ÇİN-JAPONYA İLİŞKİLERİNDE ULUSLARARASI SİSTEM KAYNAKLI DEĞİŞİMLER: TEHDİT DENGESİ TEORİSİ BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 28, 1149 - 1183, 30.11.2024

Fatih Demir

https://doi.org/10.53092/duiibfd.1496186

Öz

Bu çalışma, on dokuzuncu yüzyılın sonlarında belirgin şekilde uluslararası sisteme eklemlenen Japonya ve Çin’in, bu tarihlerden günümüze kadar olan dönemdeki ikili ilişkilerini ve bu ilişkilerin uluslararası sistemin etkisiyle uğradığı değişimleri “Tehdit Dengesi Teorisi” bağlamında açıklamayı amaçlamaktadır. Çalışmada Japonya ve Çin ilişkilerinin tarihi, sistem düzeyinde ve sistem dönemlerine göre değerlendirilmiştir. İki ülkenin on dokuzuncu yüzyılın sonlarından günümüze kadar sırasıyla çok kutuplu, çift kutuplu ve son olarak tek kutuplu veya gevşek tek kutuplu sistemlerdeki ilişkilerinin değişimleri anlatılmış ve bu şekilde dönemsel olarak ortaya çıkan farklılıklar açıklanmaya çalışılmıştır. İki ülke arasında ortaya çıkan bu farklılıkların sebebi realist teori kapsamında Stephen Walt’un öne sürdüğü Tehdit Dengesi Teorisi ile tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada, tehdit algılarının değişiminin değerlendirilmesi ve tespiti de Tehdit Dengesi Teorisi kapsamında öne sürülen dört değerlendirme birimine göre yapılmıştır. Bu bağlamda çalışmada ilk olarak, Tehdit Dengesi Teorisi ve değerlendirme birimleri açıklanmıştır. Ardından, günümüze değin Çin-Japonya ilişkileri gözden geçirilmiş ve iki ülke arasındaki temel sorunlar açıklanmıştır. Son olarak, on dokuzuncu yüzyılın sonlarından günümüze kadar geçen sürede meydana gelen sistem değişikliklerinin iki ülke ilişkileri üzerine yansımaları dört değerlendirme birimi temelinde ve tehdit algısı bağlamında değerlendirilmiştir. Varılan sonuca göre, geleneksel rakipler olarak kendileri için birbirlerinden daha büyük tehlikeler hissettikleri dönemlerde Çin ve Japonya daha iyi ilişkilere sahip olmuşlardır. Uluslararası sistemin yapısında kaynaklı olarak kendilerine yönelmiş daha büyük tehditler görmediklerinde ise iki ülke daha sorunlu ve çatışmacı dönemler geçirme başlamışlardır.

Anahtar Kelimeler

Realist Teori, Tehdit Dengesi Teorisi, Çin, Japonya, Çin-Japonya İlişkileri

INTERNATIONAL SYSTEM-DRIVEN CHANGES IN CHINA-JAPAN RELATIONS: AN ASSESSMENT IN THE CONTEXT OF BALANCE OF THREAT THEORY

Öz

This study aims to elucidate the bilateral relations between Japan and China, which were significantly integrated into the international system in the late nineteenth century, and the changes in these relations due to the influence of the international system in the context of the "Balance of Threat Theory." The study employs a system-level and a period-based approach to evaluate the history of Japan-China relations. This study examines the evolution of Japan-China relations from the late nineteenth century to the present within the context of shifting international systems, namely multipolar, bipolar, and finally unipolar or loosely unipolar. The discrepancies in the relationship between these countries have been elucidated by the Balance of Threat Theory, as postulated by Stephen Walt within the context of realist theory. In this study, the change in threat perceptions was assessed and determined according to the four assessment units proposed within the Balance of Threat Theory. The study begins with an explanation of the Balance of Threat Theory and its assessment units. Subsequently, an examination of China-Japan relations up to the present is conducted, and the primary issues between the two countries are elucidated. Ultimately, the impact of system changes from the late nineteenth century to the present on the relations between China and Japan is evaluated based on the four assessment units and in the context of threat perception. The conclusion is that China and Japan have had more constructive relations when they perceived greater external threats. Conversely, when they did not perceive external threats due to the structure of the international system, the two countries exhibited confrontational relations.

