FİNANSMANA ERİŞİMDE KATILIM BANKACILIĞININ KULLANIMI: DİYARBAKIR İLİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 24, 499 - 529, 28.11.2022

Cihan Akkaya , Reşat Sakur

https://doi.org/10.53092/duiibfd.1139435

Öz

Dünyada geleneksel bankacılığın yanında uygulamada çok eski ama modern anlamda yeni bir finansal sistem olan İslami finans, kendi içinde istikrarlı bir ilerleme kaydetmektedir. Faizin yaratmış olduğu aşırı borçlanma dünyada her zaman büyük ekonomik krizlere zemin hazırlamıştır. Konvansiyonel finansal sisteme bir alternatif olarak gelişen İslami finansal sistemi, faiz odaklı bir sistem yerine varlığa dayalı bir finansman sistemi olarak yaklaşık 50 yıldır gelişim göstermektedir. Bu sistemin en önemli oyuncuları arasında Katılım Bankacılığı yer almaktadır. Çalışmada ülkemizde katılım bankaları olarak faaliyet gösteren bu kuruluşların, üretim odaklı faaliyet gösteren firmalarla finansal ilişkileri ve Diyarbakır Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren firmaların finansmana erişimde katılım bankacılığının rolü araştırılmıştır. Diyarbakır Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren firmaların öncelikle demografik yapıları araştırılmış olup, yöneticilerinin Katılım Bankaları hakkında ne kadar bilgi sahibi oldukları, Katılım Bankalarının tercih nedenleri, KOBİ’lerin gelişimine katkıları yönünde analizler yapılıp, hipotezler kurularak belirli sonuçlara varılmaya çalışılmıştır. Çalışmada veriler, yüz yüze yapılan anket yöntemi ile firmaların katılım bankalarının hangi finansman yöntemlerini kullandığı, karşılaştıkları finansal sorunların neler olduğu, firmaların katılım bankası algısı ve katılım bankalarının tercih nedenleri araştırılmıştır. Çalışma sonucunda faaliyet gösterilen bölgede katılım bankalarının yer almaması ve katılım bankacılığı sistemi hakkında yeterince bilgi sahibi olamadıkları gibi nedenlerden dolayı firmaların sınırlı olarak katılım bankalarıyla çalıştıkları sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Katılım Bankacılığı, Organize Sanayi Bölgesi, Diyarbakır, İslami Finans

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum bulunmamaktadır.

THE USE OF PARTICIPATION BANKING IN ACCESSING FINANCE: A RESEARCH ON DİYARBAKIR PROVINCE

Öz

Besides traditional banking in the world, İslamic finance, which is a very old but modern financial system in practice, is making steady progress within itself. The excessive borrowing created by the interest has always prepared the ground for major economic crises in the world. The İslamic financial system, which developed as an alternative to the conventional financial system, has been developing for nearly 50 years as an asset-based financing system rather than an interest-based system. Participation Banking is among the most important players of this system. In the study, the financial relations of these institutions operating as participation banks in our country with production-oriented companies and the role of participation banking in access to finance of companies operating in Diyarbakır Organized Industrial Zone were investigated. First, the demographic structures of the companies operating in the Diyarbakır Organized Industrial Zone were researched and analyzes were made in terms of how much their managers knew about Participation Banks, the reasons for the preference of Participation Banks, their contribution to the development of SMEs, and certain results were tried to be reached by establishing hypotheses. In the study, the data, which financing methods the participation banks use, the financial problems they encounter, the perception of the participation banks of the companies and the reasons for the preference of the participation banks were investigated with the face-to-face survey method. As a result of the study, it was concluded that the companies limitedly work with participation banks due to reasons such as the fact that there are no participation banks in the region where they operate and they do not have enough information about the participation banking system.

