UYRUKLARI YURT DIŞINDA KORUMA KAVRAMI BAĞLAMINDA RUSYA FEDERASYONU’NUN GÜNEY OSETYA MÜDAHALESİ

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 28, 1125 - 1148, 30.11.2024

Bilal Alper Torun

https://doi.org/10.53092/duiibfd.1494436

Öz

Sovyetler Birliği’nin dağılması ve Soğuk Savaş’ın sona ermesiyle kurulan yeni uluslararası düzenin, 1944’te Bretton Woods ile ekonomik temelleri atılan ve 24 Ekim 1945’te Birleşmiş Milletler’in kuruluşu ile kurumsal yapısı oluşturulan uluslararası sistemden oldukça farklılaştığı görüldü. Bu farklılaşmanın en dikkat çeken yönlerinden biri uluslararası alanda kuvvet kullanımına ilişkin getirdiği sınırlama oldu. Bir yandan kuvvet kullanımını yasaklayan öte yandan ise belli durumlarda kuvvet kullanımına ‘hukukilik’ ve ‘meşruiyet’ kazandıran BM Anlaşması’nın getirdiği sınırlamalar bir süre sonra başta ABD olmak üzere büyük güçler tarafından aşındırılmaya başlandı. Bu noktada uluslararası hukukta yeni kavramların öne çıktığı/çıkarıldığı görüldü. Bu kavramların başında ise insani müdahale gelmekteydi. İnsani müdahale kavramı, devletlerin egemenlikleri ve siyasal bütünlükleri ile insan hakları, özgürlükler arasında derin bir çatışmanın ortaya çıkmasına neden oldu. İnsani müdahale ile sık sık karıştırılan bir kavram olarak Uyrukları Yurt Dışında Koruma kavramı ise uluslararası hukukta öne çıkan yeni kavramlarındandı. Rusya Federasyonu’nun 2008 yılında Gürcistan ile Güney Osetya arasında yaşanan çatışmalara müdahalesinde de temel argüman olarak bu kavrama atıf yaptığı görüldü. Bu çalışmada tanımına dair belirsizliklerin olduğu Uyrukları Yurt Dışında Koruma kavramına dair kavramsal bir tartışma yürütülecek ve Rusya Federasyonu’nun 2008 Güney Osetya müdahalesi bu kavram çerçevesinde ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Uyrukları Yurt Dışında Koruma, Kuvvet Kullanma, Uluslararası Hukuk, Birleşmiş Milletler, Rusya

THE INTERVENTION OF THE RUSSIAN FEDERATION IN SOUTH OSSETIA WITHIN THE CONTEXT OF PROTECTING NATIONALS ABROAD

Öz

It was seen that the new international order established with the dissolution of the Soviet Union and the end of the Cold War differed greatly from the current system, the economic foundations of which were laid with Bretton Woods in 1944 and the institutional structure of which was established with the establishment of the United Nations on October 24, 1945.This differentiation has also formed the basis of the conflicts and crises that arose. Within the framework of the UN Treaty, it has been clearly revealed that the hegemonic powers, especially the USA, who provide "legality" and "legitimacy" to the use of force in the international arena, do not want to stay within the borders of the UN in the new order. At this point, it has been observed that new concepts have come to the fore in international law. Humanitarian intervention is at the top of these concepts. The concept of humanitarian intervention has led to the emergence of a deep conflict between the sovereignty and political integrity of states, human rights and freedoms. The concept of Protecting Nationals Abroad, a concept that is often confused with humanitarian intervention, is one of the new concepts that come to the fore in international law. It was seen that the Russian Federation referred to this concept as the main argument in its intervention to the conflicts between Georgia and South Ossetia in 2008. In this study, the concept of Protection of Nationalities Abroad, which has uncertainties about its definition, will be clarified and the Russian Federation's intervention in South Ossetia in 2008 will be discussed within the framework of this concept.

Anahtar Kelimeler

Protecting Nationals Abroad, Use of Force, International Law, United Nations, Russia

