination of these advantageous and disadvantageous situations related to Forensic Accounting will also affect the current situation and development of this profession. The main purpose of this study is to determine the current situation about the forensic accounting activities of professional accountants and lawyers operating in Iskenderun and who are the parties of forensic accounting, and to determine the necessary opinions and suggestions for the development of this field and profession. Questionnaire method was used as data collection method in the research. Professional Accountants and Lawyers operating in Iskenderun were included in the research, and the questionnaire prepared in the physical environment was applied in 2019. According to the research results; It has been concluded that lawyers need a litigation support consultant while preparing their clients' defenses in cases involving commercial disputes. Professional accountants can also provide forensic accounting's job description, training content, etc., by creating the legal administrative infrastructure, not with the certification service from certain training companies. clarification of the issues has been reached. It has been concluded that forensic accounting education should be given within a certain program and this education should be done through the accountants association. Based on these results, various suggestions have been made to increase the awareness of forensic accounting on the parties.

Anahtar Kelimeler

Account, Forensic Accounting, Forensic Accountant

Kaynakça

• Açık, S. (2016). Adli Muhasebecilik Mesleğinin Faaliyet Alanları ve Eğitim Boyutu Açısından İncelenmesi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (3), 1071-1090.
• Altunay, M. A., Acar, D., (2015). Türkiye'deki Adli Muhasebeciliğin Hâkimlerin Bakış Açıları Bağlamında Analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi C/S.20 (4),43-66
• Akyel, N. 2012. Forensic Accounting Training: A Proposal For Turkey, Procedia- Social and Behavioral Sciences, 55. 77 – 86
• Al, A.(2014). Adli Muhasebe ve Karar Alma Arasındaki İlişkilerin Finansal Kararlar Açısından Değerlendirilmesi. Mali Çözüm Dergisi, 125, 95-124
• Baş, T. (2013). Anket Nasıl Hazırlanır?. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Bekçioğlu, S., Çoşkun, A. Gümüş, U.T., (2013), İşletmelerde Hile ve Yolsuzlukların Önlenmesinde Farklı Bir Yaklaşım: Adli Muhasebe. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 58, 1-16
• Bozkurt, N. (2007). Hile: İşletme Çalışanları Tarafından Yapılan Hileler, Ortaya Çıkarılması ve Önlenmesi,http://archive.ismmmo.org.tr/docs/SEMPOZYUMLAR/SEMPOZYUM_08/kitap/03_1nejat%20bozkurt.pdf , e.t.09/05/2019
• Bozkurt, Nejat (2010). Adli Muhasebenin İçeriği, Gelişimi ve Türkiye Uygulamaları, https://image2.slideserve.com/4694145/adl-muhaseben-n-er-gel-m-ve-t-rk-ye-uygulamalari-n.jpg, e.t.10/05/2019
• Bilen, A. ve Akatak, A. (2019). Adli Muhasebe Uygulama Alanları ile Adli Muhasebe Kapsamında Hile ve Yolsuzlukların İncelenmesi, Artuklu Kaime Uluslararası İktisadi ve İdari Araştırmalar Dergisi, C/(S): 2(2), 164-175.
• Ciğer, A., Topsakal, Y., (2015), Adli Muhasebecilik Mesleğine Genel Bakış: Adli Muhasebe Eğitiminin Faydaları ve Engelleyicileri, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi. C.(31), 70-88
• Çabuk, A.,Yücel, E., (2012). Adli Muhasebecilik Mesleği ve Türkiye’de Uygulanabilirliğine Yönelik Bir Araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan 2012, 27-50
• Çakır, M.A., (2015), Adli Muhasebecilik Mesleğinin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi. Mali Çözüm Dergisi, S.129 95-104
• Çankaya, F., E. Dinç ve Y. Çoban. 2014. Adli Muhasebede Uzman Tanıklık Mesleği: Muhasebe Meslek Mensupları Üzerine Bir Araştırma, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 23,70-94
• Çeliker, F., Aygün, M., (2018). Adli Muhasebe ve İlgili Tarafların Algı Düzeyleri: Van Örneği. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(6), 151-166
• Doğan, F. (2018). Yarğı Denetiminde Adli Muhasebecilik ve Hile İncelemesi. Beta Yayınevi. İstanbul
• Dönmez, A., Çavuşoğlu, K. (2015), Hilenin Ortaya Çıkarılması Bakımından Bağımsız Denetim ile Adli Muhasebenin Karşılaştırılması. journal of accounting finance and auditing studies,1, 3,34-61
• Gülten, S. (2010). Adli Muhasebe Kavramı ve Adli Müşavirlik Mesleği. Ankara Barosu Dergisi, 68, 2010/3, 311-320
• Karacan,S. (2012), Hukuk İle Muhasebenin Kesişme Noktası: Adli Muhasebe. International Journal of Economic and Administrative Studies , 8,.105-128
• Keleş, D. ve Keleş, Ü. (2014). Adli Muhasebecilik Mesleği ve Türkiye’deki Uygulamaları, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 9, 53-75 Kıllı, M. ve Çeviren, S. M. (2017), Muhasebe Meslek Mensuplarının Adli Muhasebe Farkındalıkları: Mersin İlinde Bir Araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi. 19 (1), 87-108
• Kıllı, M. (2016), Türkiye’deki Üniversitelerde Adli Muhasebe Eğitimi ve Lisansüstü Çalışmalar Üzerine Bir İnceleme. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Icafr 16 Özel Sayısı, 719-728.
• Ulucan Özkul, F. ve Pektekin. P. (2009). Muhasebe Yolsuzluklarının Tespitinde Adli Muhasebecinin Rolü ve Veri Madenciliği Tekniklerinin Kullanılması, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 2009 (4).57-88
• Ünal Uyar,G.F., (2015). Adli Muhasebecilik Mesleği ve Mesleğin Dünya’daki Gerekliliği: Worldcom Skandalı. Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 5.178-192
• Pehlivan, A., Dursun, A. (2012). Türkiye’de Adli Muhasebe Eğitimine Yönelik Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26 (2),129-141.
• Saruhan, Ş. C., & Özdemirci, A., (2016), Bilim, Felsefe Ve Metodoloji, (4.Baskı), İstanbul: Beta Yayıncılık.
• TURMOB Meslek Mensubu Dağılımı, https://www.turmob.org.tr/istatistikler/c8172e63-2bef-4919-a863-86e403bfdf0a/meslek-mensubu-dagilim-tablosu-(sm-smmm) e.t. 21/03/2020 İSMMO, http://www.ismo.org.tr/dosyalar/dosya/6333743514.pdf e.t. 21/03/2020 TURMOB Meslek Mensubu Cinsiyet Dağılımı, https://turmob.org.tr/istatistikler/df447eb1-e8ef-4df2-a3c0-92376d568eba/meslek-mensubu-cinsiyet-tablosu e.t. 11/09/2020
• TURMOB Meslek Mensubu Eğitim Tablosu, https://www.turmob.org.tr/istatistikler/b074a3e0-6282-41ef-8dd6-526e9f2ed59e/meslek-mensubu-egitim-tablosu 17/12/2020
• TBB, Avukat Sayısı, https://www.barobirlik.org.tr/Haberler/2019-avukat-sayilari-31122019-81078 03/01/2021