Anahtar Kelimeler

Realist Theory, Balance of Threat Theory, China, Japan, China-Japan Relations

Kaynakça

• Adilijiang, A. (2019). 1908 Jön Türk Devrimi ile 1911 Çin Devriminin Karşılıklı Analizi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı.
• Beasley, W. G. (1990). The Rise of Modern Japan: Political, Economic, and Social Change Since 1850. Charles E. Tuttle Company.
• Beevor, A. (2014). The Second World War. Weidenfeld & Nicolson.
• Berger, T.U. (2014). Almanya ve Japonya’da Normlar, Kimlikler ve Milli Güvenlik. In Peter J. Katzenstein (eds). Milli Güvenlik Kültürü: Dünya Siyasetinde Normlar ve Kimlik. Sakarya Üniversitesi Kimlik Yayınları.
• Carr, E. H. (2010). Komintern’in Alacakaranlığı 1930-1935. İletişim Yayınları.
• Christensen, T. J. (1996). Useful Adversaries: Grand Strategy, Domestic Mobilization, and Sino-American Conflict, 1947-1958. Princeton University Press.
• Coble, P. M. (1991). Facing Japan: Chinese Politics and Japanese Imperialism, 1931-1937. Harvard University Press.
• Dreyer, J. T. (2016). Middle Kingdom and Empire of the Rising Sun: Sino-Japanese Relations, Past and Present. Oxford University Press.
• Drifte, R. (2002). Japan's Security Relations with China since 1989: From Balancing to Bandwagoning?. Routledge.
• Duman, Melih. (2020). Çin-Japon Çatışması ve Türkiye’nin Uzakdoğu’daki Gelişmelere Bakışı (1929-1939). FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 16, 33-70.
• Ergenç, C. (2014). Çin’in Yükselişi. A. Balcı ve Ş. Kardaş (Ed.), Uluslararası İlişkilere Giriş (ss. 655-668). Küre Yayınları.
• Ergun, H. (2007). Japonya'nın Güvenlik Stratejileri, Dış Politika Araçları ve Değişim (Yayınlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı.
• Fogel, J. A. (1996). The Literature of Travel in the Japanese Rediscovery of China, 1862-1945. Stanford University Press.
• Freedberg JR, S. J. (2019, Mart). US ‘Gets Its Ass Handed To It’ In Wargames: Here’s A $24 Billion Fix. Breaking Defense. https://breakingdefense.com/2019/03/us-gets-its-ass-handed-to-it-in-wargames-heres-a-24-billion-fix/ (E.T. 5 Mayıs 2024)
• Gangale, T. (2003). Alliance Theory: Balancing, Bandwagoning, and Detente. San Francisco State University. International Relations.
• Greer, T. (2019, 4 Eylül). American Bases in Japan Are Sitting Ducks. Foreign Policy. https://foreignpolicy.com/2019/09/04/american-bases-in-japan-are-sitting-ducks/ (E.T. 3 Şubat 2023)
• Mcgrath, B. (2018, 10 Kasım). US, Japan conclude massive war games targeting China. World Socialist Web Site. https://www.wsws.org/en/articles/2018/11/10/mili-n10.html (E.T. 3 Nisan 2023)
• Moore, G. (2010). History, Nationalism and Face in Sino-Japanese Relations. Journal of Chinese Political Science, 15, 283-306.
• He, Y. (2013). Forty Years in Paradox: Post-normalisation Sino-Japanese Relations. China Perspectives, 4, 7-16.
• He, Z. (2019). A Friend of a Friend: How Better China-Japan Relations Benefit the United States. New Perspectives in Foreign Policy, 17, 26-29.
• Huang, Y. (2015, 21 Ocak). China, Japan, and the Twenty-One Demands. Council on Foreign Relations. https://www.cfr.org/blog/china-japan-and-twenty-one-demands (E.T. 30 Nisan 2024)
• Jakobson, L., & Knox, D. (2010, Eylül). New Foreign Policy Actors in China. Stockholm International Peace Research Institute. Policy Paper 26.
• Jebb, B. (2023, 26 Mayıs). China’s Use of Force in Territorial Disputes: Discontinuities Between Land and Sea. The Journal of Public and International Affairs. https://jpia.princeton.edu/news/china%E2%80%99s-use-force-territorial-disputes-discontinuities-between-land-and-sea (E.T. 17 Kasım 2024)