Kaynakça

• Ağır, B. S. (2006). Bush Doktrini: Küresel Bir Hegemonik İstikrar Arayışı Mı?. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 3(12), 71-100.
• Barlas, D. (2017). Milletler Cemiyeti’nde Türkiye: İyimserlik ve Kuşku Arasında. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 14(55), 93-111.
• Başeren, S. H. (2003). Uluslararası Hukukta Devletlerin Münferiden Kuvvet Kullanmalarının Sınırları. Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Berdzenişvili, N. & Canaşia, S. (2000). Gürcistan Tarihi (Çev. H. Hayrioğlu). Sorun Yayınları.
• Bescotti, E. vd. (2022, March 25). Passportization: Russia's "Humanitarian" Tool for Foreign Policy, Extra-territorial Governance, and Military Intervention. https://globalcit.eu/passportization-russias-humanitarian-tool-for-foreign-policy-extra-territorial-governance-and-military-intervention/
• Brownlie, I. (1974). Humanitarian Intervention. İçinde J. N. Moore (Ed.), Law and Civil War in the Modern World. John Hopkins University Press.
• Cheterian, V. (2009). The August 2008 War in Georgia: From Ethnic Conflict to Border Wars. Central Asian Survey, 28(2), 155-170.
• Çelikpala, M. (2012). Başarısız Devlet-Demokratik Model Ülke Sarmalında Gürcistan’ın 20 Yılı. Orta Asya ve Kafkasya Araştırmaları Dergisi, 7(14), 1-35.
• Dağ, N. (2012). Vatandaşlığın Niteliksel Dönüşümü ve Vatandaşlık Eğitimi Üzerine Bir Betimleme Çalışması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 105-118.
• Dailymail. (2008, August 11). Georgia ‘Overrun’ by Russian Troops as Full-Scale Ground Invasion Begins. http://www.dailymail.co.uk/news/article-1043236/Georgia-overrun-Russian-troops-scale-ground-invasion-begins.html
• Demirağ, Y. (2005). Bağımsızlıktan Kadife Devrime Türkiye-Gürcistan İlişkileri. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 2(7), 125-155.
• Eichensehr, K. E. (2007). Defending Nationals Abroad: Assessing the Lawfulness of Forcible Hostage Rescues. Virginia Journal of International Law, 48(2), 452-484.
• Gahrton, P. (2010). Georgia: Pawn in the New Great Game. Pluto Press.
• Güç, K. (2022). Soğuk Savaş Sonrası Rus Dış Politikasında Ontolojik Güvenlik. Panama Yayıncılık.
• Heisbourg, F. (2003). A Work in Progress: The Bush Doctrine and its Consequences. The Washington Quarterly, 26(2), 73-88.
• Hoch, T., Souleimanov, E. & Baranec, T. (2014). Russia’s role in the official peace process in South Ossetia. Bulletin of Geography. Socio–economic Series, No. 23, 53-71.
• Hürriyet. (2008, Ağustos 8). Rusya Gürcistan’a Girdi. http://www.hurriyet.com.tr/rusya-gurcistana-girdi-9611495
• International Crisis Group. (2018, March 24). Abkhazia and South Ossetia: Time to Talk Trade. https://www.crisisgroup.org/europe-central-asia/caucasus/georgia/249-abkhazia-and-south-ossetia-time-talk-trade
• Jones, S. (2013). Georgia: A Political History Since Independence. I&B Tauris & Co. Ltd.
• Kellog-Briand Pact (1928). https://avalon.law.yale.edu/20th_century/kbpact.asp#art1
• Keskin, F. (2006). İnsancıl Müdahale: 1999 Kosova ve 2003 Irak Sonrası Durum. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 3(12), 49-70.
• Kıran, A. (2008). Milletler Cemiyeti ve Önlenemeyen Savaş. GAU Journal of Social and Applied Science, 3(6), 19-36.
• King, C. (2008, November 1). The Five Day War – Managing Moscow After the Georgia Crisis. http://www.foreignaffairs.com/articles/64602/charles-king/the-five-day-war
• Litera, B. (1994). The Kozyrev Doctrine: A Russian Variation on the Monroe Doctrine. Perspectives, 4, 45-52.
• Miller, B. (2008). The Concept of Security: Should it be Redefined?. Journal of Strategic Studies, 24(2), 13-42.
• Mitchell, L. A. (2009). Compromising Democracy: State Building in Saakashvili’s Georgia. Central Asian Survey, 28(2), 171-183.
• Nagashima, T. (2019). Russia’s Passportization Policy Toward Unrecognized Republics. Problems of Post-Communism, 66(3), 186-199.
• Natoli, K. (2010). Weaponizing Nationality: An Analysis of Russia’s Passport Policy in Georgia. Boston University International Law Journal, 28, 389-417.
• Reisman, M. (1985). Criteria for the Lawful Use of Force in the International Law. Yale Journal of International Law, 10(2), 279-285.
• Rusya Federasyonu Anayasası (1993). http://www.constitution.ru/en/10003000-01.htm
• Rusya Federasyonu Ulusal Güvenlik Konsepti (2000). https://mid.ru/en/foreign_policy/fundamental_documents/1737121/
• Rusya Federasyonu Vatandaşlığına İlişkin Federal Kanun (2002, May 31). https://www.refworld.org/legal/legislation/natlegbod/2002/en/18028
• Ruys, T. (2008). The ‘Protection of Nationals’ Doctrine Revisited. Journal of Conflict and Security Law, 13(2), 233-271.
• Souleimanov, E. (2013). Understanding Ethnopolitical Conflict: Karabakh, South Ossetia, and Abkhazia Wars Reconsidered. Springer.
• Sussman, G. & Krader, S. (2008), Template Revolutions: Marketing U.S. Regime Change in Eastern Europe. Westminster Papers in Communication and Culture, 5(3), 91-112.
• Tellal, E. (2010). Zümrüdüanka: Rusya Federasyonu’nun Dış Politikası. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(3), 189-236.
• Thomson, A. W. R. (2012). Doctrine of the Protection of Nationals Abroad: Rise of the Non-Combatant Evacuation Operation. Washington University Global Studies Law Review, 11(3), 627-668.
• Tyagi, Y. K. (1994). The Concept of Humanitarian Intervention Revisited. Michigan Journal of International Law, 16, 883-910.
• Wheatley, J. (2009). Managing Ethnic Diversity in Georgia: One Step Forward, Two Steps Back. Central Asian Survey, 28(2), 119-134.
• Zedalis, R. J. (1990). Protection of Nationals Abroad: Is Consent the Basis of Legal Obligation. Texas International Law Journal, 25, 209-270.