Anahtar Kelimeler

Participation Banking, Organized industrial Zone, Diyarbakır, İslamic Finance

Kaynakça

• Alrifai, T. (2017). İslami finans ve yeni finansal sistem. Ankara: Buzdağı Yayınevi.
• Atar, A. (2017). Başlangıcından Günümüze Dünyada ve Türkiye’de İslami Bankacılığın Genel Durumu 6(4), 1029-1062.
• Aydın, N., Başar, M., & Coşkun, M. (2017). Finansal yönetim (5. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ayub, M. (2017). İslami finansı anlamak. İstanbul: İktisat Yayınları.
• Barut, A. (2014). İşletmelerde Nakit Yönetimi ve Kars İlinde Bir Uygulama.Atatürk Üniversitesi. (Doctoral dissertation).
• Bulut, M. Üniversite-sanayi işbirliği geliştirme üzerine bir araştırma (Diyarbakır örneği). Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (29), 234-267.
• Canbaz, M. F. Türkiye'de İslami Bankacılığın Dünden Bugüne Gelişimi. Uluslararası Bankacılık Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 28-60.
• Cansız, M. (2010). Türkiye'de organize sanayi bölgeleri politikaları ve uygulamaları. Devlet Planlama Teşkilatı Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü.
• Çağlar, E. (2006). Türkiye’de yerelleşme ve rekabet gücü: Kümelenmeye dayalı politikalar ve organize sanayi bölgeleri. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu Kitabı, TEPAV Yayını, Ankara, 305-316.
• Çelik, İ. (2016). İslâm Finans Sisteminin Geleceğinin Aksiyomları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (49) s.159-182.
• Dağlar, H. (2015). Türkiye’de Organize Sanayi Bölgelerinin Kurumsallaşması ve Karşılaştıkları Sorunlara Çözüm Önerileri. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 615-638.
• Ekinci, S.,Yılmaz, T., & Önk, K. (2018). KOBİ’lerin katılım (İslami-faizsiz) bankalarının faaliyetlerine yönelik tutumlarının tespit edilmesine yönelik bir araştırma. International Journal of Academic Value Studies, 4(18), 54-69.
• Ersoy, A. (1987) "Faizsiz Banka ve İşlevleri. Faizsiz Yeni Bir Banka Modeli (Faizsiz Kredileşme Sistemi)". İslami İlimler Araştırma Vakfı Yayınları 12, Tartışmalı İlmi Toplantılar Dizisi 6 İstanbul,
• Gönen, İ., & Gökçen, G. (2017). Katılım bankalarının finans sektörü içindeki yeri ve katılım bankalarına yönelik müşteri algısı. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 61-77.
• Güçlü, F., & Kılıç, M. (2019). İslami finansın Türkiye, ABD, İngiltere ve Malezya’da gelişimi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 17(3), 271-293.
• Güney, E. (2019) Finansal Erişim, Gelişmekte Olan Finansal Piyasalar Örneği. T.C. Trakya Üniversitesi (Doctoral dissertation).
• ICD. (2020) https://iciec.isdb.org/about Erişim Tarihi; 25.06.2022.
• IFSB.(2020). https://www.ifsb.org/objectif.php Erişim Tarihi: 01.05.2021
• İbicioğlu, H., Karadal, H., Doğan, İ., & Çuhadar, M. T. (2008). Organize sanayi bölgelerinin bürokratik sorunları ve yasal düzenlemeler üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 291-311.
• Karadeniz, V., & Yılmaz, Y. (2021). Sanayi Coğrafyası Açısından Bir İnceleme: Erzincan Organize Sanayi Bölgesi. Journal of Graduate School of Social Sciences, (4) 25.
• Kılıçlı, Y., & Aygün, M. (2018). KOBİ’lerin finansman sorunları ve çözüm önerileri: Van Organize Sanayi Bölgesi üzerine bir inceleme. Vankulu Sosyal Araştırmalar Dergisi. (1) 135-152.
• Komijani, A., & Taghizadeh-Hesary, F. (2018). An overview of Islamic banking and finance in Asia. Routledge Handbook of Banking and Finance in Asia, 505-518.
• Kök, R., Duygulu, E., & Şimşek, N. (2010). Türkiye'de organize sanayi bölgelerinin performans değerlendirmesi ve strateji geliştirme:(alt bölgeler arası karşılaştırma). DEÜ-DPT İleri Araştırma Projesi, Proje No: 2003K120360
• Mohammad, F. (2014). United Kingdom: Unlocking Opportunities in Islamic Finance. The Islamic Finance Handbook, 533-546.
• Okan, Numan (2021) Katılım Bankacılığının Tarihsel Gelişimi Ve Seçilmiş Ekonomik Değişkenlerle İlişkisi: Türkiye ve Kuveyt Örneği. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi (Master's thesis).
• Onat, O. K., Osman, A., & Eser, E. D. (2014). İşletmelerde risk kavramı farkındalığı: organize sanayi bölgeside bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 5(11), 21-39.
• Orhan, Z. H. (2017). Türkiye’de İslam İktisadı ve Finansı Lisansüstü Programları Müfredatı. Araştırma Raporu, 17-22.
• Öndeş, T., Şimşek, A., & Sumer, S. (2018). katılım bankalarının kredi kullananlar açısından tercih edilmeme sebepleri: Atatürk üniversitesi akademisyenleri üzerine bir uygulama. Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 32(4).
• Özcan, K. Y. (2020). Büyüme kutupları teorisi bağlamında Türkiye’deki OSB’lerin tarihsel gelişimi ile fiziksel ve ekonomik özellikleri. Verimlilik Dergisi, (1), 143-181.
• Özen, E., Şenyıldız, L., & Akarbulut, K. (2016) Faizsiz bankacılık algısı: Uşak ili örneği. Journal of Accounting Finance and Auditing Studies, 2(4), 1-19
• Sakur, R. (2019). Entelektüel Sermaye ile Firmaların Finansal Performansları Arasındaki İlişki: BİST Sanayi Endeksinde Yer Alan Firmalar Üzerine Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi (Doctoral dissertation).
• Sunbat, A. (2016). Katılım bankacılığı.Hasan Kalyoncu Üniversitesi.(Master's thesis)
• Tatlı, U., & Akçay, A. Ö. (2022). KOBİ’lerde kurumsal yönetim farkındalığı: Van organize sanayi bölgesi örneği. Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 5(1), 98-119.
• Terzi, Y. (2019). Anket, güvenilirlik–geçerlilik analizi. Ondokuz Mayis Üniversitesi, Samsun https://personel. omu. edu. tr/docs/ders_dokumanlari/1030_32625_1500. pdf.
• Türkmenoğlu, R. E. (2007). Katılım bankacılığı ve Türkiye'deki finansal yapı, Kırıkkale Üniversitesi (Master's thesis).
• Uran, A. (2019). Katılım bankası müşterilerinin hizmet kalitesi algılarının ölçümlenmesi üzerine bir araştırma. Maliye ve Finans Yazıları, (111), 171-200.
• https://dtiosb.org/sayfa/firmalar Erişim Tarihi, 09.11.2021
• https://tkbb.org.tr/sayfa/detay/faizsiz-finans-urunleri/faizsiz-finans-urunleri-406198 Erişim tarihi: 23.06.2022
• https://tkbb.org.tr/veri/bilancoarsiv Erişim Tarihi: 25.06.2022
• https://www.bddk.org.tr/BultenFinTurk Erişim Tarihi; 24.06.2022
• https://www.diyarbakirosb.org.tr/hakkimizda--6 Erişim Tarihi, 24.06.2022
• https://www.sanayi.gov.tr/sanayi-bolgeleri/organize-sanayi-bolgeleri-hizmetleri Erişim Tarihi, 24.06.2022