• Kennedy, P. M. (1988). The Rise and Fall of the Great Powers: Economic Change and Military Conflict from 1500 to 2000. Allen Lane.
• Keohane, R. O. (1984). After Hegemony: Cooperation and Discord in the World Political Economy. Princeton University Press.
• Kissinger, H. (2000). Diplomasi. Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Kissinger, H. (2014). World Order. Penguin Press.
• Ministry of Foreign Affairs of Japan. (1972). Diplomatic Bluebook 1972, Section 3. Relations between the United States and the People's Republic of China. https://www.mofa.go.jp/policy/other/bluebook/1972/1972-1-3.htm (E.T. 12 Mayıs 2024)
• Ministry of Foreign Affairs of Japan. (2013). Japan-China Relations, The Senkaku Islands. https://www.mofa.go.jp/region/asia-paci/senkaku/pdfs/senkaku_en.pdf (E.T. 1 Mayıs 2024)
• Ministry of Foreign Affairs of Japan. (2014). Japan-China Relations, Regarding Discussions toward Improving Japan-China Relations. https://www.mofa.go.jp/a_o/c_m1/cn/page4e_000150.html (E.T. 15 Nisan 2024)
• Ministry of Foreign Affairs of Japan. (2021). Japan-China Relations, The Senkaku Islands: Seeking Maritime Peace based on the Rule of Law, not force or coercion. https://www.mofa.go.jp/region/asia-paci/senkaku/pdfs/senkaku_pamphlet.pdf (E.T. 1 Mayıs 2024)
• Ministry of Foreign Affairs of Japan. (2023). Asia, The Current Status of China’s Unilateral Development of Natural Resources in the East China Sea. https://www.mofa.go.jp/a_o/c_m1/page3e_000356.html (E.T. 1 Mayıs 2024)
• Ministry of Foreign Affairs of Japan. (2024). Japanese Territory, The numbers of China Coast Guard and other vessels that entered Japan's contiguous zone or intruded into territorial sea surrounding the Senkaku Islands. https://www.mofa.go.jp/files/100647455.pdf (E.T. 6 Mayıs 2024)
• Ministry of Foreign Affairs of Japan. (2024). Japanese Territory, Trends in China Coast Guard and Other Vessels in the Waters Surrounding the Senkaku Islands, and Japan's Response. https://www.mofa.go.jp/region/page23e_000021.html (E.T. 4 Mayıs 2024)
• Pan, Z. (2007). Sino-Japanese Dispute over the Diaoyu/Senkaku Islands: The Pending Controversy from the Chinese Perspective. Journal of Chinese Political Science, 12(1), 71-92.
• Pyle, K. B. (2007). Japan Rising: The Resurgence of Japanese Power and Purpose. PublicAffairs.
• Shapiro, J. L. (2019, 24 Aralık). The Coming Conflict Between China and Japan. Geopolitical Futures. https://geopoliticalfutures.com/coming-conflict-china-japan/ (E.T. 3 Ocak 2023)
• Takahashi, S., & Sayers, E. (2019, Mart). America and Japan in a Post-INF World. War on the Rocks. https://warontherocks.com/2019/03/america-and-japan-in-a-post-inf-world/ (E.T. 2 Şubat 2024)
• Takeuchi, H. (2014). Sino-Japanese Relations: Power, Interdependence, and Domestic Politics. International Relations of the Asia-Pacific, 14, 7-32.
• United States of America Department of Defense. (2019). Annual Report to Congress: Military and Security Developments Involving the People’s Republic of China. Office of the Secretary of Defense.
• Vogel, E. F. (2010). The U.S.-China- Japan Triangle. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 7552-7575.
• Vogel, E. F. (2019). China and Japan: Facing History. Harvard University Press.
• Walt, S. (1987). The Origins of Alliance. Cornell University Press.
• Wendt, A. (1992). Anarchy is What States Make of It: The Social Construction of Power Politics. International Organization, 46(2), 391-425
• Yalçın, H. B. (2017). İttifaklar. A. Balcı ve Ş. Kardaş (Ed.), Uluslararası İlişkilere Giriş (ss. 399-407). Küre Yayınları.